El, ayak ve ağız hastalığı
ICD kodları: B08.4 ICD kodu nedir?
El, ayak ve ağız hastalığı (HFMK), öncelikle 10 yaş altındaki çocukları etkileyen bir viral enfeksiyondur. Hastalık oldukça bulaşıcıdır, ancak genellikle zararsız seyreder. Genellikle birkaç gün içinde ve müteakip sorunlara yol açmadan kendi kendine iyileşir.
Bir bakışta
- El, ayak ve ağız hastalığı, özellikle bebekleri ve küçük çocukları etkileyen, oldukça bulaşıcı bir viral enfeksiyondur.
- Hastalık genellikle hafif seyreder ve yaklaşık bir haftadan biraz fazla bir sürede kendi kendine iyileşir.
- Enfeksiyon başlangıçta ateş, boğaz ağrısı ve iştahsızlıkla kendini gösterir.
- Bunu genellikle ağrılı ağız ülserleri ve avuç içi ve ayak tabanlarında kaşıntısız döküntüler takip eder.
- Hastalık, çocukta döküntü devam ettiği sürece bulaşıcıdır. Bu süre zarfında evde kalmaları gerekir.
- Enfeksiyonu önlemek için iyi el hijyeni önemlidir.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
El ayak ağız hastalığı nedir?
El, ayak ve ağız hastalığı virüslerin neden olduğu oldukça bulaşıcı bir hastalıktır.
Viral enfeksiyon tipik olarak ellerde, ayaklarda ve ağızda kırmızı lekeler ve kabarcıklarla birlikte cilt döküntüsü olarak kendini gösterir.
El, ayak ve ağız hastalığı esas olarak 10 yaşın altındaki çocukları etkiler. Yetişkinler nadiren yakalanır. Enfeksiyon çoğunlukla zararsız seyreder.
El, ayak, ağız hastalığı ile şap hastalığı birbirine karıştırılmamalıdır. Bunlar birbiriyle hiçbir ilgisi olmayan iki farklı hastalıktır.
El, ayak ve ağız hastalığı nasıl anlaşılır?
El, ayak ve ağız hastalığına yakalanan kişilerin çoğunda semptom görülmez. Bu, özellikle yetişkinler için geçerlidir.
Semptomlar ortaya çıkarsa hastalık genellikle şunlarla başlar:
- Ateş
- Boğaz ağrısı
- İştahsızlık
Tipik semptomlar
Ateşin başlamasından bir ila iki gün sonra ağızda küçük kırmızı lekeler ve kabarcıklar halinde ağrılı bir döküntü gelişir. Sıklıkla özellikle dilde, diş etlerinde ve ağız mukozasında ülserler meydana gelir.
Aşağı yukarı aynı zamanda ağız çevresinde, avuç içlerinde ve ayak tabanlarında kaşıntısız cilt döküntüleri ortaya çıkar. Bunlar düz veya çıkıntılı küçük kırmızı lekelerden oluşur. Bazen kabarcıklar oluşur.
Döküntü yaklaşık on gün boyunca devam eder. Kabarcıklar patlayabilir. Başlangıçta kabuklanırlar ve iz bırakmadan iyileşirler.
Atipik semptomlar
Nadiren popoda, genital bölgede, dizlerde veya dirseklerde döküntü oluşur. Bazen döküntüler çok kaşınır.
El, ayak ve ağız hastalığı nasıl bulaşır?
El, ayak ve ağız hastalığına çoğunlukla A grubu enterovirüsler neden olur. Virüsler son derece bulaşıcıdır ve kişiden kişiye kolaylıkla geçebilir. Enfeksiyondan hastalığın başlangıcına kadar geçen süre 3 ila 10 gündür.
Virüsler nasıl bulaşır?
Enfeksiyon, vücut sıvıları ile doğrudan temas yoluyla oluşur. Aşağıdakiler bunlar arasında sayılabilir:
- Burun ve boğaz salgıları
- Salya
- Döküntü kabarcıklarından sıvı
- Dışkı
Virüsler nasıl bulaşır?
Hastalık öncelikle virüs içeren vücut sıvılarının ellere, oradan da ağza ulaşmasıyla yayılır. Bu tür temas yoluyla enfeksiyon, kapı kolları veya emzik gibi virüs bulaşmış nesnelere dokunulduğunda ortaya çıkabilir.
Tükürük yoluyla enfeksiyon, örneğin öpüşme sırasında ve bebek bezini değiştirirken dışkı yoluyla bulaşma sonucunda meydana gelir.
Hastalığın başlangıcında konuşma, öksürme veya hapşırma sırasında ortaya çıkan virüs damlacıkları yoluyla da enfeksiyon mümkündür (damlacık enfeksiyonu).
Önemli bilgi: Enfeksiyon riski cilt döküntüsü döneminde en yüksektir. Döküntü iyileştikten hemen sonra azalır. Semptomlar azaldıktan sonra hasta insanların dışkılarında hâlâ virüs olabilir.
Çocuk hastalıkları tehlikeli midir?
Aşağıdaki videodan, tipik çocuk hastalıklarını ve bunların belirtilerini öğrenebilirsiniz.
Bu ve başka videolar YouTube kanalında da mevcuttur
Şimdi izleyinBu sitede yayınlanan veri koruma bildirimleri geçerlidir.
El, ayak ve ağız hastalığına kaç kişi yakalanıyor?
El, ayak ve ağız hastalığının bildirilmesi Almanya'da zorunlu değildir. Bu nedenle görülme sıklığı yalnızca tahmin edilebilir.
Ülkede her yıl 80.000 ila 140.000 kişinin el, ayak ve ağız hastalığına yakalandığı tahmin edilmektedir.
Çoğu hastalık yaz sonunda ve sonbaharda görülür.
El ayak ağız hastalığı nasıl seyreder?
El, ayak ve ağız hastalığı genellikle hafif seyreder.
Hastaların çoğu tıbbi tedaviye ihtiyaç duymadan 7 ila 10 gün içinde iyileşir. Hastalığı yenen kişide ikinci bir enfeksiyon nadir görülür.
Virüs nadiren beyne ve omuriliğe yayılır. Bu durumda ensefalit, menenjit veya felç gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir.
Atipik durumlarda bazen el ve ayak parmaklarındaki tırnaklar düşer. Ama bunlar daha sonra yeniden büyürler.
Gebelerde ve yenidoğanlarda enterovirüs enfeksiyonu nasıl ilerler?
Gebelerde enterovirüs enfeksiyonu genellikle hafiftir veya herhangi bir şikayete neden olmaz.
Son derece nadiren, doğum sırasında bir enterovirüs enfeksiyonu semptomları gösteren ve henüz patojenlere karşı antikor üretememiş anneler, virüsü yenidoğana bulaştırabilir.
Yenidoğanlarda enfeksiyon genellikle hafif seyreder. Çok nadiren tüm vücuda yayılır. Karaciğer veya kalp gibi organlar etkilenirse hastalık ölüme neden olabilir.
El, ayak ve ağız hastalığından kendinizi nasıl koruyabilirsiniz?
Günlük yaşamda belirli hijyen ve davranış kurallarına uyan herkes, el, ayak ve ağız hastalığının önlenmesine büyük katkıda bulunur.
Patojenlerin geniş çapta yayılmasını önlemek için anaokulu veya okul gibi kamuya açık tesisleri ziyaret ederken ek önlemlerin alınması gerekir.
Şu anda Almanya'da koruyucu bir aşı bulunmamaktadır.
Evde alınabilecek önlemler
En önemli hijyen önlemleri şunlardır:
- Özellikle bebek bezini değiştirdikten ve tuvalete gittikten sonra elleri düzenli ve dikkatli bir şekilde sabunla yıkamak
- Oyuncaklar ve kapı kolları dahil kirli yüzeyleri ve nesneleri iyice temizlemek
- Hastalarla yakın temastan kaçınmak: Bulaşma tehlikesi sona erinceye kadar hastayı öpmekten veya ona sarılmaktan kaçınmak
- Hasta kişiyle çatal-bıçak takımları paylaşmamak
- Kendi havlunuzu kullanmak
Kamuya açık tesisleri ziyaret ederken alınacak önlemler nelerdir?
Hastalığın çocuklar arasında yayılmasını önlemek için akut hasta çocukların evde kalması gerekmektedir.
Artık herhangi bir semptom yoksa ve döküntüler iyileştiyse, çocuklar yazılı bir sağlık raporu olmadan anaokuluna veya okula geri dönebilirler.
El, ayak ve ağız hastalığı nasıl teşhis edilir?
Doktorlar el, ayak ve ağız hastalığını genellikle tipik semptomlara dayanarak teşhis ederler.
Hastalığın şiddetli olması durumunda dışkı örnekleri, boğaz sürüntüleri veya vezikül içerikleri de PCR testi kullanılarak patojenin genetik materyali açısından incelenebilir.
Felç gibi nörolojik semptomların ortaya çıkması durumunda beyin omurilik sıvısında (BOS) patojen olup olmadığına bakılır.
El, ayak ve ağız hastalığı nasıl tedavi edilir?
Spesifik, doğrudan patojene yönelik bir tedavi yoktur.
Tedavi bu nedenle semptomların hafifletilmesiyle sınırlıdır.
Diğer viral hastalıklarda olduğu gibi, ağızdaki yaralar ve kabarcıklar acıtsa bile hasta çocukların yeterince sıvı içmesi önemlidir.
İbuprofen veya parasetamol gibi antienflamatuar ilaçlar ağrının giderilmesine yardımcı olur. Gargara yapmak için özel ağız gargaraları da kullanılabilir.
Her şeye rağmen çocuk hiçbir şey içmiyor veya çok az içiyorsa veya belirtiler kötüleşiyorsa doktora başvurulmalıdır.
- Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung (BZgA). Hand-Fuß-Mund-Krankheit. infektionsschutz.de. Aufgerufen am 13.02.2023.
- Guerra AM, Orille E, Waseem M. Hand Foot And Mouth Disease. [Updated 2022 Oct 9]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2022 Jan-. Aufgerufen am 13.02.2023.
- Robert Koch-Institut (RKI). RKI-Ratgeber. Hand-Fuß-Mund-Krankheit (HFMK). Aufgerufen am 13.02.2023.
Deutsche Gesellschaft für Pädiatrische Infektiologie e.V. (Alman Pediatrik Enfeksiyon Hastalıkları Derneği) tarafından kontrol edilmiştir.
Tarih:
