Kepek mantarı
ICD kodları: B36 B36.0 ICD kodu nedir?
Kepek mantarına yakalanan birçok kişi, lekeli ciltlerinin sebebinin bir mantar olduğunun farkında olmaz. Mantarın çoğalması halinde, hastalık oluşur. Cilt döküntüsü genellikle zararsızdır, bulaşıcı değildir ve tedavi edilebilir.
Bir bakışta
- Kepek mantarı, koyu veya açık renkli cilt lekelerinin oluştuğu bir cilt hastalığıdır.
- Hemen hemen herkesin cildinde bulunan bir maya mantarından kaynaklanır.
- Kepek mantarı genellikle zararsızdır ve bulaşıcı değildir.
- Mantarların neden sadece bazı insanlarda çoğaldığı ve cilt lekelerine neden olduğu tam olarak belirlenememiştir.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Kepek mantarı nedir?
Kepek mantarı durumunda ciltte açık veya koyu renkli lekeler oluşur. Hemen hemen herkesin cildinde bulunan bir maya mantarından kaynaklanır. Bu cilt hastalığı bulaşıcı değildir ve genellikle zararsızdır. Kepek mantarı, pitiryazis olarak da adlandırılır. Doktorlar bunu "pityriasis versicolor" olarak adlandırır.
Kepek mantarı genel olarak özel krem veya şampuan gibi ürünlerin harici kullanımıyla kolayca tedavi edilir.
Kepek mantarının semptomları nelerdir?
Kepek mantarı olan insanlarda, önce küçük yuvarlak veya oval cilt lekeleri oluşur. Bunlar zamanla birleşerek düzensiz kenarlı daha büyük lekeler oluşturur.
Lekeler özellikle göğüs, boyun, sırt ve kollarda oluşur. Özellikle çocuklarda yüzde de görülür.
Lekeler farklı renklerde olabilir: Bazı kişilerde sarımsı veya kahverengimsi, bazılarında ise pembe veya kırmızımsıdırlar. Genellikle koyu veya bronzlaşmış tende daha açık, çok açık tende ise sağlıklı cildin renginden daha koyudurlar.
Mantardan etkilenen cilt bölgeleri UV radyasyonuna uğradıklarında neredeyse hiç değişmezler. Kepek mantarından etkilenen bölgeler hafif pullu da olabilir. Kaşıntı nadirdir ve meydana gelse de hafif kaşıntı olur.
Kepek mantarı nasıl oluşur?
Kepek mantarı, hemen hemen herkesin cildinde bulunan maya mantarlarından kaynaklanır. Bu mantarların neden sadece bazı insanlarda çoğaldığı ve görünür lekeler haline geldiği tam olarak belirlenememiştir.
Önemli bilgi: Kepek mantarının nedeni yetersiz hijyen değildir. Ayrıca bulaşıcı değildir.
Kepek mantarına yol açan risk faktörleri nelerdir?
Aşağıdakiler, kepek mantarına yol açabilen faktörlerden bazılarıdır:
- Sıcak ve nemli iklim
- Aşırı ter üretimi, örneğin kolayca terleyen veya çok fazla spor yapan kişilerde
- Cilt gözeneklerini kapatabilen yağ veya kozmetik ürünler
Ek olarak, kalıtsal bir yatkınlık da büyük ihtimalle rol oynamaktadır.
Bağışıklık sisteminizin zayıf olması halinde, genel enfeksiyon riski fazladır ve buna bağlı olarak kepek mantarı riski de artar. Bağışıklık sistemi örneğin belirli kanser türleri veya vücudun savunma işlevlerini baskılayan ilaçlar nedeniyle zayıflayabilir.
Kepek mantarının görülme sıklığı nedir?
Kepek mantarı yaygın bir cilt hastalığıdır. Ilıman iklime sahip ülkelerde yaşayanların yaklaşık yüzde birinde meydana geldiği tahmin edilmektedir. Bazı tropik ülkelerde, kepek mantarı görülme oranı yüzde 40'a kadar çıkmaktadır.
Erkeklerde ve kadınlarda eşit oranda görülmektedir. Kepek mantarının ilk oluşumu genellikle ergenlik döneminde olur.
Kepek mantarı nasıl teşhis edilir?
Çoğu zaman, doktor kepek mantarını vücudun üst kısmındaki veya kollardaki tipik açık veya koyu renkli lekelerden tespit edebilir.
Başka cilt hastalıklarını elemek için, şeffaf bir yapışkan şerit yardımıyla bazı cilt pulları alınarak mikroskop altında incelenebilir. Genellikle, bu yöntemle kepek mantarları kesin olarak teşhis edilebilir.
Kepek mantarı nasıl tedavi edilir?
Soğuk veya kuru hava, kepek mantarının gerilemesine neden olabilir. Ancak bu mantar genellikle kendi kendine kaybolmaz. Mantarın tamamen yok olması için, baş ve vücut kremleri, losyonları ve şampuanlarla tedavi uygulanır. Bu ürünler mantar önleyici veya mantar öldürücü maddeler içermektedir.
Etkilenen cilt bölgelerine krem ve losyonlar uygulanır. Ayrıca, mantarların bu bölgeden tekrar yayılmasını önlemek için, saç ve kafa derisi de özel bir şampuanla yıkanır.
Bu müstahzarların etki etmesi için sadece birkaç dakika yeterli olur, bazılarının ise birkaç saat uygulanan alanda bekletilmesi gerekir. Bu nedenle kremler ve losyonlar genellikle akşamları uygulanır ve ertesi sabah yıkanır.
Başarılı bir tedavi sonrası cilt lekelerinin kaybolması birkaç hafta, hatta aylar alabilir. Kepek mantarı, nadiren haplarla tedavi edilir.
Kepek mantarı hakkında daha ayrıntılı bilgiyi gesundheitsinformation.de sitesinde bulabilirsiniz.
- Choi FD, Juhasz ML, Atanaskova Mesinkovska N. Topical ketoconazole: a systematic review of current dermatological applications and future developments. J Dermatolog Treat. 2019 Dec;30(8):760-771. doi:10.1080/09546634.2019.1573309.
- Hu SW, Bigby M. Pityriasis versicolor: a systematic review of interventions. Arch Dermatol. 2010 Oct;146(10):1132-40. doi:10.1001/archdermatol.2010.259.
- Renati S, Cukras A, Bigby M. Pityriasis versicolor. BMJ. 2015 Apr 7;350:h1394. doi:10.1136/bmj.h1394.
- Schwartz RA. Superficial fungal infections. Lancet. 2004 Sep 25-Oct 1;364(9440):1173-82. doi: 10.1016/S0140-6736(04)17107-9.
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih:
