Ön diz ağrısı (patellofemoral ağrı)
ICD kodları: M23 ICD kodu nedir?
Ağrı diz kapağı bölgesindeyse, bu genellikle aşırı zorlanma belirtisidir. Yoğun egzersiz bunun nedeni olabilir. Acıyı azaltmak için kişinin yapabileceği birçok şey vardır. Hangi önlemler yardımcı olur?
Bir bakışta
- Ön diz ağrısı genelde aşırı zorlanmanın bir belirtisidir.
- Aşırı yüklenme özellikle sporda yaygındır - örneğin koşarken, dağa tırmanırken veya bisiklet sürerken.
- Diz problemlerinin kimi kişilerde görülürken kimilerinde görülmemesinin nedeni bilinmemektedir.
- Akut ön diz ağrısında antrenmana ara verilmesi önerilir.
- Uyluk ve kalça kaslarını güçlendirmek için yapılacak düzenli egzersizler uzun vadede yardımcı olabilir.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Ön diz ağrısı nedir?
Dizin ön kısmındaki ve diz kapağındaki ağrı genellikle aşırı zorlanmaya işaret eder. Diz sıklıkla veya çok şiddetli bir şekilde zorlanmış ve bu yüklenmeye yeterince hızlı şekilde adapte olamamıştır. Bu durum genelde sporda - örneğin koşu, dağ tırmanışı ya da bisiklete binme - ortaya çıkar.
Ön diz ağrısında nedensel tedavi mümkün değildir. Bununla birlikte, araştırmalar, uyluk ve kalça kaslarını güçlendiren düzenli egzersizlerin ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabileceğini göstermektedir. Akut diz ağrısı olan sporcuların, antrenman programlarını hafifletmeleri veya dizlerini rahatlatmak için ara vermeleri en iyisidir.
Ön diz ağrısının semptomları nelerdir?
Ağrı genellikle diz kapağının arkasında veya yanında oluşur. Bu, tıpta patellofemoral ağrı veya patellofemoral ağrı sendromu (PFPS) olarak bilinir. Patellofemoral diz kapağı (patella) ile uyluk (femur) arasındaki alanı tanımlar.
Ağrı genellikle başlangıçta çok şiddetli değildir, ancak zamanla artar. Ağrı genel olarak hissizliğe neden olur ve esas olarak egzersiz sırasında ortaya çıkar. Semptomlar özellikle diz keskin bir şekilde büküldüğünde veya merdiven çıkıldığında görülür. Uzun süre oturduktan sonra da dizde ağrı ve sertleşme hissedilebilir.
Diz ağrısı çekenler, dizini hareket ettirirken genellikle çatlama, çatırdama veya gıcırtı sesi duyarlar. Diz sesleri hareket etmenizi engellemez - aksine diz eklemi sağlıklı kalmak için harekete ihtiyaç duyar. Kıkırdağın beslenebilmesi için belli bir basınç yükü gereklidir. Kemiklerin güçlü kalması için de belli bir seviyede yüklenme gereklidir.
Ön diz ağrısı nasıl ortaya çıkar?
Diz çok fazla zorlanırsa, diz kapağı bölgesinde - örneğin bağlarda, kemiklerde ve ince sinirlerde - küçük yaralanmalar meydana gelebilir. Neden bazı insanlarda diz problemleri oluşurken bazılarında aşırı zorlanmaya rağmen bunun görülmediği bilinmemektedir. Bir faktör, diz kapağının hareket yuvasında nasıl hareket ettiğidir.
Farklı olası etkiler de tartışılmaktadır:
- Kaslarda kısalma
- Zayıf uyluk ve kalça kasları
- Farklı uzunluklarda bacaklar gibi anatomik deformiteler
- Ayaklarda deformiteler
- X bacak ya da O bacak gibi deformiteler
- Uyluk ve baldır arasında büyümüş açı (Q açısı)
Bu faktörlerin ön diz ağrısının gelişimi üzerinde ne gibi etkileri olduğu hala belirsizdir. Bugüne kadar yapılan çalışmalar çelişkili sonuçlar vermiştir. Muhtemelen, semptomlardan genellikle çeşitli faktörler sorumludur.
Ön diz ağrısının risk faktörleri nelerdir?
Diz kapağı ağrısı için ana risk faktörü aşırı yüktür.
Dizde aşırı yüklenmenin olası nedenleri şunlardır:
- Koşu, dağ yürüyüşü, merdiven çıkma ya da diz bükme egzersizleri
- Bisiklet sporu, özelikle dağ bisikleti
- Antrenmanın çok yüksek veya çok hızlı artan yoğunluğu, sıklığı ve süresi (genellikle yeni başlayanlar ve yarışma odaklı koşucular için)
- Sıklıkla çömelme ya da ağır kaldırma gereken işler
Ön diz ağrısı ne sıklıkla görülür?
Ön diz ağrısı en yaygın görülen diz problemlerinden biridir. Esas olarak gençleri ve fiziksel olarak aktif insanları, özellikle de koşucuları etkiler.
Ön diz ağrısı nasıl gelişir?
Diz ağrısının seyri kişiden kişiye büyük ölçüde değişebilir. Etkilenenlerin yaklaşık yarısında semptomlar sadece birkaç hafta veya ay boyunca görülür. Diğer yarısı ise ağrıyı yıllarca ya da arada bir hisseder.
Ön diz ağrısı nasıl teşhis edilir?
Doktor ilk olarak hastanın şikayetlerini sorar ve dizi elle muayene eder. Daha sonra hasta dizini büker ve daha sonra semptomsuz bacakla yavaşça bir basamak çıkar. Bu esnada ağrı oluşursa bu ‘ön diz ağrısı’ teşhisine işaret eder. Bazı doktorlar semptomları tam olarak kaydetmek için ayrıca özel soru formları kullanır.
Bazı durumlarda, kireçlenme, tendon hastalığı, kırık kemik veya menisküs yırtığı gibi diğer nedenleri elemek için daha fazla test yapılır. Ultrason, röntgen veya MRT gibi görüntüleme yöntemleri de kullanılabilir.
"Ön diz ağrısı" teşhisi şu durumlarda koyulur:
- Ağrı diz kapağının arka veya yan kısmındaysa
- Ağrı merdiven çıkma, koşma veya çömelme gibi efor harcarken ortaya çıkıyorsa
- Ağrının başka bir nedeni bulunamıyorsa
Ön diz ağrısı nasıl tedavi edilir?
Akut ağrı için rahatlatma önerilir. Sporcular, dizlerinin toparlanabilmesi için daha az egzersiz yapmalı veya ara vermelidir. Akut ağrı, ağrı kesici ve iltihap önleyici jeller veya kremlerle tedavi edilebilir. Bunlar ağrı kesici haplara göre daha az yan etkiye sahip oldukları için iyi bir alternatiftirler.
Uzun vadede, uyluk ve kalça kaslarını güçlendirmek yardımcı olabilir. Bu kas gruplarını güçlendirmek diz eklemini rahatlatır. Düzenli olarak doğru egzersizleri yapanlar genellikle ağrılarını dindirebilir ve eklem fonksiyonlarını da iyileştirebilirler.
Yürürken içe basan (düz taban) kişiler için ayakkabı tabanlığı kullanmak da bir seçenektir. Bazen bu, semptomlarda kısa süreli bir iyileşme sağlar. Bununla birlikte, genel olarak, ayakkabı tabanlıklarının etkinliği hakkında neredeyse hiçbir anlamlı bilimsel çalışma yoktur.
Acıyla baş etmenin en iyi yolu nedir?
Artık eğlenceli aktiviteleri sadece sınırlı bir şekilde yapabiliyor ya da ağrısız yapamıyorsanız, bu çok sinir bozucu olabilir. Diz ağrısı durumunda, çoğu zaman en iyi doktorların bile net bir neden bulamadığı ve bu nedenle tıbbi tedavi seçeneği olmadığı gerçeğiyle yüzleşmek gerekir.
Tedavi biraz zaman alabilir. Tedavi sırasında kişinin iş birliği yapması önemlidir.
Yaptığınız spora daha uzun bir ara vermek zorunda kalırsanız, belki geçici olarak ağrıya neden olmayan başka bir sporu deneyebilirsiniz. Uygun sporlar, düşük eforla bisiklete binmeyi, su koşusunu veya yüzmeyi içerir.
Diğer bilgiler
Diz ağrısına karşı neler yapabileceğiniz hakkında ayrıntılı bilgilere gesundheitsinformation.de web sitesinden ulaşabilirsiniz.
- Collins NJ, Barton CJ, van Middelkoop M, Callaghan MJ et al. 2018 Consensus statement on exercise therapy and physical interventions (orthoses, taping and manual therapy) to treat patellofemoral pain: recommendations from the 5th International Patellofemoral Pain Research Retreat, Gold Coast, Australia, 2017. Br J Sports Med. 2018 Sep;52(18):1170-1178. doi: 10.1136/bjsports-2018-099397. Epub 2018 Jun 20. PMID: 29925502.
- Crossley KM, Stefanik JJ, Selfe J, Collins NJ et al. 2016 Patellofemoral pain consensus statement from the 4th International Patellofemoral Pain Research Retreat, Manchester. Part 1: Terminology, definitions, clinical examination, natural history, patellofemoral osteoarthritis and patient-reported outcome measures. Br J Sports Med. 2016 Jul;50(14):839-43. doi: 10.1136/bjsports-2016-096384. Epub 2016 Jun 24. PMID: 27343241; PMCID: PMC4975817.
- Hart HF, Barton CJ, Khan KM, Riel H, Crossley KM. Is body mass index associated with patellofemoral pain and patellofemoral osteoarthritis? A systematic review and meta-regression and analysis. Br J Sports Med. 2017 May;51(10):781-790. doi: 10.1136/bjsports-2016-096768. Epub 2016 Dec 7. PMID: 27927675.
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih: