Çölyak arter kompresyon sendromu

Çölyak arter kompresyon sendromu nadir bir hastalıktır. Şikayetlere neden olursa, tipik olan tekrarlayan karın ağrısı vardır. Bunlar, bir bağ dokusu bandının karın boşluğundaki büyük bir kan damarını daraltması nedeniyle oluşur.

Bir bakışta

  • Çölyak arter kompresyon sendromu, bir bağ dokusu bandı üst karın organlarını besleyen büyük bir kan damarını daralttığında ortaya çıkar.
  • Bu durum nadiren oluşur ve kadınlarda erkeklerden daha sık görülür.
  • Daralma çoğu zaman herhangi bir sorun yaratmaz, ancak bazı kişilerde rahatsızlığa neden olur.
  • Genellikle yemekten sonra, bazen de hareket ettikten sonra ortaya çıkan karın ağrıları tipiktir. Ancak kalıcı da olabilirler.
  • Sendromu teşhis etmek için belirli prosedürler kullanılarak kan damarları ve kan akışı görünür hale getirilir.
  • Tedavi cerrahi olarak gerçekleşir.

Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.

Koşu kıyafetleri içinde genç bir kadın açık havada durmuş ve karnının sol tarafını tutuyor.

Çölyak arter kompresyon sendromu nedir?

Çölyak arteri, üst karın organlarını besleyen büyük bir kan damarıdır. Diyaframın bir bağ dokusu bandı bu kan damarının yanından geçer. Bu bant artere baskı yapar ve şikayetlere neden olursa buna çölyak arter kompresyon sendromu denir.

Çölyak arter kompresyon sendromu nasıl anlaşılır?

Çölyak arter kompresyon sendromunun tipik bir semptomu karın ağrısıdır. Ağrının yoğunluğu değişmekle birlikte genellikle yemekten sonra ortaya çıkar. Bazı insanlarda hareket etmek de karın ağrısını tetikler. Ancak bu ağrılar dinlenme halindeyken de hissedilebilir, tekrarlanabilir veya kalıcı olarak devam edebilir.

Ayrıca, aşağıdaki gibi başka şikayetler de ortaya çıkabilir:

  • kilo kaybı
  • mide bulantısı
  • kusma
  • ishal
  • mide sesleri
  • üst karın bölgesinde basınç ağrısı
  • gecikmiş mide boşalması

Çölyak arter kompresyon sendromunun nedenleri nelerdir?

Güçlü bir bağ dokusu bandı - medial arkuat ligament - diyaframın sağ ve sol taraflarını birbirine bağlar. Bu bant, diğer şeylerin yanı sıra ana arterin de (aort) içinden geçtiği diyafram açıklığının önünü oluşturur.

Bu bağın altında, büyük bir kan damarı abdominal aorttan ayrılır: çölyak arteri. Bu kan damarı, diğer şeylerin yanı sıra mideye, karaciğere ve ince bağırsağa kan sağlar.

Bağ ve kan damarı tüm insanlarda aynı yükseklikte değildir. Bant bazen çok aşağıda konumlanmıştır. Daha nadiren, çölyak arterinin ayrılma noktası normalden daha yüksektedir. Her iki farklılık da bandın kan damarını daraltmasına neden olabilir.

Çoğu insan kan damarının sıkıştığını fark etmez çünkü karın organlarını da besleyebilen ek kan damarları vardır. Bazı insanların neden sorun yaşadığı tam olarak bilinmemektedir.

Başka bir nedenin, çölyak arteri yakınında bulunan bir dizi sinir hücresi (çölyak gangliyonu) ile ilgili olduğu düşünülmektedir. Bu önemli bir sinir ağının parçasıdır. Bağ bazen bu gangliyonu da daraltıyor olabilir ve bu da şikayetlerin nedenlerinden biridir.

Çölyak arter kompresyon sendromu hangi sıklıkta görülür?

Çölyak arter kompresyon sendromu nadir bir hastalıktır. Kadınlarda erkeklere göre daha sık görülür, özellikle 40 - 60 yaş arası ince yapılı kişilerde.

Bununla birlikte, hastalık çocuklarda da ortaya çıkabilir.

Çölyak arter kompresyon sendromu nadir bir hastalıktır. Hastalık kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür.

Çölyak arter kompresyon sendromu hangi sonuçlara yol açabilir?

Kan damarı, üzerinde tekrarlayan basınç nedeniyle, zamanla değişime uğrar. Damar duvarı kalınlaşır ve damarı kısmen veya tamamen tıkayabilir.

Bu daralmanın altında damar genişleyebilir ve bir kese (anevrizma) oluşturabilir.

Çölyak arter kompresyon sendromu nasıl teşhis edilir?

Kompresyon sendromunun tipik semptomları, mide, bağırsak, safra kesesi veya karaciğerin diğer birçok hastalığında da ortaya çıkabilir.

Çölyak arter kompresyon sendromu genellikle herhangi bir belirtiye neden olmadığından, doktor genellikle diğer hastalıkları elemek için bir dizi muayene yapar.

Bu kapsamlı bir kan testi, karaciğer, pankreas ve safra kesesi ultrasonu, endoskopi veya kolonoskopi de içerebilir.

Ayrıca kan damarlarını ve kan akışını görünür hale getiren anjiyografi veya Doppler ultrason gibi çeşitli görüntüleme yöntemleri de kullanılmaktadır.

İlginç bilgi: Bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans (MR) anjiyografi ile birlikte yapılan bir Doppler ultrason muayenesi genellikle teşhis için iyi sonuçlar verir.

Ek bir teşhis aracı bir sinir blokajıdır. Çölyak arterine yakın çölyak gangliyonunun sinirleri CT kontrolünde lokal olarak uyuşturulur ve ağrının azalıp azalmadığına bakılır.

Çölyak arter kompresyon sendromu nasıl tedavi edilir?

Çölyak arter kompresyon sendromu şikayetlere yol açarsa, bunlar ilaçla hafifletilemez. Bu nedenle cerrahi olarak tedavi uygulanır.

Çölyak arter kompresyon sendromu şikayetlere neden olursa, cerrahi olarak tedavi edilir.

İşlem sırasında cerrah, kan damarı üzerindeki basıncı azaltmak için diyaframdaki bağ dokusu bandını keser. Ek olarak, çölyak gangliyonu da - hastalığın gelişiminde rol oynadığına inanılan yakındaki bir sinir hücresi kümesi - sıklıkla çıkarılır.

Ameliyat mümkünse endoskop kullanılarak karın duvarındaki küçük kesilerden yapılır. Endoskop, ışık kaynağı ve kamera içeren küçük bir hortum veya borudur. Bu, ameliyat edilecek alanın izlenmesini sağlar. Küçük cerrahi aletler de borudan sokulur ve çalıştırılır. Bu aynı zamanda laparoskopik veya minimal invaziv operasyon olarak da adlandırılır.

Önemli bilgi: Damar duvarı zaten damarı tamamen veya kısmen tıkayacak kadar değişmiş ve kalınlaşmışsa, diyaframın bağını koparmak yeterli değildir. Daha sonra damar genişletilir veya daralma yeni bir bağlantı (bypass) ile köprülenir.

Çoğu insan için şikayetler işlemden hemen sonra düzelir. Sadece birkaçı operasyondan fayda görmez veya ağrı çabuk geri gelir.

Bazen şikayetlerin azalması aylar alabilir. Ayrıca uzun bir süre sonra geri döndükleri de olur. Bu, başlangıçta operasyondan fayda gören kişilerin yaklaşık yüzde 10'u için geçerlidir.

Çölyak arter kompresyon sendromu operasyonu sonrasında neler olur?

Laparoskopik ameliyattan sonra genellikle 2 ila 3 gün hastanede kalmak gerekir. Bu yöntem karın duvarındaki küçük kesilerden ameliyat yapmayı içerdiğinden ve yara küçük olduğundan iyileşme genellikle çabuk olur.

  • Goodall R, Langridge B, Onida S et al. Median arcuate ligament syndrome. Journal of Vascular Surgery 2029; Volume 71. Number 6, S.2170-2176. doi: 10.1016/j.jvs.2019.11.012. Epub 2019 Dec 25. PMID: 31882314.
  • Saleem T, Katta S, Baril DT. Celiac Artery Compression Syndrome. [Updated 2021 Aug 13]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2021 Jan-. Aufgerufen am 13.04.2021.
  • UpToDate (Internet). Celiac artery compression syndrome. Wolters Kluwer 2021. Aufgerufen am 13.04.2021.

Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.

Tarih:
Bu yazıyı faydalı buldunuz mu?