Artroz

Artroz, eklemler arasındaki kıkırdağın inceldiği ve sertleştiği bir hastalıktır. Zamanla, eklemler sertleşir ve ağrılı hale gelir, bu da hareketliliği sınırlar.

Bu "eklem aşınması" bir dereceye kadar normaldir, bu nedenle özellikle yaşlı insanlar bundan etkilenmektedir. Ancak artroz orta yaşta da gelişebilir. En yaygın olanları: 

• Diz artrozu (gonartroz)
• Kalça artrozu (koksartroz)
• Parmak artrozu
• Vertebral eklem artrozu (faset sendromu) 

Artrozun ilk belirtileri, yüklenme sırasında eklemlerde ağrı olmasıdır. Koşu yaparken olduğu gibi ani yüklenmeler, genellikle dizlerde ve kalçalarda keskin ağrıları tetikler. Eklemler istirahat sırasında bile ağrıyorsa, artroz çok ilerlemiş demektir. 

İleri aşamalarda, eklemler uzun dinlenme sürelerinden sonra bile sertleşir. Sabahları, uzun süre yattıktan sonra, hareket edildiğinde çabukça geçen bir "başlangıç ​​ağrısı" tipik bir durumdur. Hareket kabiliyeti 30 dakika sonra da düzelmezse, bu daha çok romatizmal eklem iltihabına işaret eder.

İki kemik bir eklemde birleştiğinde bir tampon gereklidir. Kıkırdaklar bunun için vardır. Kıkırdaklar, güçlü yüklenmelere maruz kalır, ancak belirli bir dereceye kadar özel hücreler tarafından onarılır. Bu amaçla kandan değil, eklem sıvısından besin alırlar. Hareket sırasında değişken baskı sayesinde metabolik atık ürünler bir sünger gibi kıkırdaktan dışarı atılır ve ardından taze besinler emilir.

Bununla birlikte, kıkırdak tabakası zamanla daha ince ve pürüzlü hale gelir. Yaşlandıkça eklemlerin aşınması normaldir. Bununla birlikte, bir röntgende görünen artrozlu kişilerin sadece yüzde 25'inde şikayetler oluşur. Artroz, bazı yerlerde kıkırdağın kemiği açığa çıkaracak kadar aşındığı noktaya kadar ilerleyebilir.

Artroz bir aşınma ve yıpranma durumu olduğundan, en önemli risk faktörü yaştır: 30 ila 40 yaşındakilerin yaklaşık yüzde 10'unda artroz olduğu bildirilmektedir. 60 ila 70 yaşındakiler arasında oran yüzde 40'tır.

Bazı faktörler kıkırdak aşınmasını hızlandırabilir:

• Ailesel yatkınlık
• Eklemleri zorlayan futbol veya hentbol gibi sporlar
• Günlük çalışma hayatında sık sık diz çökme, çömelme veya ağır kaldırma
• Çapraz bağ yırtılması, menisküs hasarı veya diğer diz yaralanmaları
• Kalça gibi eklem hastalıkları
• Aşırı kilo

Birçok insan artroza rağmen ile normal bir hayat yaşar ve yıllarca iyi tolere edebildikleri az ya da çok şiddetli ağrıları vardır. Ancak artrozun seyri çok farklı olabilir ve şikayetler hızla daha şiddetli hale gelebilir. Kalıcı ağrı ve hareket kısıtllamaları genellikle kemiklerin kenarları değişip "kemik çıkıntıları" (osteofitler) olarak adlandırılan küçük çıkıntılar oluşturduğunda ortaya çıkar. İleri aşamalarda kemikler birbirine sürtünebilir. Sonra bazen kalıcı ağrı ile ilişkili eklem sesleri duyulabilir ve hissedilebilir.

Çoğu durumda, doktorlar artrozu tipik semptomlara dayanarak teşhis edebilmektedir. Vücutta meydana gelen tipik bir değişiklik, örneğin, bir röntgende kolayca görülebilen dar bir eklem boşluğudur. Teşhis koymak için başka muayeneler gerekli olmaz.

Semptomların daha az tipik olması halinde, romatoid eklem iltihabı gibi diğer olası durumların olmadığını anlamak için kan testleri veya manyetik rezonans görüntüleme de yapılabilir. 

Artroza karşı en önemli önlem harekettir. Hareketsiz kalmak kas gücüne mal olur ve kıkırdak azalımını hızlandırabilir. Henüz artrozun tedavisi yoktur, ancak aktif bir yaşam tarzı vücudun hareketli kalmasını sağlar. Bu özellikle dizler veya kalçalar etkilendiğinde geçerlidir. Artroza bağlı ağrıları hafifletmek için de çok çeşitli tedaviler mevcuttur. Bu tedaviler, hangi eklemlerin etkilendiğine göre değişir.

Artrozu gerçekten yavaşlatmak veya semptomları azaltmaya yönelik tedavilerden sadece birkaçı bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Etkili yöntemler arasında hareket tedavisi, rehabilitasyon sporları ve ağrı kesiciler yer almaktadır.  

Diz veya kalça artrozu olan aşırı kilolu kişilere kilo vermede destek olunur. Ergoterapilerde, parmak veya bilek eklemleri artrozundan müzdarip kişilere, insanlara bu eklemlerde yüklenmeye yol açacak hareketlerden kaçınmayı öğretilmektedir. Ek olarak, özel kalemler veya bardak ve şişeler için kavrama ve açma yardımcıları gibi ağrılı eklemleri rahatlatan yardımcı gereçler vardır. Diz ve kalça artrozu durumunda, stabilize edici ateller gibi bastonlar da destek sağlayabilir. 

Belli bir noktadan sonra, aşınan eklem yüzeylerinin tamamını veya bir kısmını endoprotez adı verilen yapay bir eklemle değiştirmek mümkündür. 

Artroz hakkında daha detaylı bilgileri gesundheitsinformation.de adresinde bulabilirsiniz.