Tükenmişlik sendromu

Tükenmişlik terimi ilk kez Amerika Birleşik Devletleri’nde 1970’li yıllarda öne sürüldü. Psikoterapist Herbert Freudenberger, bununla yardım mesleği olarak adlandırılan mesleklerdeki aşırı yüklenmenin sonuçlarını tanımladı. Buna göre, çalışmalarıyla başkaları için kendini feda eden hekimler ve hemşireler çoğu zaman "tükenir". Bu kendini yorgunluk, aşırı yüklenme ve istek kaybı olarak gösterir.

Terim şimdi daha geniş bir anlamda kullanılmaktadır, çünkü görünüşe göre herkes tükenmişlik yaşayabilir: çok çalışan kariyer odaklı insanlar ve ünlüler, aynı zamanda stresli çalışanlar, öğrenciler, ev kadınları veya erkekleri.

Kavram net olarak tanımlanmadığından tükenmişlik sendromu yaşamanın ne anlama geldiğini ve nasıl tespit edildiğini somut olarak söylemek mümkün değildir. Bu sebeple durumun ne kadar yaygın olduğu da tam olarak belirlenememektedir.

Tükenmişlik sendromunun şimdiye kadarki tüm tanımlarında zorlu mesleki ve meslek dışı faaliyetler ve durumların sonucu olarak tipik şikayetler görülmüştür. Meslek dışı zorluklar arasında örneğin yakınların bakımı olabilir.

Şimdiye kadar, tükenmişlik sendromunun belirtileri olan 3 ana şikayet alanı vardır:

Bitkinlik

Tükenmişlik sendromu yaşayan insanlar kendilerini depresif, yorgun ve düşük enerjili, halsiz ve duygusal olarak bitkin hisseder. Mide-bağırsak sorunları ve ağrılar gibi fiziksel şikayetleri de vardır.

(Mesleki) faaliyetlerden yabancılaşma

Günlük iş stresli ve sinir bozucu olarak algılanır. Tükenmişlik sendromu yaşayan insan görevlerine, çalışma koşullarına ve ayrıca iş arkadaşlarına karşı artan duygusal mesafe ve donukluk reaksiyonu gösterir.

Düşük performans

Tükenmişlik özellikle işte, ev işlerinde veya ilgililerin bakımındaki günlük performansı etkiler. Tükenmişlik sendromu yaşayan insan, faaliyetlerini odaklanmadan ve isteksiz bir şekilde gerçekleştirir, bunları çok olumsuz bir durum olarak algılar ve fikir ve motivasyon eksikliği olduğunu belirtir.

Aşırı zor yaşam koşulları sıra dışı bir yük olabilir. Mesleki stres de fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklara neden olabilir. Bazı kişiler artık devam edemeyecekleri, yorgun, boş ve tükenmiş oldukları hissine sahip oldukları bir sınıra gelir.

Nedenler genellikle kalıcı aşırı veya yetersiz görev yükü, sürekli zaman baskısı, iş arkadaşları veya üstlerle yaşanan anlaşmazlıklardır. Diğer bir sebep de kişinin kendi ihtiyaçlarını ihmal etmesine yol açan sıra dışı çalışma isteği olabilir. Mesleki stresin yol açtığı sonuçlardan dolayı yaygın bir şekilde işten hastalık kaynaklı izin alınmaktadır.

Depresyon gibi hastalıkların aksine tükenmişliğin net bir tanımı yoktur. Şimdiye kadar ne klinik bir tablo olarak kabul edilmiş ne de yeterince bilimsel olarak araştırılmıştır.

Öz değerlendirme için farklı anketler vardır. Ancak tükenmişliği depresyon gibi hastalıklardan ayırt etmek için bunların gerçekten anlamlı ve uygun olup olmadığını söylemek zordur. Çevrimiçi anketler de tükenmişlik sendromunu belirlemek için uygun değildir.

Bazen mesleki ortamdaki ve çalışma koşullarındaki değişiklikler yardımcı olabilir. Evde bakım konusunda aşırı görev yükü hisseden tükenmiş kişiler örneğin günlük yaşamlarında somut destekle rahatlatılabilir.

Ancak ilk önce, şikayetlerin diğer bir hastalığın nedeni olmadığından emin olunmalıdır. Örneğin depresyonda da ortaya çıkan semptomlar arasında aşağıdakiler görülür:

• Aşırı yorgunluk
• Keyifsizlik
• Düşük performans

Şikayetler çok benzer olabileceğinden acele (kendi kendine) tanı koymamak önemlidir. Bu, yanlış önlemlerin alınmasına neden olabilir. Örneğin, yalnızca mesleki nedenlerle yorgun düşen biri uzun bir tatile çıkabilir veya işine ara verebilir. Ancak bu, depresyondaki kişilerde, örneğin psikoterapi veya belirli ilaçlar gibi tamamen farklı yardım biçimlerine ihtiyaç duyduklarından sorunları daha da ciddi hale getirebilir.

gesundheitsinformation.de sitesinde tükenmişlik sendromunun ne olduğu ve depresyondan farkının ne olduğu gibi daha ayrıntılı bilgileri bulabilirsiniz.