Vajinal mantar

Vajinada oluşan mantar enfeksiyonuna vajinal mantar da denir. Hastalık kendini akıntı, yanma hissi veya kaşıntı şeklinde gösterebilir. Genellikle labia gibi dış genital organlar iltihaplanır. Bazen de hiç şikayet olmaz.  Hastalıkla birlikte maya mantarı vajinada çoğalır ve iltihaplanmaya neden olur. Bakteriyel vajinoza yol açabilen bakterilere ek olarak, mayalar vajina ve dış genital organların iltihaplanmasının en yaygın nedenidir.

Kadınlar, örneğin hamilelik sırasında, belirli aşamalarda vajinanın mantar enfeksiyonlarına özellikle yatkındır. Zayıflamış bir bağışıklık sistemi ve bazı ilaçlar da vajinal mantar oluşumuna yol açabilir. Genellikle enfeksiyonun azalması için vajinal fitiller veya kremler ile enfeksiyonu kısa sürede tedavi etmek yeterlidir. Bazı durumlarda tabletler de yararlıdır.

Rahatsız edici yanma, kaşıntı ve ağrı, vajinal mantarın neden olduğu tipik şikayetlerdir. Vajinal mukoza kırmızıdır ve beyazımsı bir renk ile kaplanmıştır. Semptomlar adet döneminizden birkaç gün önce kötüleşebilir. Enfeksiyon dış genital organlara yayılırsa örneğin labia da kırmızı ve şiştir.

Hastalığa genellikle vajinadan beyaz-sarı akıntı eşlik eder. Akıntı sulu veya taneli olabilir ve kesilmiş sütü andırabilir. Enfeksiyon sırasında cinsel ilişki ağrılı olabilir. Üretra iltihaplanırsa, etkilenenlerde idrar yaparken de ağrı olur.

Hastalığa esas olarak maya mantarları, daha doğrusu candida albicans patojeni neden olur. Bu mantarlar doğal vajinal floranın bir parçasıdır. Bununla birlikte, normalde sadece küçük sayılarda ortaya çıkarlar ve daha sonra herhangi bir belirtiye neden olmazlar. 

Ancak vajinal floranın dengesi bozulursa, mantarlar vajina enfeksiyonuna neden olabilir:

• Hamilelik sırasında artan östrojen seviyesi, vajinal florayı değiştirebilir ve vajinal mantar oluşumuna yol açabilir.
• Ayrıca doğum kontrol hapı kullanan kadınlarda vajinal mantar riski daha yüksektir. Nedeni: Hap, hamileliğe benzer biçimde hormonal dengeyi değiştirir.
• Bağışıklık sistemini zayıflatan hastalıklar da vajinal mantar riskini artırır. Örneğin şeker hastalığı.
• Antibiyotikler, kortizon ve hormon, radyasyon veya kemoterapi dahil olmak üzere vajinal enfeksiyona yol açabilecek ilaçlar ve tedaviler de vardır.

Vajinal mantar oluşumuna yol açabilecek diğer faktörler şunlardır:

• Stres
• Cinsel hijyene dikkat etmemek
• Sentetik ve dar giysiler
• Terleme
• Hava geçirmeyen hijyenik ped kullanımı

Dışarıdan vajinaya çok sayıda maya mantarı girerse bu da vajinal mantar enfeksiyonuna neden olabilir. Bu, örneğin penisinde mantar enfeksiyonu olan bir erkekle cinsel ilişki sırasında olabilir.

Vajinal mantar enfeksiyonları, bakteriyel enfeksiyonlardan sonra vajinal enfeksiyonların ikinci en yaygın nedenidir. 100 kadından 75'i hayatında en az bir kez vajinal mantar enfeksiyonu geçirir.  Çocuk doğurma çağındaki kadınlar en sık etkilenir. Menopozdan sonra vajinal mantar enfeksiyonu olan kadınlarda bu, örneğin östrojen içeren ajanlar alındığında ilaç tedavisine bağlı olabilir.

Çoğu zaman, etkilenenler çok az semptom gösterir veya hiç semptom göstermez. Nadir durumlarda, daha yoğun tedavi gerektiren ciddi şikayetler ortaya çıkabilir. Vajinal mantar yılda birkaç kez ortaya çıksa veya bağışıklık yetersizliğinden kaynaklansa da daha yoğun tedavi gereklidir.

Vajinal mukoza iltihaplanırsa veya labia bölgesindeki kaşıntılı cilt çizilirse, diğer patojenler daha kolay yerleşebilir ve semptomları kötüleştirebilir. Daha sonra üretral orifis gibi komşu dokular daha kolay iltihaplanabilir.

Ciddi komplikasyonlar çok nadirdir. Genellikle sadece zayıflamış bir bağışıklık sistemi ile bağlantılı olarak, örneğin kanser tedavisi gören veya AIDS hastası olan insanlarda ortaya çıkar. Bu durumlarda, iltihap daha da kötüleşebilir ve yayılabilir.

Gebe kadınlarda vajinal enfeksiyonlar doğum, düşük ve erken doğum gibi komplikasyon riskini biraz artırabilir. Ayrıca, çocuk doğum sırasında enfekte olabilir. Yenidoğanlarda mantarlar, diğer şeylerin yanı sıra ağız mukozasında iltihaplanmaya veya bebek bezi isiliğine neden olabilir.

Bağışıklık sistemi zayıflamışsa, mantar önleyici ilaçlar bazı durumlarda mantar enfeksiyonunu önleyebilir. Antibiyotik tedavisi sırasında da, bazı kadınlar önleme için mantar karşıtı ilaçlar kullanır. Bununla birlikte, bunların önleyici etkisi net bilinmemektedir. Diğer açılardan sağlıklı olan kadınların özel önleyici tedbirlere ihtiyacı yoktur. Hasta bir eşten enfeksiyon bulaşmasını önlemek için, enfeksiyon geçene kadar cinsel ilişkiden kaçınılmalıdır.

Bazı kadınlar ayrıca doğal vajinal florayı desteklemesi gereken özel probiyotik preparatlar kullanır. Bu tür maddeler yutulur veya vajinaya sokulur. Bununla birlikte, bunların önleyici etkileri iyi bilinmemektedir.

Bazı yöntemler yarardan çok zarar verir: Kadınlar vajinalarını yıkamamalı ve özel spreyler kullanmamalıdır. Bu, doğal vajinal floraya zarar verir ve enfeksiyonlara ortam hazırlar.

Vajinal mantar genellikle şikayetlere ve vajinal mukoza zarındaki gözle görülür değişikliklere göre belirlenebilir. Belirsiz bir durum varsa, doktor bir miktar vajinal sıvı alabilir ve maya mantarı için muayene edebilir. Mantar enfeksiyonları sıklıkla meydana geliyorsa veya ciddi rahatsızlığa neden oluyorsa ek testler gerekebilir. Daha sonra bağışıklık yetersizliği gibi bazı risk faktörlerinin mevcut olup olmadığı kontrol edilir. Bir kadın tekrar tekrar mantar enfeksiyonuna yakalanırsa, eşinin de muayene olması mantıklı olabilir.

Bir mantar önleyici madde ile tedavi genellikle yeterlidir: Bir aplikatör yardımıyla vajinaya bir fitil veya krem uygulanır. İlaç böylece iltihaplı mukoza zarı üzerinde etki edebilir. Bazı ilaçlar bir defalık tablet olarak da alınabilir.

Tekrarlayan enfeksiyonlar, şiddetli ağrı veya artan komplikasyon riskinde (bağışıklık yetmezliği gibi) doktora başvurmak mantıklıdır. Prensip olarak partnerin de tedavi edilmesi gerekmez. Bu, yalnızca genital bölgede mantar enfeksiyonu olduğu tespit edildiğinde gereklidir. Fitiller veya canlı laktik asit bakterileri (probiyotikler) içeren kapsüller de tedavi seçenekleri olarak kabul edilir. Ancak, bu maddelerin faydaları yeterince belgelenmemiştir. Örneğin, çay ağacı yağıyla veya sarımsakla ıslatılmış tamponlar kullanan kadınlar da vardır. Bazıları vajinal ortamı asitlendirmek için doğal yoğurt kullanır. Ancak, bu tür maddelerin etkili ve güvenli olup olmadığı araştırılmamıştır. Olası riskler, alerjik reaksiyonlar veya mukoza zarının tahrişi olabilir. Vajinayı yıkamanız kesinlikle tavsiye edilmez: Bu, iltihabı artırabilir.

Vajinal mantar enfeksiyonunun nasıl tedavi edilebileceği gibi daha ayrıntılı bilgileri gesundheitsinformation.de sitesinde bulabilirsiniz.