Akne inversa

Hidradenitis süpürativa olarak da bilinen akne inversa, kronik enflamatuar bir kıl folikülü hastalığıdır. Saç kökünü çevreleyen yapılar kıl folikülü olarak tanımlanır. Bunlar cilt ve bağ dokusundan oluşur.

Akne inversada kıl foliküllerinin iltihaplanması nedeniyle tekrarlayan nodüller, apseler ve cildin altında fistül adı verilen boşluklar meydana gelir. Bu durum cildin ağır hasar görmesine neden olur ve sıklıkla yaralar oluşur.

Akne inversa fiziksel şikayetlerin yanı sıra zihinsel strese de neden olur. Bazı insanlar sosyal çevrelerinden uzaklaşır veya depresyona girer.

Şikayetleri hafifletmek ve hastalığın seyrini yavaşlatmak için farklı tedavi yöntemleri yardımcı olabilir. Ancak iyileşme henüz mümkün değildir.

Akne inversada kıl folikülleri tekrar tekrar iltihaplanır. Bunun sonucunda şunlar oluşur:

• Siyah noktalar ve püstüller
• 0,5 ila 2 santimetre çapında derin yerleşimli nodüller
• Kistler (dokuda boşluklar)
• Kapsüllenmiş irin birikmeleri (apseler)
• Kanala benzer boşluklar (fistüller)
• İlerleyen zamanlarda yaralar

İltihaplanmış bölgeler çoğunlukla ağrır ve aylarca kalır. Bu bölgelerin üzerine baskı uygulandığında veya açıldıkları zaman sıklıkla irin ve rahatsız edici kokan bir sıvı salgılanır.

Akne inversa olan insanların neredeyse yarısı yeni bir iltihap oluşumundan 12 ila 48 saat öncesinde yanma, ağrı, kaşıntı veya cildin etkilenen bölgesinin ısındığını hisseder.

İltihaplar özellikle koltuk altı bölgesinde, kasık bölgesinde, anal bölgede ve genital bölgede ortaya çıkar. Ancak kalçada ve özellikle karın ve göğüs kıvrımları olmak üzere gövdede de görülebilir.

Akne inversa kıl foliküllerinin iltihaplanmasıyla başlar. Bu durum foliküllerin tıkanmasına ve üretilen sebumun artık dışarı salınamamasına neden olur. Bunlar nihayetinde cildin altında patlarsa, biriken içerik çevredeki dokuya ulaşır. Bu da iltihabın yayılmasına neden olur. Ayrıca ter bezleri ve bağ dokusu gibi cilt yapıları da zarar görebilir. Bunun sonucunda apseler ve fistüller oluşabilir.

Kıl foliküllerinin iltihaplanmasının nedeni bilinmemektedir.

Şu faktörlerin rol oynadığı tahmin edilmektedir:

• Kalıtsal yatkınlık: Akne inversa hastalığı olan insanların yaklaşık yüzde 40'ında hastalık önceden aile bireylerinde görülmüştür. Belirli genler bunun oluşumuna katkıda bulunabilir.
• Hormonların etkisi: Akne inversanın kadınlarda erkeklerden daha sık görülmesi nedeniyle bu hastalığa belirli hormonların neden olduğu tahmin edilmektedir. Ayrıca bu hastalık kadınlarda ergenlik ile menopoz dönemi arasında görülmektedir.
• Bağışıklık sistemi bozukluğu: Vücudun kendi bağışıklık sistemindeki bozuklukların da tetikleyici olduğu tahmin edilmektedir.

Araştırmaların mevcut durumuna göre bakteriler bu hastalığın nedeni olarak görülmemektedir.

Akne inversanın nedeni tam olarak bilinmemektedir. Ancak ebeveynlerden birinde bu hastalık görüldüyse çocuklarda da görülme riski yüksektir. Bu da ailesel yatkınlığa işaret eder.

Tahminlere göre akne inversa dünya çapında insanların yaklaşık yüzde 4'ünde görülmektedir. Hastalık genellikle 11 ile 50 yaşları arasında gelişir. Hastalık kadınlarda erkeklere göre üç kat daha sık görülür.

Akne inversada, özellikle hastalık erken tedavi edilmediğinde, hem fiziksel hem de ruhsal açıdan uzun vadeli etkiler görülebilir.

Ciltteki değişiklikler ve yaralanmalar kronik ağrılara ve hareket kısıtlanmasına yol açabilir. Ayrıca kansızlık (anemi), kandaki protein değerlerinde artış ve eklem hastalıkları ortaya çıkabilir.

Akne inversa uzun vadede beyaz cilt kanserinin belirli bir formunun oluşmasını da kolaylaştırabilir. Ancak bu nadir görülen bir durumdur.

Kronik ağrılar, rahatsız edici koku ve cildin görüntüsü yaşam kalitesini güçlü bir şekilde etkileyebilir ve ruhsal sonuçlara da yol açabilir. Şiddetli akne inversadan muzdarip bazı insanlarda diğer şikayetlerin yanı sıra depresyon da görülür.

Akne inversa başlangıç evresinde sıklıkla başka bir hastalıkla karıştırılır. Bu nedenle teşhis edilmesi çoğunlukla uzun yıllar sürer.

Hastalığın kesin olarak teşhis edilebilmesini sağlayan test veya muayene yöntemleri bulunmamaktadır. Bu nedenle doktorla ayrıntılı bir görüşme ve cildin muayene edilmesi önemlidir.

Görüşmede doktor şunları sorar:

• Şikayetler ne zamandan beri ve ne kadar süredir var
• Ağrılar ara sıra yok olup daha sonra tekrar ortaya çıkıyor mu
• Ailede akne inversa görüldü mü

Ardından cildin etkilenen bölgelerinin nasıl göründüğü, iltihapların derin olup olmadığı, ağrılı veya skarlaşmış olup olmadığı kontrol edilir.

Akne inversa görünümüne bağlı olarak üç evreye ayrılır:

• 1. evre (hafif): Fistül ve yara izi olmayan münferit apseler
• 2. evre (orta şiddetli): Fistül ve yara izi ile bir veya birden fazla tekrarlayan apse
• 3. evre (şiddetli): Çok sayıda fistül ve yara izi ile birbiri içine geçen apseler, cildin bir bölgesinde geniş yüzeyli yayılma

İlaçlar akne inversanın neden olduğu şikayetleri hafifletmeye, atakların arasındaki süreyi uzatmaya ve hastalığın ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir. Bu nedenle yeni oluşan iltihaplarda mümkün olduğunca erken doktora gitmek önemlidir. Uygulanacak tedavinin türü hastalığın şiddetine bağlıdır. Akne inversa iyileştirilemez.

Ağrıları tedavi etmek için doktorlar merhem veya tablet formunda ağrı kesicilere başvurur. Ayrıca antibakteriyel ve antienflamatuar etkili merhemler veya tabletler özellikle hastalığın seyri hafif ve orta şiddetteyken kullanılır. Kadınlarda örneğin doğum kontrol hapıyla olmak üzere hormon tedavisine de başvurulabilir. Bazı durumlarda ise iltihaplanan bölgenin ameliyatla alınması gerekir.

Bir diğer tedavi seçeneği ise lazer tedavisidir. Çoğunlukla birden fazla tedavi seçeneği bir arada uygulanır.

Akne inversa hastalığı olan insanların sağlıklı beslenmeye ve normal vücut ağırlığına dikkat etmesi yardımcı olur. Sigara kullanımını bırakmak da yararlıdır. Geniş ve cilt dostu kıyafetlerin giyilmesi ayrıca cilt tahrişlerini önleyebilir.

Hastalığın nedeni hijyen eksikliği olmasa da vücudun riskli bölgeleri için dezenfektan etkili bir antiseptik yıkama losyonunun kullanılması mantıklı olabilir.

Akne inversa yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Çoğu insan şiddetli ağrılar yaşar veya cildinden utanır. Depresyon gibi eşlik eden hastalıkları önlemek için psikolojik tedaviye başvurulması önemli bir yardım sağlayabilir.

Hastalık nedeniyle kendini sık sık karamsar hisseden hastalar psikoterapötik yardım alabilir veya akne inversadan muzdarip diğer insanlarla bir kendi kendine yardım grubunda fikir alışverişinde bulunabilir.

Psikoterapiler ve nereden terapi alabileceğinizle ilgili bilgileri gesundheitsinformation.de adresinde bulabilirsiniz.