Akut pankreas iltihabı

Pankreasın iltihaplanmasına pankreatit denir. Akut iltihap belirtileri ani, çok şiddetli karın ağrılarıdır. Bunun nedeni genellikle safra taşları ve ağır alkol tüketimidir.

Akut pankreas iltihabı hastanede tedavi edilir, çünkü şiddetli seyrederse ölüme de yol açabilir.

Çoğu insanda akut iltihap 1 ila 2 hafta sonra sona erer. Komplikasyonların ve buna bağlı hastalıkların oluşması halinde tedavi birkaç ay sürebilir.

Akut pankreatit hemen hemen her zaman üst karın bölgesinde ortaya çıkan, sırta da yayılabilen şiddetli ağrıya yol açar. Bunun yanında genellikle mide bulantısı ve kusma ve sıklıkla ateş, dolaşım sorunları ve karında şişkinlik olur.

Ani ağrı o kadar şiddetlidir ki pankreas iltihabı olan çoğu insan hemen bir doktora başvurur. Genellikle aynı gün hastaneye yatırılırlar.

Çoğu zaman, akut pankreas iltihabının nedeni safra taşlarıdır. Pankreas, bir kanaldan onikiparmak bağırsağına akan bir sindirim suyu üretir. Bu pankreas kanalı, bağırsaktan hemen önce safra kanalına bağlanır. Safra taşları bu ortak bağlantı noktasını tıkarlarsa, safra ve pankreas suyu tıkanarak birikebilir. Uzmanlar, bu birikimin akut pankreatite yol açtığını varsaymaktadır.

İkinci en yaygın neden aşırı alkol tüketimidir. Alkol ile ilişkisi, çeşitli çalışmalarla doğrulanmıştır. Bununla birlikte, alkolün pankreatiti nasıl tetiklediği henüz tam olarak açıklığa kavuşturulmamıştır.

Bazı ilaçlar veya viral bir enfeksiyon da pankreasın iltihaplanmasına neden olabilir. Diğer faktörler, örneğin safra yolunda daralma ve kandaki belirli yağların (trigliseritler) veya kalsiyumun seviyesinin yüksek olmasıdır.

Hastaların yüzde 10'a varan kısmında hastalık nedeni kesin olarak tespit edilememektedir.

Almanya'da her yıl hastanelerde akut pankreatitli yaklaşık 55.000 kişi tedavi edilmektedir. Bu, 100.000 kişide yaklaşık 70 kişi anlamına gelmektedir.

Pankreatitli çoğu insan 45 yaşından büyüktür ve erkekler pankreas iltihabına kadınlardan biraz daha fazla oranda yakalanır.

Akut pankreatitin seyri, iltihabın ne kadar şiddetli ilerlediğine ve glandüler dokuya ne kadar saldırdığına bağlıdır. Tedavi edilen kişilerin yaklaşık yüzde 80'i, yaklaşık 1 ila 2 hafta sonra akut pankreatitten kurtulmuştur. Ancak hastaneden taburcu olduktan sonra da bazıları ağrı ve sindirim sorunları yaşar veya kendini çok bitkin hisseder.
 
Ciddi ikincil hastalıkların görülme oranı yaklaşık yüzde 20’dir. Tam iyileşme birkaç hafta veya ay sürebilir. Akut pankreas iltihabı olan hastaların yaklaşık yüzde 3'ü komplikasyonlar sonucu ölmektedir.
 
İltihaba safra taşları neden olduysa yaygın biçimde nükseder. Bunu önlemek için safra kesesi alınabilir.

Akut pankreatit şüphesi varsa önce karın palpe edilir. Doktor ayrıca ilaç kullanımı, alkol tüketimi ve safra taşı belirtileri gibi risk faktörlerini, örneğin üst karın ağrısı (kolik) krampları olup olmadığını sorar. Çoğunlukla kan alınır ve bir ultrason yapılır.

Diğer unsurların yanı sıra, kan örneği ile lipaz enziminin seviyesi belirlenir. Bu enzim pankreasta üretilir ve normal şartlarda bağırsağa geçer. Kandaki lipaz seviyesi normalden önemli ölçüde yüksekse bu pankreas iltihabına işaret eder. Diğer kan değerleri safra tıkanıklığını gösterir.

Bazı hastalıklar akut pankreatite benzeyen semptomlara neden olur. Bunlara kalp krizi, iltihaplı safra kesesi ve ülser nedeniyle mide delinmesi dahildir.

Ultrason ile genellikle pankreasta iltihaplanma nedeniyle değişiklik olup olmadığı görülür. Safra taşları da sıklıkla ultrasonda görülebilir.

Akut pankreatit şüphesi doğrulanırsa, hasta aynı gün hastaneye yatırılır.

Akut pankreatitin nedenleri tedavi edilemez. Tedavinin ön planında semptomları azaltan ve pankreası rahatlatan önlemler yer almaktadır.

Akut pankreas iltihabı sıvı eksikliğine yol açabileceğinden öncelikle serum takılarak yeterli sıvı temini sağlanır. İlaçlar ağrı, mide bulantısı ve kusma gibi semptomları hafifletmek için kullanılır. Ağrı için genellikle uyku veya baş dönmesi yapabilen opioidler gibi güçlü ilaçlar gerekir.

Pankreasın iyileşmesini sağlamak için biraz iyileşene ve iştahınız tekrar açılana kadar katı yiyecekler yemekten kaçının. Hafif pankreatit durumunda 2 gün sonra tekrar yemek yemek mümkündür. Rahatsızlıklar devam ederse vücuda yeterli besin sağlamak için yapay beslenme gerekebilir.

Akut pankreatit tedavisi hakkında ayrıntılı bilgiyi gesundheitsinformation.de sitesinde bulabilirsiniz.