Liken simpleks kronikus

Liken simpleks kronikus yaygın, kronik bir cilt iltihabıdır. Tipik semptomlar, cildin çok kaşıntılı olan kuru, pul pul ve kalınlaşmış bölgeleridir.

Kaşıntılı noktalar genellikle boyunda, kollarda ve bacaklarda, kafa derisinde ve genital organlarda görülür. Aşırı sürtme veya kaşıma iltihaplı cilt bölgelerinin oluşmasına yol açar. Bu kaşıntıyı arttırır. Daha fazla kaşıma bir döngü oluşturur.

Hastalık, ciltte zaman zaman kaşınan tek veya birden çok sayıdaki noktalar ile kendini gösterir. Kaşıntı, örneğin hava sıcaklığı, terleme veya belirli giysiler nedeniyle şiddetlenir. Ayrıca geceleri şiddetlenip uyku sırasında rahatsız eder.

Cildin geçirdiği değişimler tipik olarak vücudun şu kısımlarında görülür:

• Boyun
• Kafa derisi
• Kollar (özellikle dirsekler)
• Eller
• Bacaklar (özellikle ayak bilekleri çevresinde)
• Uylukların iç kısmı
• Cinsel organlar (özellikle vulva ve skrotum)

İltihaplı cilt, tekrar tekrar ovuşturma ve kaşıma nedeniyle kalınlaşır ve deriye dönüşür. Etkilenen alanlar genellikle kuru, soluk veya kırmızı, ayrıca çatlak ve pulludur.

Kaşıntı özellikle inatçı ise, sık kaşıma cildin daha derin katmanlarına zarar verebilir ve kanamaya neden olabilir. Saç derisi etkilenirse, saç dökülmesine neden olabilir.

Çeşitli uyaranlar kaşıntının artmasına neden olabilir. Aşırı kaşıma, daha fazla cilt tahrişine yol açar, bu da daha yoğun kaşıntıya neden olur. Bu şekilde bir "kaşıntı-kaşıma döngüsü" ortaya çıkar.

Cildin bu şekilde tahriş olma durumlarına şunlar neden olabilir:

• Mekanik sürtünme (örneğin sert giysilerden)
• Sıcaklık ve terleme
• Böcek ısırıkları, bit ısırıkları veya diğer parazitler
• Örneğin mantar enfeksiyonlarına karşı lokal olarak uygulanan merhemler
• Kremler, sabunlar, tıraş köpüğü, pedler, tamponlar veya kokulu tuvalet kağıdı gibi tahriş edici maddeler
• (Duygusal) stres

Bazı hastalıklar da artan kaşıntıyı tetikleyebilir.

Aşağıdaki cilt hastalıkları buna örnek olarak gösterilebilir:

• Nörodermatit
• Sedef hastalığı (psoriasis)
• Maya enfeksiyonları (özellikle vajinada)
• Siğil
• Liken sklerozus 
• Temas alerjileri (örneğin nikel)

Ancak böbrek, karaciğer, tiroid bezi veya kan hücrelerinin hastalıkları da tetikleyici olabilir.

Ailede aşağıdaki gibi hastalıklar söz konusu ise liken simpleks kronikus geliştirme olasılığı artar:

• Alerjilerin (rinit) neden olduğu burun mukoza zarının alerjileri ve iltihabı
• Nikel içeren mücevherler gibi belirli maddelere karşı hassasiyet nedeniyle temas alerjileri
• Astım
• Nörodermatit

Liken simpleks kronikus özellikle 35 ile 50 yaş arasındaki kişilerde gelişir. Hastalık kadınlarda erkeklerden iki kat daha sık görülür. Ancak çocuklarda da liken simpleks kronikus semptomları görülebilir.

Sürekli kaşınmak cilde zarar verebilir. Bu kaşınan yerler daha sonra kolayca iltihaplanır ve patojenler için bir giriş noktası haline gelebilir. 

Ayrıca cilt hücreleri değiştirilebilir veya hasar görebilir, böylece cilt artık düzgün bir şekilde yenilenemez. Çok nadiren, hasarlı ciltte kanser gelişebilir.

Liken simpleks kronikusu teşhis etmek için özel bir test yoktur. Ayrıntılı bir görüşmede doktor, örneğin, kaşıntının nerede ve ne sıklıkla meydana geldiğini ve daha önce geçirilmiş bilinen bir hastalık olup olmadığını soracaktır.

Cilt örnekleri, liken simpleks kronikus hastalarında ciltte görülen keratinli tabakanın kalınlaşmasının yanı sıra diğer cilt değişikliklerinin belirlenmesine yardımcı olur.

Mantarların yol açtığı olası enfeksiyonlar mikroskop altında veya laboratuvarda tespit edilebilir.

Tedavinin amacı "kaşıntı-kaşınma döngüsünü" kırmaktır. Doktorlar tüm kaşıntı tetikleyicilerini mümkün olduğunca ortadan kaldırmaya çalışır.

Liken simpleks kronikus başka bir hastalığın semptomu olarak ortaya çıkmışsa buna göre tedavi edilmelidir.

Şiddetli kaşıntı ve iltihaplanma durumunda, iltihap önleyici kortizon merhemleri semptomları hafifletebilir.

Kaşıntı uyku sırasında özellikle rahatsız ediciyse antihistaminikler yardımcı olabilir. Bunlar sakinleştirir ve alerjik reaksiyonlara karşı etkilidir.

Hastalığın şiddetli seyretmesi durumunda, belirli koşullar altında UVA ve UVB ışınlarıyla ışık tedavisi de düşünülebilir.

Liken simpleks kronikusta görülen sürekli kaşınma isteği çok rahatsız edici olabilir. Basit önlemler rahatsızlıkları hafifletmeye ve günlük yaşamla başa çıkmaya yardımcı olur.

• Akut kaşıntı buz, soğuk kompres veya mentol içeren kaşıntı önleyici ürünler yardımıyla yatıştırılabilir.
• Tahriş olmuş cilt bölgeleri nemlendirici bakım ürünleri ile korunabilir. Bunu duştan hemen sonra, cilt hala nemliyken uygulamalısınız.
• Tahriş edici tekstil veya kişisel bakım ürünlerini yumuşak ürünlerle değiştirmek çok faydalıdır.
• Uyurken yanlışlıkla kendinizi kaşımamak için tırnaklarınızı kısa tutmanız veya eldiven takmanız yardımcı olur.