Yaygın anksiyete bozukluğu

Herkes bazen korkar ya da gerçekten dehşete kapılır. Tehlike durumunda, bu duygunun önemli bir koruyucu işlevi vardır: Korku, insanları hızlı tepki verebilmeleri için alarma geçirir – örneğin trafikteki kritik durumlarda. Endişeler ve korkular, iş veya aile söz konusu olduğunda da sizi koruyabilir. Örneğin, insanların daha dikkatli davranmasını sağlar ve zor durumlardan kaçınmaya yardımcı olur.

Ancak endişeler ve korkular kontrolden çıktığında bir yük haline gelebilir. Hayatlarının bir noktasında sürekli korkularla yaşayan insanlar vardır. Sürekli endişelenirler, olası her şeyden korkarlar ve korku hiç silinmez. Bu durumda yaygın anksiyete bozukluğu söz konusu olabilir.

Anksiyete bozukluğu olan kişiler genellikle korkularının doğal seviyenin üzerinde olduğunu bilir. Ancak korkuları kontrol edemezler ve tek başına bu durumun üstesinden gelmekte zorlanırlar. Bunun için farklı tedavi seçenekleri vardır.

Yaygın anksiyete bozukluğu, fiziksel olduğu kadar duygusal da olabilir. Psikolojik belirtiler, kalıcı, gerçek dışı ve abartılı korkuları içerir. Bu tür korkular yaşayan kişiler yalnızca belirli tehditlerden veya durumlardan korkmaz.

Korku hayatın çok farklı alanlarını etkiler. Korku her şeyle ilgili olabileceği için veya somut durumlarla bağlantılı olmadığı için uzmanlar bunu "yaygın anksiyete" olarak adlandırır.

Örneğin, yaygın anksiyete bozukluğundan etkilenen herkes, birdenbire kendi çocuğunun okula giderken ezilebileceğinden endişelenir. Bir an sonra ise eşinin işe giderken kaza geçirebileceği düşüncesiyle korkar. Ardından kendisinin biraz sonra kalp krizi geçireceğinden endişelenir.

Bu tür bir anksiyete bozukluğu yaşayan kişiler hemen hemen her şey için endişelenebilir. Devam eden korkular, günlük yaşamı önemli ölçüde sınırlar veya normal günlük yaşamı imkansız hale getirir. Bu insanlar bunalıma girebilir ve bu durum depresyona kadar uzanabilir.

Diğer olası semptomlar şunları içerir:

• Uyuşukluk
• Sinirlilik
• Baş dönmesi
• Titreme
• Terleme
• Kas gerginlikleri
• Kalp çarpıntısı
• Mide rahatsızlığı

Sürekli korkanlar kendilerini bitkin hissedebilir, konsantrasyon ve uyku bozuklukları yaşayabilir. Özellikle aynı zamanda depresyon söz konusuysa intihar riski yüksek olabilir.

Korkular yalnızca belirli durumlarda ortaya çıkıyorsa, olasılıkla yaygın anksiyete bozukluğu söz konusu değildir. Ani anksiyete veya panik ataklar, yaygın anksiyete bozukluğunun özellikleri değildir, bazen bunların yanı sıra ortaya çıkar.

Yaygın anksiyete bozukluğunun nasıl geliştiği henüz tam olarak anlaşılamamıştır. Hem biyolojik hem de psikolojik faktörlerin rol oynadığı tahmin edilmektedir.

Anksiyete bozukluğu olan bazı insanlar çocukluklarında veya daha sonraki yaşamlarında ciddi bir olay (travma) veya kayıp yaşamıştır. Ek olarak, şiddetli aile stresi veya sürekli aşırı iş yükü gibi çok stresli deneyimler de risk faktörü olarak kabul edilir.

Yaşam krizleri, genel bir kaygı bozukluğuna dönüşebilen kaygıya da neden olabilir. Ayrıca bazı ailelerde hastalığı tetikleyecek artan bir kaygı eğilimi olabilir.

Bazı durumlarda yaygın anksiyete bozukluğu depresyon veya panik bozukluğu gibi başka bir hastalığın sonucudur. Yaygın anksiyete bozuklukları bağımlılıklarla ilişkili olabilir. Yaygın anksiyete bozuklukları belirgin neden olmaksızın aniden ortaya çıkabilir.

Yaygın anksiyete bozukluğu genellikle yavaş gelişir ve çoğu zaman ilk başta fark edilmez. Yüksek düzeyde bir anksiyete bozukluğu genellikle aylar veya yıllar sürebilir. Durumun üstesinden gelinceye kadar, etkilenenler genellikle daha iyi ve daha kötü dönemler yaşar. Anksiyete bozukluğu çoğunlukla yetişkinlik döneminin ortalarında başlar.

Uzun vadede korkularını yenebilenlerin oranı yüksektir. Bir araştırmaya göre, insanların yaklaşık dörtte biri iki yıl sonra anksiyete bozukluğunu yenmiştir.

Farklı semptomlara sahip birçok farklı anksiyete bozukluğu türü olduğundan, doğru bir teşhis koymak zor olabilir. Anksiyete bozuklukları fobileri, panik bozukluğunu ve obsesif kompulsif bozukluğu içerir. Anksiyete bozukluğu olan birçok kişi de depresyon belirtileri gösterir.

Bu nedenle yaygın bir anksiyete bozukluğu ancak eğitimli uzmanlarla ayrıntılı bir görüşmeyle belirlenebilir. Bunlar psikologları ve psikiyatrları içerir.

Uygun bir tedavi seçebilmek için hangi şikayet ve sorunların ön planda olduğunu netleştirmek önemlidir.

Aşırı korkular aşağıdaki özellikleri gösterdiğinde "yaygın anksiyete bozukluğu" teşhisi konur:

• Çoğu gün devam ediyorsa
• En az 6 ay sürüyorsa
• Kontrol edilemez hale geliyorsa
• Günlük hayatı etkileyecek kadar strese neden oluyorsa

Ayrıca çarpıntı, titreme, kas gerginliği veya mide rahatsızlığı gibi en az üç fiziksel anksiyete semptomu söz konusu olmalıdır.

Yaygın anksiyete bozukluğunu açıkça teşhis etmek zaman alabilir. Anksiyete bozukluğu olan kişilerin önce fiziksel şikayetler nedeniyle doktora gitmesi de sıklıkla görülmektedir. Bunun sonucunda bazen uykusuzluk gibi yaygın anksiyete bozukluğunun yalnızca bir semptomu tedavi edilir.

Bir anksiyete bozukluğunu zaman içinde daha iyi kontrol altına almanın birkaç yolu vardır: Etkilenenler, stresle ve korkuyla baş etmeyi öğrenebilir. Semptomlar ilaçla da hafifletilebilir. Ancak yaygın anksiyete bozukluğunun hızlı ve kolayca üstesinden gelinmesi beklenmemelidir.

Tedavi için dört farklı yöntem düşünülebilir:

• Psikolojik ve psikoterapötik tedaviler. Örneğin bilişsel davranış tedavisi: Bu tedavide kişi düşüncelerini ve korkularını kontrol etmeyi veya değiştirmeyi öğrenir.
• Gevşeme teknikleri: Bunlar, otojenik eğitim ve aşamalı kas gevşemesini içerir. Bu teknikler rahatlamanıza ve stresi daha iyi yönetmenize yardımcı olabilir. Genellikle psikoterapötik tedavilerin bir parçası olarak da sunulurlar.
• İlaç tedavisi: Bazı antidepresanlar burada özellikle yararlıdır. Bazı kişiler kediotu gibi bitkisel sakinleştiriciler de kullanır.
• Kendi kendine yardım önlemleri: Kendi kendine yardım grupları, diğer insanlarla kişisel deneyimlerini paylaşma gibi olanaklar sağlar. Ayrıca bazı kişilerin hastalık hakkında ayrıntılı bilgi edinmesine yardımcı olur - ister kitaplar, isterse broşürler veya internet üzerinden olsun.

Yaygın anksiyete bozukluğuyla ilgili ayrıntılı bilgileri gesundheitsinformation.de adresinde bulabilirsiniz.