Bilişsel davranış terapisi

Bilişsel davranış terapisi, hemen hemen tüm ruhsal bozukluklar ve fiziksel hastalıkların ruhsal yan etkileri için kullanılabilir. Bu yazıda, bilişsel davranış terapisinin nasıl kullanıldığı açıklanmaktadır.

Bir bakışta

  • Bilişsel davranış terapisi, sağlık sigortası şirketlerinin masraflarını karşıladığı, bilimsel olarak kabul görmüş bir psikoterapi yöntemidir.
  • Bilişsel davranış terapisi, tüm zihinsel ve fiziksel-ruhsal hastalıklar için kullanılır.
  • Ayrıca fiziksel hastalıklara eşlik eden ya da bu hastalıklar sonucunda ortaya çıkan psikolojik yan etkiler için de kullanılmaktadır.
  • Davranış terapisi, örneğin panik ve anksiyete bozuklukları ve obsesif-kompulsif bozukluklar için özellikle tavsiye edilmektedir.
  • Terapi sürecinde, terapist ve hasta, günlük yaşamda tekrar tekrar uygulanan olayları tetiklemek için alternatif düşünceler veya yorumlar ve davranışlar geliştirir.

Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.

Hasta ve terapist terapi esnasında karşılıklı oturuyor.

Bilişsel davranış terapisi nedir?

Bilişsel davranış terapisi, özellikle davranışı ve düşünceleri değiştirerek duyguları olumlu yönde etkilemekle ilgilidir. Bilimsel olarak tanınır ve masrafları yasal sağlık sigortası şirketleri tarafından karşılanır. Davranış terapisi ve bilişsel davranış terapisi terimleri çoğunlukla birbirinin yerine kullanılır.

Anksiyete ve obsesif-kompulsif bozukluklar için ilk basamak tedavi olarak bilişsel davranış terapisi önerilmektedir. Bilişsel davranış terapisi ayrıca depresyon, yeme bozuklukları, alkol bağımlılığı ve belirli koşullar altında psikotik hastalıklar için de kullanılabilir. Ek olarak, beyin yaralanmaları ile ilişkili psikolojik belirtiler bilişsel davranış terapisi ile tedavi edilebilir.

Terapötik çalışma, mevcut semptomları azaltmaya ve problem çözme ve sosyal becerileri geliştirmeye odaklanır. Ruh hastalıklarının yaşam boyu ortaya çıkması, ancak mevcut sorunlarda ilgili önlemlerle herhangi bir iyileşme sağlanamazsa düşünülür.

Bilişsel davranış terapisinin önemli bir amacı, hastanın bağımsızlığını ve hareket etme yeteneğini geliştirmektir.

Bilişsel davranış terapisinin önemli bir amacı, hastanın bağımsızlığını ve hareket etme yeteneğini geliştirmektir. Kendi kendine yardımı öğrenmeye yardım eder. Hastalar ve terapistlerin birlikte çalışması amaçlanır. Sempati genellikle yararlıdır, ancak tedavinin başarısı için zorunlu değildir. Hastanın kendisi için sorun yaratan düşünceler, duygular ve davranışlar konusunda açık olması gerekir. Terapistler, bu alanları değiştirmek için gerekli psikolojik mekanizmalar hakkındaki bilgileriyle katkıda bulunur.

Bilişsel davranış terapisinin diğer amaçları nelerdir?

Bilişsel davranış terapisinin bir diğer amacı, günlük yaşamda hiçbir faydası olmayan düşünce ve değerlendirmeleri değiştirmektir. Bunun için ruh hastalığının altında yatan düşünceler, duygular ve davranışlar gözlemlenir. Sağlığa zararlı düşünceler ve davranışlar gerçekçi bir şekilde sınıflandırılır ve mümkünse duygusal yükü azaltacak şekilde değiştirilir.

Diğer bir amaç ise hastalıkla başa çıkmaktır. Burada çeşitli faktörler rol oynar:

  • Kişinin kendi ruh hastalığı hakkında artan bilgisi
  • Başa çıkma stratejileri - duyguları düzenlemek için özel davranış teknikleri gibi
  • Sorunların bazı değişmez yönlerinin kabulü

Önemli bilgi: Bilişsel davranış terapisinin etkinliği, çeşitli ruh hastalıkları için kanıtlanmıştır. Bu, terapinin yardımıyla birçok hastanın kendi hastalıklarının semptomlarını başarılı bir şekilde azaltmayı başardığı anlamına gelir.

Bilişsel davranış terapisi nasıl işlev görür?

Davranış terapisinin seyri bireysel ihtiyaçlara bağlıdır ve farklı hastalıklar için çok farklı olabilir. Burada tipik bir süreç açıklanmıştır. Bu genellikle olumsuz düşünce ve inançları değiştirmek için kullanılır.

Davranış analizi

Terapinin başlangıcında, terapist ve hasta, sorunlu durumların tam seyrini birlikte tanımlarlar. Ek olarak, ruh hastalığına bir açıklama getirmek için birlikte çalışırlar. Durumun özellikleri, vücut tepkileri, yorumlar, davranışlar ve duygular kaydedilir.

Örneğin, bir hasta iş yerinde büyük bir sorun yaşıyor ve "korkunç bir hata yaptım" diye düşünüyor. Kendini suçlu ve utanmış hissediyor. Buna işini bırakıp hemen eve giderek tepki veriyor. "Ben değersizim" düşüncesiyle boğuşuyor ve yatağına çekiliyor.

Duygular, durumların zihinsel olarak değerlendirilmesiyle ortaya çıkar.

Bu örnek durum, düşünce, duygu ve davranışların birbirini etkilediğini göstermektedir: Duygular, durumların zihinsel olarak değerlendirilmesiyle ortaya çıkar. Suçluluk ve utanç duygularına yol açan sadece işteki hata değil, aynı zamanda "korkunç" olarak değerlendirilmesidir. Hastanın hatasını düzeltecek ya da patrona hedef odaklı bir şekilde kendini ifade edecek becerilerden açıkça yoksun olması da terapi için önemlidir. Geri çekilme, ayrıca, sorunu da şiddetlendirir.

İç gözlem

Tanı ve tedavide önemli bir unsur, diğer şeylerin yanı sıra, kendini gözlemlemektir. Amaç, günlük yaşamda kendi davranışlarınızı önce fark etmek ve daha sonra da hatırlayabilmektir. Günlük yaşamdaki davranışların yanı sıra düşünce ve duyguları not etmek ve ardından seanslarda stresli duygular ve yararsız davranışlar üzerinde çalışmak yardımcı olabilir.

Otomatik değerlendirmelerin gözden geçirilmesi ve değiştirilmesi

Sorunun bir kısmı, hastanın bazı yararsız değerlendirmeler için kendini ve çevresini otomatik olarak yargılamasıysa, terapi bu değerlendirmeleri değiştirmeye odaklanır. Bunlar genellikle otomatik olarak gerçekleşir. Bir örnek, birinin genellikle kendi performansını diğerlerine kıyasla yetersiz olarak deneyimlemesidir. Bunun gerçekçi ve haklı olup olmadığı terapist ile birlikte kontrol edilir.

Bu temelde, gerçekçi değerlendirmeler ve varsayımlar üzerinde çalışılır. Bir örnek, "Hatalar insana özgüdür ve bir çözüm bulabilirim” söylemini kabul etmek olabilir. Genellikle hastalar bu tür alternatif bakış açılarını kolayca kabul edemezler, bu nedenle günlük yaşamda kontroller gerekli olur. Bunun için terapide stratejiler geliştirilir. Önceki örnekteki hasta iş yerinde başka bir hata yaparsa, spontan değerlendirmelerine soru işareti koyabilir ve örneğin bir iş arkadaşıyla sorunu hakkında konuşabilirdi. Eve gidip kendini kötü hissetmek yerine patronuna ulaşıp bir çözüm bulmak için onunla birlikte çalışabilirdi. Sonunda, bu gurur ve sevinç duygularına yol açarak rahat bir şekilde çalışmaya devam etmeyi bile sağlayabilirdi.

Tipik bilişsel davranış terapisi teknikleri nelerdir?

Durum analizi ve yüzleşme, bilişsel davranış terapisinde sıklıkla kullanılır.

Davranış veya durum analizi

Durum analizi, günlük hayattan duygusal olarak stresli durumlara terapistle yeniden - sanki bir büyüteçle - bakmaktır. Deneyimden hemen sonra hastalar birkaç önemli noktayı yazmalıdır: Tam olarak ne oldu, kafalarından neler geçti ve ne hissettiler. Terapi seansında, tam olarak neyin, hangi düşünce ve duyguları tetiklediği ortaklaşa çalışılır. Stresli duygularla ilgili düşüncelerin gerçekliği kontrol edilir. Ayrıca yeni, faydalı fikirler geliştirilir.

Yüzleşme teknikleri

Maruz kalma olarak da bilinen yüzleşme, öncelikle kaygı bozuklukları için kullanılır. Kısacası, korkuyu nasıl yöneteceğinizi öğrenmek için kendi uygunsuz korkularınızla yüzleşmekle ilgilidir. Kaçınılan durumlar aktif olarak araştırılır. Gerçek tehlike, duygusal ve fiziksel tepkiler kadar nesnel olarak tekrar tekrar değerlendirilir. Bir sonraki adımda, korkunun ele alınmasını daha da derinleştirmek için özel olarak korku duygularını tetiklemek faydalı olabilir. Bu amaçla hastalardan kendilerini korku uyandıran durumlara sokmaları istenir. Bu cesaret testleri veya korkuya dayanmakla ilgili değil - ama fiziksel ve psikolojik korku tepkilerini değiştirmekle ilgilidir. Bazı durumlarda korkulan nesneyi veya durumu hayal etmek de yeterli olabilir. Bu arada dramatik değerlendirmeler kontrol edilir: Örneğin, yükselmiş bir nabız gerçekten ölümcül tehlike anlamına mı gelmektedir?

Terapi bir yandan odağı “tehlikeden” uzaklaştırırken, diğer yandan nefes darlığı gibi kaygı semptomlarını tolere etme alıştırmaları yapılır. Hastalar korkunun insafına kalmadıklarını, onu etkileyebileceklerini ve böylece korkuyla baş edebileceklerini öğrenir. Yavaş yavaş, korkmaktan korktukları için daha önce kaçındıkları durumlara yönelebilirler.

Davranış terapisi ne zaman bir seçenektir?

Davranış terapisi, çoğu kaygı bozukluğu, bazı bağımlılıklar, obsesif-kompulsif bozukluklar, psikotik olmayan evrelerdeki psikotik hastalıklar, aynı anda ortaya çıkan diğer ruh hastalıkları ile depresyon ve borderline kişilik bozukluğu gibi bazı kişilik bozuklukları için önerilen terapi şeklidir. Davranış terapisi, fiziksel ve psikolojik rahatsızlıklar, beyin veya sinir hasarından kaynaklanan rahatsızlıklar veya yeme bozuklukları için de öncelikli olarak önerilen tedavi yöntemidir.

Terapi, hasta problemler üzerinde çalışmak için motiveyse yardımcı olur. Ancak davranış terapisi, motivasyon eksikliği, zihinsel sınırlamalar veya önceki kötü deneyimlerden kaynaklanan güven eksikliği gibi zor koşullar altında da iyi sonuçlar verebilir. Terapist ve hasta arasındaki ilişki süreçte önemli bir rol oynar. Davranış terapisinde terapist ve hasta ilişkisi, sıcak kalpli ve sevecen ya da katı ve talepkar olacak şekilde - sorunun türüne bağlı olarak - büyük ölçüde değişebilir.

Profesyonel yardımı nereden alabilirim?

Korku, depresyon, üzüntü veya diğer stresli duygular yaşıyorsanız ve bu duygular sizi günlük yaşamda etkiliyorsa, bunları önce aile doktorunuzla, bir psikiyatristle veya uygun niteliklere sahip bir uzmanla konuşun. Doktor psikoterapi ihtiyacı görürse, nasıl devam edileceği konusunda tavsiyede bulunabilir. Gerekirse, doktor sizi nitelikli bir psikoterapist ile temasa geçirebilir.

Örneğin, Kassenärztliche Vereinigung (Sağlık Sigortası Hekimleri Derneği) aracılığıyla bölgenizdeki psikoterapistleri bulabilirsiniz. Bunun için 116 117'yi arayabilir veya online doktor aramasını kullanabilirsiniz. Çocuğunuz için davranış terapisi gerekiyorsa, bölgenizdeki çocuk ve ergen psikoterapistleri için buraya da bakabilirsiniz.

Psikoterapist arama ve duygusal stresinizi sınıflandırma hakkında ayrıntılı bilgiyi Bundespsychotherapeutenkammer’in “Psikoterapiye Giden Yollar” sayfasında bulabilirsiniz.

Deutsche Gesellschaft für Psychiatrie und Psychotherapie, Psychosomatik und Nervenheilkunde e. V. (Alman Psikiyatri ve Psikoterapi, Psikosomatik ve Nöroloji Derneği) (DGPPN) tarafından kontrol edilmiştir.

Tarih:
Bu yazıyı faydalı buldunuz mu?