Penis başı iltihabı (balanit)

Penis başı, yani penisin ön kısmı iltihaplanırsa doktorlar balanitten söz eder.

Penis başı iltihabının nedeni bakteri, virüs veya mantar enfeksiyonu olabilir. Örneğin parfümlü sabunlardan kaynaklanan tahriş veya lateks içeren prezervatiflere karşı alerjik reaksiyon da hastalığın olası tetikleyicileridir.

Düzenli fakat koruyucu hijyen genellikle penis başı iltihabını önleyebilir.

Penis başı çevresindeki ağrı ve kızarıklık iltihabına işaret edebilir.

Penis başı iltihabının diğer olası semptomları şunlardır:

• Kaşıntı
• Peniste şişlikler
• İşeme sırasında ağrı oluşması
• Üretradan pürülan akıntı
• Deride kabarcık gibi döküntüler
• Sünnet derisini geri çekme sorunları

Penis başı iltihabının çeşitli nedenleri olabilir. Genital bölgeye uygulanan hijyenin yetersiz olması genellikle sünnet derisi ve penis başı arasında smegma oluşmasına neden olur. Bu, sünnet derisi bezlerinden, hücre döküntülerinden ve bakterilerden gelen ve enfeksiyonları tetikleyen bir sebum karışımıdır. 

Penis başı iltihabı genellikle candida cinsi mayalardan kaynaklanır. Bu durum candida balaniti olarak adlandırılmaktadır. Ancak hastalığa cinsel yolla bulaşan örneğin gonore, klamidyal enfeksiyonlar veya genital herpes patojenleri, diğer bir deyişle bakterileri ve virüsleri ile gerçekleşen enfeksiyonlar neden olabilir.

Cildin koruyucu asit örtüsüne saldıran parfümlü sabunlar gibi kozmetikler ve aşırı hijyen de penis başı iltihabını tetikler. Ayrıca ilaçlara (ilaç alerjisi) veya lateks içeren prezervatiflere (kontak alerjisi) karşı alerjik reaksiyonlar iltihaplanmaya neden olabilir.

Sedef hastalığı (psoriasis) veya genital bölgede nadir görülen kronik bir hastalık olan liken skleroz gibi diğer cilt hastalıkları penis başı iltihaplanmasına neden olabilir.

Penis başının iltihaplanması oldukça yaygın görülen bir hastalıktır. Tüm erkeklerin yaklaşık yüzde 3 ila 11'i hayatlarının bir noktasında penis başı iltihaplanması geçirmektedir.

Ayrıca, sünnet derisinin daralması (fimozis) durumunda penis başı iltihabı daha yaygın biçimde görülmektedir. Sünnet derisi sadece yaklaşık 5 yaşından itibaren erkek çocuklarda kolayca geriye itilebildiğinden, penis başı yüksek ihtimalle bundan önce iltihaplanabilir.

En iyi önlem penisinizi ve penis başını düzenli olarak yıkamaktır. Sünnetsiz erkekler, sünnet derisini geri çekmeyi ve penis başının çevresini su ve yumuşak sabunla nazikçe ama iyice temizlemeyi unutmamalıdır. Bu, penis başı ve sünnet derisi arasındaki beyazımsı kaplama olan smegmanın birikmemesini ve enfeksiyonlar için bir üreme alanı oluşmamasını sağlar. 

Ek olarak, prezervatif ile cinsel ilişki, cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlara (STI) ve dolayısıyla genital bölgedeki iltihaplanmaya karşı koruma sağladığı için penis başı iltihabını önler. Lateks alerjisi olan erkekler lateks içermeyen prezervatif kullanabilir.

Penis başı üzerinde görülen kızarıklık ve cilt değişimleri genellikle iltihaba işaret eder. Maya veya cinsel yolla bulaşan bakterilerle bir enfeksiyon gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlemek amacıyla patojeni tespit etmek üzere testler yapılır. Genital herpesin etken maddeleri olan herpes simpleks virüsleri (HSV) ile olası bir enfeksiyon gerçekleşip gerçekleşmediği de bu şekilde belirlenebilir.

Penisi sünnet edilmemiş erkeklerde, sünnet derisi daralması gibi komplikasyonları ekarte etmek için sünnet derisinin ne kadar iyi hareket ettirilip geriye itilebileceğini belirlemek üzere testler de yapılır.

Çok nadiren kötü huylu bir nedenden şüpheleniliyorsa doku örneği (biyopsi) de alınır.

Penis başı iltihabının iyileşmesi için penis başının düzenli olarak temizlenmesi önemlidir. Smegmanın ("sünnet derisinin salgıladığı sebum") biriktiği alanı temiz tutmak için sünnet derisi her zaman geriye doğru itilmelidir. Ayrıca yıkanırken cildi tahriş eden sabunların kullanılmaması da tavsiye edilir.

İltihap mantar enfeksiyonundan kaynaklanıyorsa mantar önleyici merhemlerin (antifungal ajanlar) cilde sürülmesi yardımcı olur. Hastalığın nedeni alerjik ise kortizon içeren iltihap önleyici merhemler de kullanılabilir. Antibiyotik merhemler, bakterilerin neden olduğu iltihaplanmanın tedavisinde yardımcı olur. Merhemlerle tedavi yeterli olmazsa bu ilaçlar tablet olarak da alınabilir.