Akut apandisit

Aslında akut apandisitte kör bağırsak değil, kör bağırsağın küçük bir uzantısı olan apandis iltihaplanır. Apandisin duvarı iltihaplandığında, çoğu zaman karında şiddetli ağrı olur.

İltihap, irin oluşmasına neden olabilir. Tedavi edilmediğinde, bağırsak duvarında bir delik de oluşabilir, böylece iltihap tüm karın bölgesine yayılır. Apandisin patlaması, ölüme neden olabilecek bir komplikasyondur. Bu nedenle çoğu akut apandisit vakası hızlı bir şekilde ameliyat edilir.

Çoğu zaman apandisit, sıkça üst karın veya göbek deliği çevresinde ağrılarla başlar.

Daha sonra aşağıdaki diğer semptomlar ortaya çıkar:

• Tipik olarak sağ alt karında şiddetli ağrı
• İştahsızlık
• Mide bulantısı ve kusma
• Kabızlık, bazen de ishal
• ateş

Bazı insanlarda semptomlar daha az tipiktir veya sadece hafiftir: Hamileler sıkça üst karındaki ağrılardan şikayet eder, çocuklarda ve yaşlılarda bazen sadece hafif şikayetler olur.

Apandis herkeste aynı yerde bulunmaz. Bazen daha arkaya doğru yerleşir veya pelvise doğru daha fazla çıkıntı yapar. Bu nedenle, idrar yaparken atipik karın ağrısı veya rahatsızlık oluşabilir.

Semptomlar ne kadar uzun süre devam ederse, apandisin patlama riski o kadar artar. Bu nedenle bir apandisit şüphesi hızlıca doktor tarafından açıklığa kavuşturulmalıdır.

Apandis, kör bağırsağın dar girişli, küçük bir uzantısıdır. Bu giriş büküldüğünde veya tıkandığında apandis şişer ve kan akışı bozulur. Bu nedenle apandisin duvarındaki hücreler ölür ve bağırsaktaki bakterilerin yol açtığı bir iltihap oluşur.

Genellikle irinli olan bu iltihap, apandisin duvarına saldırır ve bir delik oluşmasına neden olabilir. Bu durum, apandis patlaması (perforasyon) olarak adlandırılır. İltihap tüm karın boşluğuna yayılırsa ölüm tehlikesi oluşturabilir. Bununla birlikte, bazen apandisteki yırtık kendini izole eder. Bu durumda bir apse (irinle dolu bir boşluk) oluşur.

Apandisin tıkanmasına ne sebep olur?

Apandisin duvarında, özellikle de genç insanlarda çok sayıda savunma hücresi bulunur. Bu savunma sistemi örneğin bir enfeksiyon tarafından etkinleştirilirse, mukoza şişer ve apandisin dar girişi kapanır.

Yaşlı insanlarda apandisin bu savunma sistemi yavaş yavaş zayıflar. Bu nedenle tıkanmanın nedeni yaşlı insanlarda örneğin sertleşmiş dışkı kalıntıları veya bağırsak duvarındaki değişiklikler gibi farklı nedenlerdir. Nadiren apandisteki solucanlar veya tümörler de tıkanıklığın nedeni olabilir.

Akut apandisit, şiddetli karın ağrısının en yaygın nedenlerinden biridir ve dünya çapında acil karın ameliyatlarının en yaygın nedenlerinden biridir. Apandisit her yaşta ortaya çıkar, ancak en yaygın olarak 10 ila 19 yaşında görülür.

Genel olarak her yıl 1000 kişiden yaklaşık birinde apandisit oluşur. Genç ve yetişkin erkeklerin yaşamları boyunca bir kez akut apandisite yakalanma riski yaklaşık yüzde 9'dur. Kızlarda ve kadınlarda risk yaklaşık yüzde 7'dir.

Bazen apandisteki iritasyon kendi kendine geçer. Hastalık ilerlediğinde farklı şekillerde seyredebilir:

• Komplike olmayan apandisit: Ek komplikasyon olmaksızın apandisin iltihaplanması. Bu en yaygın olanıdır.
• Apandis patlaması: Apandisin duvarında bir delik açılır. Bu durumda dışkı, bakteri ve irin karın boşluğuna sızarak ölüm tehlikesi arz eden karın zarı iltihabına neden olabilir. Sert bir karın duvarı, eğik duruş, soluk ten, yüksek nabız ve uyuşukluk apandis patlamasına işaret edebilir.
• Apse ve flegmon oluşumu: Deliğin bağırsak duvarında oluştuğu yere bağlı olarak, izole bir irin boşluğu (apse) veya çevre dokuda irinli bir iltihaplanma (flegmon) oluşabilir.

Apandisit için ilk ipuçları fizik muayene ile sağlanır. Bu muayenede doktor karnı palpe eder. Bu sırada karna bastırıldığında bazı noktalar çok ağrırsa bu apandisite veya karın zarı iltihabına işaret eder.

Bağırsakların diğer bölümlerinde iltihaplanma, mesane veya üreme organları hastalıkları gibi karın ve pelvisteki diğer birçok hastalık, apandisite benzer karın ağrısına neden olur.

Apandisiti açıkça gösteren herhangi bir fiziksel belirti olmadığından, genellikle aşağıdaki testler yapılır:

• Kandaki iltihaplanma seviyelerini ölçmek için bir kan örneği alınması
• Apandiste değişiklik olup olmadığını veya irin oluşup oluşmadığını belirlemek için ultrason muayenesi
• Apandisiti tespit etmek ve başka hastalıkları ihtimal dışı bırakmak için bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans tomografisi (MRT)
• Bazı durumlarda teşhis amaçlı karın taraması

Akut apandisit için en yaygın ve etkili tedavi ameliyattır. Ameliyatta iltihaplı apandis alınır. İki yöntem vardır: Karın duvarında açılan bir kesik yardımıyla veya minimal invaziv olarak karın endoskopisi (laparoskopi) ile. Laparoskopi sırasında özel endoskoplar birkaç küçük kesik yardımıyla karın boşluğuna sokulur.

İrin (apse) ile dolu bir boşluk oluşmuşsa, apse alınır ve kalan sıvı küçük bir tüp vasıtasıyla dışarıya boşaltılır.

Ameliyatın tam olarak ne zaman yapılacağı, komplikasyonların mevcut olup olmamasına ve dolaşımın stabil kalıp kalmamasına bağlıdır. Çoğu zaman müdahale teşhisten sonraki 24 saat içinde yapılır. İltihabın yayılmasını önlemek için öncesinde hastaya antibiyotik verilir. Ayrıca ağrı kesici de verilebilir.

Doktorlar komplikasyonsuz bir apandisiti gerekirse ameliyat yerine sadece antibiyotiklerle de tedavi edebilir. Ancak bu tedavi her zaman etkili olmayabilir: 100 hastanın yaklaşık 20'sinde iltihap devam eder veya daha sonra yeniden oluşur.

İltihaplanmış bir apandisin ameliyatla alınmasına ilişkin ayrıntılı bilgileri gesundheitsinformation.de adresinde bulabilirsiniz.