D vitamini eksikliği
ICD kodları: E55 ICD kodu nedir?
Özellikle kış aylarında Almanya'da pek çok insan yetersiz D vitamini alır. D vitamini kemikler ve vücuttaki diğer metabolik süreçler için önemlidir. Bu makalede D vitamini eksikliğinin risk faktörleri, önlenmesi, semptomları ve tedavisi anlatılmaktadır.
Bir bakışta
- D vitamini kalsiferol olarak adlandırılan yağda çözülebilen vitaminlerin genel adıdır.
- İnsan vücudu, D vitaminini güneş ışınları sayesinde üretir.
- D vitamini yağlı balık, sakatat, yumurta, mantar ve balıkyağında bulunur.
- D vitamini kemik metabolizması için önemlidir.
- D vitamini eksikliği çocuklarda raşitizm ve yetişkinlerde osteomalazi gibi kemik hastalıklarına neden olmaktadır.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
D vitamini eksikliği nedir?
İnsan vücudu kendi kendine veya tek başına üretemediği bazı maddelere ihtiyaç duymaktadır. Bunlara vitaminler de dahildir. Bunlardan bir grup da kalsiferollerdir: Bunlar da D vitamini olarak tanımlanır.
İnsanlar bu maddeyi yalnızca direkt olarak güneş ışığındaki UV-B ışınlarına maruz kaldıklarında üretebilmektedir. Kuzey bölgelerde yaşayan insanlarda bu yüzden kış aylarında, yani ekim ve nisan ayları arasında, genellikle D vitamini eksikliği görülmektedir.
D vitamini eksikliğinde vücut besinlerden kalsiyum alamaz. Bu nedenle D vitamini eksikliği dekalsifikasyona ve sonuçta kemiklerin yumuşamasına neden olmaktadır.
Küçük çocuklar doğduktan sonraki ilk aylarında az miktarda D vitamini alırsa kemikleri eğrilir ve el eklemleri şişer. Bu durumda raşitizmden bahsedilmektedir. Bu hastalık diğer sebeplerden dolayı da ortaya çıkabilir: Fosfat eksikliği veya genetik nedenler raşitizmin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Önemli bilgi: Uzun süre boyunca vücuttaki D vitamini yeterli seviyede değilse ve klinik olarak alakalı semptomlar yaşanıyorsa D vitamini eksikliğinden söz edilmektedir. D vitamini durumu kandaki aktif D vitamini öncüsünün ölçülmesiyle belirlenmektedir. Ölçüm metoduna bağlı olarak farklı sonuçlar çıkmaktadır. Bu nedenle eczanelerde yapılan hızlı testler D vitamini eksikliğini güvenilir şekilde teşhis etmek için uygun değildir.
D vitamini nedir ve ne işe yarar?
Bu videoda D vitamininin ne olduğunu ve vücudun D vitaminine ne için ihtiyaç duyduğunu öğrenin.
Bu ve başka videolar YouTube kanalında da mevcuttur
Şimdi izleyinBu sitede yayınlanan veri koruma bildirimleri geçerlidir.
D vitamini eksikliğinde hangi semptomlarla karşılaşılmaktadır?
Hastalar aşağıdaki semptomların ortaya çıkacağı kadar uzun süre boyunca D vitamini almadığında doktorlar D vitamini eksikliği teşhisi koyar:
- Kemik ağrıları
- Kemiklerde, özellikle kaburga, bacak ve omurgada, deformasyonlar
- kemik kırılmaları
- Kıkırdaktan kemiğe geçişte şişmeler
- Oksiputun yumuşaması
- Küçük çocuklarda fontanelin geç kapanması
- kaslarda güçsüzlük
- Enfeksiyonlara yatkınlık
D vitamini eksikliğinin risk faktörleri nelerdir?
Açık havada çok az vakit geçiren kişiler D vitamini eksikliği için yüksek risk taşımaktadır. Bu durum en çok hareket edemeyen, bakıma muhtaç ve çok yaşlı kişileri, koyu ten rengine sahip kişileri ve kültürel ve dini sebeplerden dolayı açık havada bile örtülü olan kişileri etkilemektedir. Ayrıca camlar UV ışınlarını engellediği için aydınlık odalarda yaşayan veya çalışan kişiler de etkilenebilir.
Ayrıca yetersiz beslenme, kronik iltihaplı bağırsak hastalıkları, osteoporoz veya romatoid artrit gibi belirli hastalıklar D vitamini eksikliği riskini arttırmaktadır.
D vitamini eksikliği nasıl önlenebilir?
Deutsche Gesellschaft für Ernährung (Alman Beslenme Derneği) yeterli miktarda D vitaminini sağlamak için cilt tipine ve mevsime bağlı olarak her gün saat 12 ile 15 arası yüzün, ellerin ve kolların ve bacakların bir kısmının 5 ila 25 dakika boyunca güneşlenmesini tavsiye etmektedir. Sabahları saat 10 ile 12 arası ve akşamüstü 15 ile 18 arası bu süre iki katına çıkarılmalıdır.
Yaz aylarının aksine ekim ve mart ayları arasında Almanya'da güneş ışınları yeterli oranda D vitamini oluşumunu sağlayacak kadar güçlü değildir. Ancak vücut ilkbahar ve yaz aylarında daha fazla D vitamini depolayarak bu açığı örtebilmektedir.
Beslenme ile de D vitamini alınabilir. Özellikle de yağlı deniz balığı, ciğer ve böbrek gibi sakatatlar, mantarlar ve yumurta bu yiyeceklerin başında gelmektedir. Balıkyağı da büyük oranda D vitamini içermektedir, ancak besinlerin yalnızca ek olarak D vitamini sağladığı unutulmamalıdır. Bu vitaminin yeterince alınması için yiyecekler tek başlarına yeterli değildir.
Almanya'da eksiklik belirtilerini önlemek için bebeklere ilk aylarında D vitamini takviyesi yapılmaktadır.
D vitamini takviyesi almak yalnızca güneş ışığı ve yiyeceklerle doldurulamayan bir eksiklik olduğunda tavsiye edilmektedir. Bu nedenle örneğin bakımevlerinde kalan yaşlılar besin takviyesi olarak günde 20 mikrogram D vitamini almalıdır.
D vitamini eksikliği nasıl teşhis edilir?
Doktorlar D vitamini eksikliğinden şüphelendiğinde çeşitli teşhis prosedürleri uygular. Aşağıdakiler bunlar arasında sayılabilir:
- Tipik semptomların ortaya çıkması, beslenme ve açık havada egzersiz yapma gibi alışkanlıklar, ilaç kullanımı, ailedeki hastalıklar hakkında sorular
- Fizik muayene
- Kan testi ve laboratuvar muayenesi
- Çocuklarda muhtemel eklem deformasyonunu anlamak için el röntgeni
D vitamini eksikliği nasıl tedavi edilir?
Güneş ışığı ve beslenme ile yeterince telafi edilemeyen D vitamini eksikliği haplarla tedavi edilir. Genellikle hastalar aynı zamanda kalsiyum da almaktadır.
Diğer bilgiler
Doktorunuzla ne zamandan itibaren D vitamini eksikliği hakkında konuşacağınızı mı bilmek istiyorsunuz? D vitamini konusunda başka sorularınız mı var? Robert Koch-Institut'un (Robert Koch Enstitüsü) web sitesinde sık sorulan soruların cevaplarını bulacaksınız.
- Beitz R et al. Vitamins - dietary intake and intake from dietary supplements in Germany. European Journal of Clinical Nutrition 2002. 56: 539–545. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Deutsches Ärzteblatt. Nuklearmediziner warnen vor Vitamin-D-Mangel. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Deutsche Gesellschaft für Ernährung e.V. Ausgewählte Fragen und Antworten zu Vitamin D. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Deutsche Gesellschaft für Ernährung e.V. Referenzwerte Vitamin D (Calciferole). Aufgerufen am 12.11.2020.
- Deutsche Gesellschaft für Ernährungsmedizin. Klinische Ernährung in der Geriatrie. Teil des laufenden S3-Leitlinienprojekts Klinische Ernährung. AWMF-Registernummer 073/019. 05.2013. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Deutsche Gesellschaft für Kinderendokrinologie und -diabetologie e.V. und Deutsche Gesellschaft für Kinder- und Jugendmedizin e.V. Vitamin-D-Mangel-Rachitis. S1-Leitlinie. AWMF-Registernummer 174-007. 03/2016. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Flynn A et al. Intake of selected nutrients from foods, from fortification and from supplements in various European countries. Food & Nutrition Research 2009. 53. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Hauner H et al. Leitfaden Ernährungstherapie in Klinik und Praxis (LEKuP). Aktuelle Ernährungsmedizin 2019. 44: 384–419. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Hintzpeter B et al. Higher Prevalence of Vitamin D Deficiency Is Associated with Immigrant Background among Children and Adolescents in Germany. The Journal of Nutrition 2008. 138(8): 1482–1490. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Rabenberg M et al. Vitamin D status among adults in Germany – results from the German Health Interview and Examination Survey for Adults (DEGS1). BMC Public Health 2015. 15: 641. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Rabenberg M, Mensin GBM. Vitamin-D-Status in Deutschland. Journal of Health Monitoring 2016. 1(2): 36–42. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Rabenberg M et al. Implications of standardization of serum 25-hydroxyvitamin D data for the evaluation of vitamin D status in Germany, including a temporal analysis. BMC Public Health 2018. 18: 845. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Robert Koch-Institut (RKI). Antworten des Robert Koch-Instituts auf häufig gestellte Fragen zu Vitamin D. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Robert Koch-Institut (RKI). Vitamin D. Beiträge zur Gesundheitsberichterstattung des Bundes: Was essen wir heute? Ernährungsverhalten in Deutschland. Berlin 2002. 47–48. Aufgerufen am 12.11.2020.
- Robert Koch-Institut (RKI). 25-Hydroxyvitamin D. Beiträge zur Gesundheitsberichterstattung des Bundes: Bevölkerungsbezogene Verteilungswerte ausgewählter Laborparameter aus der Studie zur Gesundheit von Kindern und Jugendlichen in Deutschland (KiGGS). Berlin 2009. 104–107. 12.11.2020.
Deutsche Gesellschaft für Ernährung e.V. (Alman Beslenme Derneği) tarafından kontrol edilmiştir.
Tarih:
