İyi huylu pozisyonel vertigo
ICD kodları: H81.1 ICD kodu nedir?
Baş dönmesi atakları, kulağın denge organındaki bir rahatsızlık ile tetiklenebilir. Bu, iyi huylu pozisyonel vertigodur. Bu rahatsız edici, ancak zararsızdır.
Bir bakışta
- İyi huylu pozisyonel vertigo, baş dönmesi ataklarına yol açar.
- İç kulağın denge organındaki minik taşlar tarafından tetiklenirler.
- Ataklar genellikle birkaç hafta sonra kendiliğinden durur.
- Aksi takdirde, konumlandırma manevraları denilen yöntem yardımcı olabilir.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
İyi huylu pozisyonel vertigo nedir?
Etrafınızda her şeyin döndüğünü veya sallandığını hissettiğinizde buna vertigo denir. Ayakta dururken, yürürken veya uzanırken ortaya çıkabilir. Böyle bir baş dönmesi atağının süresi, nedenine bağlı olarak farklı uzunlukta olabilir. Eşlik eden şikayetler uyuşukluk veya mide bulantısını içerebilir.
İyi huylu pozisyonel vertigo genellikle denge organının bozulmasına dayanır. Bazı hareketler daha sonra kısa bir süre baş dönmesine neden olur. İyi huylu pozisyonel vertigonun teşhis ve tedavisi kolaydır. Rahatsız ediciyse de zararsızdır.
İyi huylu pozisyonel vertigonun semptomları nelerdir?
Baş dönmesi olan herkes, her şeyin kendi etrafında döndüğü hissine sahiptir ("atlıkarınca hissi"). Genel olarak iyi huylu pozisyonel vertigo, başın hızlı hareketlerinden kaynaklanır, örneğin aşağıdakiler yapıldığında:
- Başını eğerse, döndürürse veya başını arkaya eğerse.
- Eğilirse.
- Yatarsa.
- Yatarken dönerse.
- Yatarken kalkıp oturursa.
Baş dönmesi genellikle kısa sürer: Birkaç saniyeden maksimum beş dakikaya kadar.
Baş dönmesi atağı sırasında veya sonrasında mide bulantısı ve nadiren kusma olabilir.
İyi huylu pozisyonel vertigonun nedenleri nelerdir?
İç kulağın sözde yarım daire kanallarındaki gevşek birikintiler muhtemelen iyi huylu pozisyonel vertigoya neden olur. Yarım daire kanalları, sıvı ile dolu bir kanal sistemidir. Denge organının bir parçasıdır ve duyu hücreleri yardımıyla başın dönüp dönmediğini ve hangi yöne döndüğünü algılar.
Birikmelerin nasıl ortaya çıktığı belli değildir. Genellikle arka kemerde küçük taşlar ("otolitler") bulunur. İlgili kişi başını hareket ettirirse, "dalgalanan" taşlar duyu hücrelerini şaşırtır. Bu yanlış bilgi, diğer duyusal algılarla - örneğin gözlerinkiler - uyuşmadığı için baş dönmesine yol açar.
Baş dönmesi ataklarının daha nadir nedenleri arasında kulak enfeksiyonları, kafatası yaralanmaları, dolaşım bozuklukları veya yatalak olma yer alır.
İyi huylu pozisyonel vertigonun görülme sıklığı nedir?
Bu ülkedeki insanların yaklaşık yüzde ikisi, yaşamlarının bir döneminde iyi huylu pozisyonel vertigodan etkilenir. Kadınlarda erkeklerden iki kat daha sık görülür. İyi huylu pozisyonel vertigo en sık 40-70 yaş grubunda görülür.
Tekrarlayan, kısa vertigo atakları, iyi huylu pozisyonel vertigo için tipiktir. Taşlar yarım daire kanalına sıkışıp vücut tarafından parçalandıktan sonra genellikle kendi kendine kaybolur. Bu nedenle, etkilenenlerin yaklaşık yarısı üç ay içinde tekrar semptomsuz duruma gelir.
İyi huylu pozisyonel vertigo nasıl teşhis edilir?
İyi huylu pozisyonel vertigo, semptomlara ve geçmişe dayanarak genellikle kolay teşhis edilir. Diğer vertigo formlarından kolaylıkla ayırt edilebilir. Doktorlar genellikle baş dönmesinin kalıcı olup olmadığını, atak şeklinde mi yoksa bazı şeyler tarafından mı tetiklendiğini sorar.
İyi huylu pozisyonel vertigo şüphesi, Hallpike testi yardımı ile doğrulanabilir. Tıbbi yardım ile baş ve gövde sabit bir sırayla hızlı bir şekilde hareket ettirilir. İyi huylu pozisyonel vertigo, bu hareketlerin bir baş dönmesi atağını tetiklediği zaman oluşur.
Tipik sarsıntılı göz hareketleri ("nistagmus") baş dönmesi sırasında meydana gelir. Bunları daha iyi tanıyabilmek için muayene sırasında özel gözlükler ("Frenzel gözlükler") kullanılabilir.
İyi huylu pozisyonel vertigo nasıl tedavi edilir?
İyi huylu pozisyonel vertigonun kendi kendine geçmesini beklemek genellikle yeterlidir. Ancak "konumlandırma manevraları" gibi tedavi seçenekleri de vardır. Başın ve vücudun belirli hareketleri taşların yapışmasına neden olmalı ve artık baş dönmesini tetiklememelidir.
Diğer tedaviler mide bulantısı için ilaç içerir. Ancak bunlar yalnızca münferit durumlarda gereklidir.
İyi huylu pozisyonel vertigoda neler yapılabileceğiyle ilgili ayrıntılı bilgileri gesundheitsinformation.de sitesinde bulabilirsiniz.
İyi huylu pozisyonel vertigonun etkileri nelerdir?
Baş dönmesi nöbetleri kendinizi güvensiz hissetmenize neden olabilir - özellikle de bunun zararsız bir pozisyonel vertigo olup olmadığı henüz net değilse.
Özellikle yaşlılarda baş dönmesi düşme riskini artırır. Bir sonraki atak korkusuyla daha az hareket etmek günlük yaşamı sınırlayabilir.
- Bhattacharyya N, Gubbels SP, Schwartz SR, Edlow JA, El-Kashlan H, Fife T et al. Clinical Practice Guideline: Benign Paroxysmal Positional Vertigo (Update). Otolaryngol Head Neck Surg 2017; 156(3_suppl): S1-S47. Aufgerufen am 13.05.2020.
- Cromwell C, Tyler J, Nobbs R, Hockaday A, Donnelly S, Clendaniel R. The Necessity for Post-Maneuver Restrictions in the Treatment of Benign Paroxysmal Positional Vertigo: An Updated Meta-Analysis of the Literature. Otol Neurotol 2018; 39(6): 671-679. Aufgerufen am 13.05.2020.
- Deutsche Gesellschaft für Allgemeinmedizin und Familienmedizin (DEGAM). Akuter Schwindel in der Hausarztpraxis (S3-Leitlinie). AWMF-Registernummer 053 - 018. 07.2019. (DEGAM-Leitlinien; Band 17). Aufgerufen am 13.05.2020.
- Fu W, Han J, Chang N, Wei D, Bai Y, Wang Y et al. Immediate efficacy of Gufoni maneuver for horizontal canal benign paroxysmal positional vertigo (HC-BPPV): a meta-analysis. Auris Nasus Larynx 2020; 47(1): 48–54. Aufgerufen am 13.05.2020.
- Hilton MP, Pinder DK. The Epley (canalith repositioning) manoeuvre for benign paroxysmal positional vertigo. Cochrane Database Syst Rev 2014; (12): CD003162. Aufgerufen am 13.05.2020.
- Mattle H, Mumenthaler M. Neurologie. Stuttgart: Thieme; 2013.
- McDonnell MN, Hillier SL. Vestibular rehabilitation for unilateral peripheral vestibular dysfunction. Cochrane Database Syst Rev 2015; (1): CD005397. Aufgerufen am 13.05.2020.
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih: