Saç biti
ICD kodları: B85 ICD kodu nedir?
Başınızda kaşıntı varsa, bunun nedeni bitler olabilir. Saç bitleri can sıkıcı ama zararsızdırlar. Küçük parazitlerden kurtulmak ve daha fazla yayılmalarını önlemek için hedefe yönelik tedavi gereklidir.
Bir bakışta
- Saç biti, kafa derisinden kanla beslenen kanatsız böceklerdir.
- Saç bitlerinin saçta yuvalanmış olması, genellikle kafa derisinde gıdıklanma hissi ve kaşıntı ile fark edilir.
- Saç biti özellikle anaokulu ve ilkokul çağındaki çocuklarda yaygındır.
- İletim için genellikle kafa kafaya temas gerekir. Bununla birlikte, nesneler yoluyla iletim de göz ardı edilemez.
- Saç bitlerinin yayılmasını önlemek için yapabileceğiniz birçok şey vardır.
- Tedavi için etkili ilaçlar mevcuttur. 12 yaşına kadar olan çocuklar için sağlık sigortası şirketleri, tedavilerin çoğunun masraflarını karşılamaktadır.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Saç biti nedir?
Saç bitleri çok küçük, kanatsız parazitlerdir. Saçta yuva yapar ve kafa derisinden gelen kanla beslenirler. Saç biti ısırıkları kaşıntılı olabilir ancak bunun dışında zararsızdırlar. Keneler gibi diğer kan emici böceklerin aksine, bitler hastalık bulaştırmaz.
Saç bitinin yumurtalarına sirke denir. Genellikle kafa derisine yakın yerde saç diplerine yapışırlar. Saç biti hızla çoğalabilir ve yayılabilir: Yeni nesil genellikle bir hafta içinde yumurtadan çıkar.
Genellikle kreşler, anaokullarında ve okullarda görülürler. Yerleştikten sonra kendi kendilerine kaybolmazlar. Bununla birlikte, çeşitli etkin tedavi seçenekleri vardır.
Saç bitlenmesinin semptomları nelerdir?
Saç bitleri her zaman hemen fark edilemezler. Bununla birlikte, aşağıdaki semptomlar ortaya çıkabilir:
- kafa derisinde gıdıklanma hissi veya saçta bir şeyin hareket ettiği hissi
- kaşıntılı ısırık ve delinme izleri veya kaşıma nedeniyle yara olmuş deri
- saç bitleri geceleri aktif olduğundan, kaşıntıya bağlı uyku bozuklukları
Saç bitlenmesinin nedenleri nelerdir?
Saç bitleri özellikle çocuklarda görülür. Parazitle neredeyse her zaman doğrudan fiziksel temas yoluyla, örneğin birlikte oynarken, aktarılırlar.
Bazı insanlar bitlerin kötü hijyenin sonucu olduğunu düşünür. Ama bu doğru değildir: Bitler kanla beslendiği için saçın temiz ya da kirli olması onlar için önemli değildir. Saç biti herkese bulaşabilir.
Saç biti kızlar arasında erkeklerden daha yaygındır. Uzmanlara göre, bunun nedeni kızların erkeklerden daha sık ve daha uzun süre "baş başa vermeleri" olabilir. Saç uzunluğunun bulaşma riski üzerinde hiçbir etkisi yoktur. Ancak uzun, kalın ve kıvırcık saçlarda biti tespit etmek daha zordur.
Saç bitlenmesinin görülme sıklığı nedir?
Saç bitleri özellikle 3 ila 12 yaş arasındaki çocuklar arasında yaygındır. Ancak Almanya için kesin bir sayı bulunmamaktadır. 100 çocuktan yaklaşık 1 ila 3'ünün saç biti olduğu tahmin edilmektedir.
Anaokullarında, kreşlerde ve okullarda tekrar tekrar salgınlar meydana gelmektedir. Saç bitleri genellikle yaz tatillerinden sonraki ilk birkaç ayda, yani yaz sonundan sonbahar başlarına kadar ortaya çıkar.
Saç biti nasıl önlenebilir?
Kendinize veya çocuğunuza saç biti bulaşmasını önlemenin güvenli bir yolu yoktur. Bununla birlikte, saç biti olanlar, onların daha fazla yayılmasını önlemeye yardımcı olabilir: Çünkü bitler neredeyse her zaman kafa kafaya temas yoluyla bulaşırlar.
Saç bitleri her 2 ila 4 saatte bir kan emmek zorundadır. Genellikle kafa derisinden uzaktayken uzun süre hayatta kalamazlar. Baştan düşen bitler sadece birkaç saat sonra kuruyarak ölür. Saç biti yumurtaları da kafa derisine yakın olmalıdır, çünkü larvalar sıcak ortam olmadan yumurtadan çıkamazlar. Bu nedenle saç bitleri genellikle eşyalar üzerinden bulaşmaz. Ancak, bu iletim yolu imkansız değildir. Güvende olmak için şapka, atkı veya fırçaları paylaşmaktan kaçınabilirsiniz.
Daha fazla yayılmayı önlemek için olası diğer önlemler şunlardır:
- tarak, fırça ve saç tokalarını sıcak su ve sabunla iyice temizlemek ve birkaç gün kullanmamak
- kullanılmış nevresim, pijama, giysi ve havluları 60 derecede yıkamak veya kurutucuya atmak
- 60 derecede yıkanamayan giysiler ve pelüş oyuncak gibi nesneleri 3 gün boyunca plastik bir torbada kapalı tutmak
Saç biti nasıl teşhis edilir?
Anaokulu veya okuldan verilen bir "bit alarmı" genellikle ebeveynleri kendi çocuklarında bit olup olmadığını kontrol etmeye yönlendirir. Bunun için özel bir bit tarağı kullanışlı olacaktır.
Bit tarakları eczanelerde veya tıbbi ürün mağazalarında bulunur. Kontrol etmek için önce saç önce ıslatılmalıdır. Ardından saç, tutamlar halinde en az iki kez diplerinden uçlara doğru dikkatli bir şekilde taranır. Tarağı her taramadan sonra kağıt havlu veya havlu ile temizlerseniz, bit ve yumurtalar daha kolay tespit edilebilir.
Erişkin saç bitlerinin boyu sadece 2 ila 3 milimetredir; bu nedenle bir tutam saç içinde neredeyse görülmezler. Vücutları gri-kahverengi renkte, düz ve kanatsızdır. Pirelerin aksine saç biti sıçrayamaz. İnsan saçına kolayca yapışabilmesini ve saçlar arasında hareket etmesini sağlayan altı bacağı vardır. Henüz tam olarak büyümemiş bitleri bir büyüteçle tespit etmek daha kolaydır.
Saç bitleri, yumurtalarını genellikle kulakların arkasına veya ense bölgesine bırakır. Yumurtalar, genellikle kafa derisinden maksimum bir santimetre uzakta olacak şekilde saç köklerine sıkıca yapışır.
Saçtaki kabuk veya kepek gibi diğer parçacıklar bazen sirke ile karıştırılabilir. Bit yumurtalarının aksine, kepek ve diğer gevşek parçacıklar saç sallandığında saça yapışmaz ve dökülür.
Saç biti nasıl tedavi edilir?
Tedavi sadece canlı saç biti veya canlı yumurtalar bulunursa gerekli olur. Bu durumda bitlerin daha fazla yayılmaması için hızlı hareket etmek önerilir. Saç biti, insektisitler (böcek öldürücüler) ve silikon yağı (dimetikon) ile tedavi edilir.
Ayrıca, örneğin hindistancevizi yağı gibi bitki bazlı ilaçlar da mevcuttur. Bazı insanlar alternatif olarak zeytinyağı veya mayonez gibi maddeler kullanır. Bununla birlikte, bu ilaçların etkinliği çok araştırılmamıştır.
Bazı böcek öldürücüler, bitlere karşı eskisi kadar etkili değildir. Bu nedenle günümüzde silikon yağlı ürünler daha sık kullanılmaktadır. Bunlar böcek ilacı içermezler ve etkileri uzun sürelidir. Nedeni: Silikon yağı içeren ürünler saç bitlerini bir yağ tabakasıyla kaplayarak boğulmalarını sağlar.
Saç biti tedavisi genellikle yaklaşık 7 ila 10 gün sonra tekrarlanmalıdır. Bitlere karşı kullanılan ürünlerin tam olarak nasıl kullanılacağını kullanma talimatından öğrenebilirsiniz. Çocuklar söz konusu olduğunda, sağlık sigortası şirketleri ilaçların çoğunu karşılar: Doktor bunları 12 yaşına kadar olan çocuklar için reçete edebilir.
Önemli bilgi: Bit ürünleriyle yapılan tedavinin başarılı olup olmadığını, bit tarağı ile saçı iyice tarayarak kontrol edebilirsiniz. Doktorlar, tedaviden sonra en az 2 hafta boyunca her 3 günde bir taramayı tekrarlamanızı önermektedir.
Saç biti tedavisinden sonra hala birkaç sirke varsa ancak bit kalmadıysa, parazitler muhtemelen yok olmuştur. Ancak sirkeler veya bunların parçaları haftalar sonra da saça yapışık kalabilir. Sirkelerin eski mi yoksa yeni mi oldukları saç derisinden uzaklıklarından anlaşılabilir: Saç ayda yaklaşık bir santimetre uzadığından, kafa derisinden bir santimetreden daha uzakta olan sirkeler muhtemelen kalıntılardır ve yeni bir bitlenme anlamına gelmez.
Saç bitlerine karşı neyin işe yaradığına dair daha ayrıntılı bilgiyi gesundheitsinformation.de adresinde bulabilirsiniz.
- Bauer E, Jahnke C, Feldmeier H. Seasonal fluctuations of head lice infestation in Germany. Parasitol Res. 2009 Feb;104(3):677-81. doi: 10.1007/s00436-008-1245-4. Epub 2008 Nov 18. PMID: 19015879.
- Bundesministerium der Justiz und für Verbraucherschutz, Juris. Gesetz zur Verhütung und Bekämpfung von Infektionskrankheiten beim Menschen (Infektionsschutzgesetz – IfSG). Aufgerufen am 08.06.2020.
- Burgess IF, Silverston P. Head lice. BMJ Clin Evid. 2009 Jan 14;2009:1703. PMID: 19445766; PMCID: PMC2907830.
- Deutsche Gesellschaft für Kinder- und Jugendmedizin (DGKJ). Kopflausbefall (Pediculosis capitis): ein Ratgeber für Kinderärzte. 2018.
- Devore CD, Schutze GE. Head lice (American Academy of Pediatrics Clinical Report). Pediatrics. 2015 May;135(5):e1355-65. doi: 10.1542/peds.2015-0746. Erratum in: Pediatrics. 2015 Oct;136(4):781-2. PMID: 25917986.
- Eppinger M, Müller M. Pädiatrie. Für Studium und Praxis. Medizinische Verlags- und Informationsdienste: Breisach 2017/18.
- Robert Koch-Institut (RKI). Kopflausbefall. RKI-Ratgeber. Aufgerufen am 20.05.2022.
- Speare R, Cahill C, Thomas G. Head lice on pillows, and strategies to make a small risk even less. Int J Dermatol. 2003 Aug;42(8):626-9. doi:10.1046/j.1365-4362.2003.01927.x. PMID: 12890107.
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih: