Sağlık sigortasının değiştirilmesi

Yasal sağlık sigortanız varsa, sağlık sigortası şirketini seçme hakkınız vardır.  
Yani sağlık sigortası şirketini özgürce seçebilir ve başka bir yasal sağlık sigortasına geçebilirsiniz. Bu durum yasal sigortası olan herkes için 16. yaş gününden itibaren geçerlidir.

Belirli bir ikamet veya iş yerinin ya da belirli bir işletmenin mensubu olmadığı sürece, Almanya'daki yaklaşık 100 sağlık sigortası şirketinden birini seçebilirsiniz.  
Çiftçilere özel bir sağlık sigortasına üye olunması halinde, bu sigortanın ilgili meslek grubuna yönelik zorunlu sigorta olması nedeniyle seçme hakkı söz konusu değildir.

GKV-Spitzenverband (Yasal Sağlık Sigortaları Birliği) tüm sağlık sigortası şirketlerine, uygulama alanlarına ve ek prim miktarına yönelik bir genel bilgi sağlar.

Seçilen sağlık sigortası şirketi sizi yaşınız, cinsiyetiniz veya sağlık durumunuz ne olursa olsun kabul etmek zorundadır. Bir sağlık sigortası şirketi, üyeliğinizi yanlış veya eksik bilgi vererek engelleyemez veya zorlaştıramaz.

Özel sağlık sigortası ile yasal sağlık sigortası arasında değişiklik mümkündür, ancak bunun için belirli koşullar sağlanmalıdır. Bu hususta sosyal sigorta durumu, gelir ve sigortalının yaşı da rol oynamaktadır.

Tüm yasal sağlık sigortası şirketleri büyük ölçüde aynı hizmetleri sunmaktadır. Bu yasal bir yükümlülüktür. Bu hizmetler örneğin doktor ziyaretleri ve hastanede kalma gibi tıbbi nedenlere dayanan hizmetleri içerir.

Ancak sigortalar arasında bazı farklar vardır:

• Ek prim: Sağlık sigortası şirketleri, yasal sağlık sigortasının genel prim oranının yanı sıra ek bir prim alır. Her sağlık sigortası şirketi, primin miktarını kendisi belirler ve istediği zaman değiştirebilir.
• İsteğe bağlı hizmetler: Bazı sağlık sigortası şirketleri özel terapiler, alternatif tedaviler ve seyahat aşıları gibi belirli hizmetlerin maliyetlerini gönüllü olarak üstlenir veya sağlık kurslarını finansal olarak destekler. Hangi hizmetlerin dahil olduğunu ilgili sağlık sigortası şirketinin tüzüğünde bulabilirsiniz.
• Hizmet: Sağlık sigortası şirketleri çalışma saatleri, iletişim seçenekleri ve üyelerine sundukları dijital araçlar açısından farklılık göstermektedir.
• Bonus programlar: Bazı sağlık sigortası şirketleri, sağlık bilincine sahip davranışları teşvik etmeyi amaçlayan programlar sunar. Bunlar genellikle parasal veya parasal olmayan cezbedici ödüllerdir.
• Seçilebilir tarifeler: Sağlık sigortaları, çeşitli bireysel ihtiyaçların karşılanabileceği veya primlerin sağlanabileceği tarife seçenekleri sunmaktadır. Bunlar isteğe bağlıdır ve 1 veya 3 yıllık bir geçerlilik süresine sahiptir. 
Aile hekimi tarifesi gibi bazı hizmetler tüm sağlık sigortası şirketleri tarafından karşılanır.

Bana uygun sağlık sigortası şirketini nasıl bulabilirim?

Sağlık sigortası şirketini değiştirmek istiyorsanız, sağlık hizmetlerinde sizin için neyin önemli olduğuna karar vermeniz gerekir.

Tasarruf etmek istiyorsanız düşük ek primli bir şirket sizin için uygundur. Ancak hangi hizmetlerin sunulduğunu ve hizmet şartlarını incelemek yararlı olacaktır.

Önemli konular şunlardır:

• Sağlık sigortası şirketinizle nasıl iletişim kurmak istiyorsunuz? Sorularınıza şahsen cevap almayı tercih ederseniz, uzun çalışma saatlerine sahip yoğun bir şube ağı önemli olabilir. İşlerinizi evden ve kağıt kullanmadan halletmek istiyorsanız mobil uygulamaları ve dijital iletişim seçeneklerini kullanabilirsiniz.
• En iyi danışmanlık hizmetini kim sağlıyor?
• Hangi hizmetler ve şartlar sizin için önemli? 
Seçilebilir tarifeler, ek hizmetler, bonus ve tedavi programları ilginizi çekiyorsa, neyin ihtiyaçlarınıza uygun olduğunu keşfetmek için ayrıntılı bir inceleme yapabilirsiniz.
• Bu hizmetler sağlık sigortası şirketi için muhtemelen daha yüksek bir ek prim gerektiriyor mu? Daha ekonomik bir sağlık sigortası şirketi de aynı hizmet ve servisleri sunuyor mu?

Stiftung Warentest, sağlık sigortası şirketlerinin sunduğu hizmetleri düzenli olarak karşılaştırır ve bununla ilgili bilgi verir.

Bu hizmetler şunlardır:

• Tıbbi tedaviler: Bazı tedaviler, başlamadan önce sağlık sigortası şirketi tarafından onaylanmalıdır. Bir hizmet eski sigorta şirketi tarafından onaylanmış, ancak henüz başlatılmamışsa, yeni sigorta şirketine yeni bir başvuru yapmanız gerekir. Yeni sağlık sigortası şirketine, devam eden tedaviler hakkında bilgi verilmelidir. Masraflar genellikle karşılanır.
• Yardımcı gereçler: Ödünç alınan yardımcı gereçlerin çoğunlukla önceki sağlık sigortası şirketine veya tıbbi ürün mağazasına iade edilmesi ve yeni sigorta şirketinden yeniden talep edilmesi gerekir. Sigortalılara genellikle eşdeğer bir ikame sağlanır.
• İlaçlar: Burada da değişiklikten sonra farklı fakat eşdeğer bir ilaç sağlanır.

Değişiklik işlemi basittir: Seçmiş olduğunuz sağlık sigortası şirketine "Üyelik başvurusu" göndermeniz yeterlidir. Fesih bildirimine gerek yoktur. Diğer tüm formaliteleri sağlık sigortası şirketleri kendi aralarında halleder, sizin yapmanız gereken herhangi bir şey yoktur.

Sadece, örneğin özel sağlık sigortasına geçmek için veya kalıcı olarak yurt dışına taşındığınız için yasal sağlık sigortası sisteminden ayrılırsanız, feshetmeniz gerekir.

İhbar süresi iki aydır ve her ayın sonunda mümkündür. Bu hususta üyelik başvurunuzun tarihi değil, yeni sağlık sigortası şirketinin başvurunuzu önceki sigorta şirketine bildirdiği tarih önemlidir.

Örnek: Aynı yıl 1 Haziran'dan itibaren, seçmiş olduğunuz yeni sigorta şirketine üye olabilmeniz için yeni sağlık sigortanız üyelik başvurusunda bulunduğunuzu 17 Mart'ta önceki sigorta şirketine bildirir. Sağlık sigortası şirketleri "seçim hakkınızı kullandığınızı" da belirtir.

Taahhüt süreleri

Bir sağlık sigortası şirketini seçtiğinizde en az 12 ay bu kuruma bağlı kalırsınız. Buna "taahhüt süresi" adı verilir. Tekrar bir değişiklik yapmak için bu sürenin dolması gerekir.

Örnek: Yeni sigorta şirketine 17 Mart'ta kabul başvurusu gönderirsiniz. Önceki sağlık sigortası şirketinizde aynı yılın 31 Temmuz tarihine kadar geçerli bir taahhüt süresi varsa, 1 Ağustos tarihinde yeni sağlık sigortası şirketine geçiş yapabilirsiniz.

Bunun haricinde seçilebilir bir tarife aldıysanız, diğer taahhüt süreleri geçerlidir.

Seçilebilir tarifelerin taahhüt süreleri:

• 1 yıl asgari taahhüt süresi: Özel tedavi tesisleri, prim geri ödemesi ve masraf geri ödemesi için tarife
• 3 yıl asgari taahhüt süresi: Katkı payı ve hastalık ödeneği tarifesi
• Taahhüt süresi yok: Özel bakım formları, örneğin aile hekimi modelleri veya kronik hastalıkları olan insanlar için tedavi programları için seçilebilir tarife

Seçilebilir tarifenizi taahhüt süresi dolmadan iki hafta önce feshetmemeniz halinde tarifeniz otomatik olarak uzatılır.

Bazı koşullarda, taahhüt süresi dolmamış olsa bile sağlık sigortası şirketini değiştirebilirsiniz:

• Özel fesih hakkı
• Üyeliği "kanunen" sonlandırma 

Özel fesih hakkı

Şu durumlarda özel fesih hakkı doğar:

• Sağlık sigortası şirketi ilk kez ek primi yükseltirse veya
• Ek prim oranını yükseltirse

Bu durumlarda taahhüt süreleri sizin için bağlayıcı değildir. Ancak 2 aylık ihbar süresinde bir değişiklik olmaz.

İlk kez yükseltilen ek prim veya ek prim oranı için, özel fesih hakkınızı en geç o ayın sonuna kadar kullanmanız gerekir. Sağlık sigortası değişikliğine kadar geçen süre boyunca arttırılan ek primi ödemeniz gerekir.

Örnek: Sağlık sigortası şirketiniz ek primi 1 Mayıs'ta yükseltti. Bu durumda aynı yıl içinde en geç 31 Mayıs'a kadar "fesih" işlemini gerçekleştirebilirsiniz. İki aylık ihbar süresini göz önünde bulundurarak, 1 Ağustos'ta yeni sigorta şirketine geçebilirsiniz.

Zamanında fesih için, üyelik başvurusu yaptığınız tarih değil, yeni sağlık sigortası şirketinin önceki sağlık sigortası şirketine bu değişikliği bildirdiği tarih önemlidir. Bu nedenle özel fesih hakkınızı mümkün olduğunca erken kullanmanız önerilir.

Sağlık sigortası şirketiniz, değişiklikle ilgili sizi bir ay önceden bilgilendirmekle yükümlüdür. Bu yazılı bildiri, tüm sağlık sigortası şirketlerinin ortalama ek prim tutarı ve daha ekonomik bir sağlık sigortası şirketine geçme olasılığı hakkında bilgi içermelidir. Ayrıca bu bildiride özel fesih hakkı da belirtilmelidir. Eğer bu gecikmeli olarak gerçekleşirse, daha geç bir fesih de mümkündür: Bu durumda işleminiz zamanında yapılmış gibi kabul edilecektir.

Kanunen sonlandırma

Üyeliğin "kanunen" sona ermesi durumunda, başka bir sağlık sigortası şirketine erken geçiş yapmak da mümkündür. Bu durum işvereninizi değiştirdiğinizde veya yasal sigorta durumunuz değiştiğinde mümkündür, örneğin:

• İşsizlik ödeneği I veya II'den iş ilişkisine geçtiğinizde
• İş ilişkisinden işsizlik ödeneği I veya II'ye geçtiğinizde
• Yıl sonundaki düzenli geliriniz, yıllık gelir sınırının (JAEG) üstüne çıkar veya altına düşerse

Bu gibi durumlarda asgari taahhüt sürelerini ve genel ihbar süresini dikkate almanıza gerek yoktur.

Ancak bir sağlık sigortası şirketi değişikliği, durumunuzun değiştiği tarihten itibaren sadece ilk 14 gün içinde mümkündür. İsteğe bağlı sigortalılar ilk 3 ay içinde sigorta şirketini değiştirebilir.

Yıllık gelir sınırı (JAEG) ve güncel gelir sınırı hakkında ayrıntılı bilgiyi Federal Sağlık Bakanlığı sunmaktadır.

Sadece yasal sağlık sigortasına sigorta yaptırma zorunluluğu olmayan kişiler özel sağlık sigortası yaptırabilir. Buna memurlar, serbest meslek sahipleri ve yıllık geliri belirli bir gelir sınırını (yıllık gelir sınırı) aşan kişiler dahildir.  
Geliri bu gelir sınırının altında kalan çalışanlar, işçiler, öğrenciler ve emekliler ise yasal sağlık sigortasında "zorunlu sigortalıdır".

Özel ve yasal sağlık sigortası sistemleri arasında geçiş, ancak zorunlu sigorta durumu değiştiğinde mümkündür. Primlerin ve sözleşme koşullarının çok farklı olabilmesi nedeniyle, değişiklik yapmadan önce kapsamlı bir şekilde bilgi edinilmesi önerilir.

Özel sağlık sigortasından yasal sağlık sigortasına geçiş

Özel bir sağlık sigortasından yasal sağlık sigortasına geçebilmek için sigorta yaptırma zorunluluğunuz olmalıdır.

Bu, şu durumlarda gerçekleşir:

• Gelirinizin mevcut yıllık gelir sınırının altında olduğu bir işe başladığınızda
• Herhangi bir serbest mesleği tamamen bıraktığınızda veya sadece ek iş olarak yaptığınızda

Ek olarak, değişiklik yapabilmeniz için 55 yaşın üzerinde olmamanız gereklidir.

Diğer bilgileri ve değişiklik seçeneklerini tüketici danışma merkezlerinden öğrenebilirsiniz.

Yasal sağlık sigortasına geçmeyi düşünüyorsanız, önce aşağıdakileri iyice düşünmeniz gerekir:

• Hangi hizmetlere ihtiyacınız var? Yasal sağlık sigortası bu hizmetleri eşit ölçüde karşılıyor mu?
• Özel sağlık sigortanızın primleri çok yüksekse: Geçebileceğiniz daha ekonomik bir tarife var mı?

Başka bir özel sağlık sigortasına geçmek de genellikle iyi bir alternatif değildir. Geçmeniz halinde yıllar boyunca kazanmış olduğunuz ikramiyeler ve diğer avantajlar silinebilir. Genellikle sağlığınız tekrar kontrol edilir.

Özel bir sağlık sigortası şirketine geçiş

Sigorta yaptırma zorunluluğu olmayan kişiler, yasal veya özel sigorta arasında seçim yapabilir.

Bazı koşullarda özel sağlık sigortası avantaj sağlar. Örneğin çoğunlukla yasal sağlık sigortasından daha fazla hizmeti kapsar, herhangi bir ek ödeme yapılmaz ve bekleme süreleri genellikle daha kısadır. Özel sağlık sigortasının size tam olarak hangi koşulları sunduğunu sigorta sözleşmesinde görebilirsiniz.

Özel sigorta yaptırmak istiyorsanız bazı konuları dikkate almanız yararlı olur:

• Prim koşulları: Özel sağlık sigortasında primin miktarı gelir miktarına göre değil, yaşa ve olası önceki hastalıklara bağlıdır. Genellikle yaş arttıkça prim de artar.
• Hizmet farklılıkları: Hangi hizmetlerin karşılandığını sigorta sözleşmesinde görebilirsiniz.
• Sözleşme özgürlüğü: Özel sigorta şirketlerinde sigorta sözleşmelerinin yapılması zorunlu değildir. Şirketin üyelik başvurunuzu geri çevirmesi mümkündür.
• Sağlık kontrolü: Başvuran kişinin sağlığı kontrol edilir. Sonuca dayalı olarak prim miktarı belirlenir.
• Aile sigortası: Sigortaya eklenecek olan her bir aile üyesi için ayrı bir sözleşme yapılmalıdır.
• Bakım sigortası: Sağlık sigortasına ek olarak özel bir bakım sigortası yapılmalıdır.
• Yasal sağlık sigortasına geçiş: Bu ancak aşağıdaki koşullarda mümkündür. Ayrıca 55 yaş sınırından itibaren değişiklik yapmak mümkün değildir.

Özel bir sağlık sigortası şirketine geçmek istiyorsanız, yasal sağlık sigortası şirketine 2 ay önceden fesih ihbarı yapılmalıdır. On iki aylık taahhüt süresi bu durumda geçerli değildir.

Özel bir sağlık sigortası şirketine geçmekle ilgili ayrıntılı bilgileri Federal Sağlık Bakanlığı'nın web sitesinde bulabilirsiniz. 

Unabhängige Patientenberatung Deutschland GmbH (UPD) (Almanya Bağımsız Hasta Danışmanlığı)

Tüketici danışma merkezleri

Bağımsız Sigorta Danışmanları