Hastalıklar Spinal stenoz

Omurga kanalı daraldığında omurilik, sinir kökleri ve kan damarları üzerinde baskı oluşur. Bu durum ağrılara, duyu bozukluklarına veya felce yol açabilir. Şikayetler genellikle egzersiz, fizyoterapi ve ilaçlarla giderilebilir. Belirli durumlarda ameliyat gerekli olur.

Bir bakışta

  • Spinal stenozda omurga kanalı daralır. Bu kanalda omurilik ve sinir kökleri bulunur.
  • Spinal stenoz genellikle lomber veya servikal omurgada görülür.
  • Olası belirtiler arasında kollarda ve bacaklarda ağrı, duyusal bozukluklar veya uyuşma ve felç yer alır. Servikal omurga etkilenirse baş dönmesi de görülebilir.
  • Bunun nedeni genellikle omurgadaki aşınma ve yıpranmadır: Yaşlılar, gençlere göre spinal stenozdan daha sık etkilenir.
  • Şikayetler genellikle egzersiz, fizyoterapi ve antienflamatuar ağrı kesicilerle veya ilaç enjekte edilerek giderilebilir.
  • Bu önlemler yeterli olmazsa veya omurilikte hasar varsa ameliyat gerekebilir. Omurilik hasar gördüyse sinir bozukluğu belirtileri ortaya çıkar.

Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.

Kadın belini tutuyor, karşısında omurga modeli tutan bir doktor var.

Spinal stenoz nedir?

Spinal stenoz, omurga kanalının (spinal kanal) daralmasıdır (stenoz). Kanalın ne kadar daraldığına bağlı olarak omurilikte ve sinir köklerinde hasar meydana gelebilir.

Omurga birbirine bağlı birçok omurdan oluşur. Omurların ortasında bir boşluk (omur deliği) bulunur. Omur delikleri birleşerek omurga kanalını oluşturur. Bu kanalda, omurilik sinirlerinin (spinal sinirler) köklerinin dallandığı omurilik bulunur.

Spinal stenoz genellikle belde lomber omurgada, nadiren de boyunda servikal omurgada görülür. Spinal stenoz yıllar içinde yavaş yavaş gelişir. Lomber omurga etkilenirse, doktorlar lomber spinal stenoz ve boyun bölgesinde servikal spinal stenozdan bahseder.

Birçok yaşlı insanda aşınma ve yıpranma nedeniyle spinal stenoz vardır.

Bu her zaman şikayetlere neden olmaz. Ancak bazen omurga kanalının daralması ağrı, duyusal bozukluklar veya felç gibi semptomlara neden olur. Bu durumda tedavi gereklidir.

Spinal stenozun semptomları nelerdir?

Spinal stenoz sıklıkla semptomlara neden olmaz. Semptomlar yalnızca omurga kanalı sinirleri, sinir köklerini veya kan damarlarını sıkıştıracak kadar daraldığında ortaya çıkar.

Ek olarak, semptomlar servikal (boyun) veya lomber (bel) omurganın etkilenip etkilenmediğine bağlıdır.

Servikal vertebra bölgesindeki omurga kanalının daralması genellikle ilk başta kollara yayılabilen boyun ağrısına neden olur. Baş dönmesi de mümkündür. Omurilik daralma nedeniyle zarar görürse, zamanla ellerinizde, kollarınızda ve bacaklarınızda da duyusal bozukluklar veya uyuşma yaşayabilirsiniz. Bu belirtiler başlangıçta sık sık değişebilir.

Lomber omurga bölgesinde omurga kanalının daralması genellikle sırtın alt kısmında, bazıları kalçalara ve bacaklara yayılan kronik ağrı olarak kendini gösterir. Ağrı genellikle uzun süre ayakta durduğunuzda veya yürüdüğünüzde daha da kötüleşir. Genellikle otururken veya öne doğru eğilirken ağrı hafifler. Bazen bacaklarda duyusal bozukluklar ve felçler de olabilir.

Önemli bilgi: Spinal stenozda ani mesane ve bağırsak boşaltma bozuklukları veya kalça bölgesinde ve genital bölgede duyu bozuklukları da ortaya çıkabilir. Bu acil bir durum olabilir. Bu tür durumlarda mümkün olan en kısa sürede doktora gitmeniz önemlidir. 

Spinal stenoz neden meydana gelir?

Spinal stenozun en yaygın nedeni, örneğin intervertebral diskler ve küçük vertebral eklemler gibi omurgadaki aşınma ve yıpranma belirtileridir. Aşınma ve yıpranma çoğunlukla yaştan kaynaklanmaktadır. 

Spinal stenozun en yaygın nedeni omurgadaki aşınma ve yıpranmadır.

Spinal stenozun doğumdan itibaren görülmesi nadirdir. Omurgada kaza sonucu veya düşme sonucu meydana gelen yaralanmalar, kırık bir kemik parçasının kanala itilmesi durumunda da stenoz oluşmasına neden olabilir. Spinal stenozun diğer nadir nedenleri geçmişte yapılan cerrahi müdahaleler, metabolik bozukluklar, kemik hastalıkları, enfeksiyonlar ve tümörlerdir.

Spinal stenozu olan kaç kişi vardır?

Kaç kişinin spinal stenozdan muzdarip olduğuna dair kesin rakamlar yoktur.

Aşınma ve yıpranma yaygın bir daralma nedeni olduğundan, olasılık yaşla birlikte artar.

Spinal stenoz olma ihtimali yaşla birlikte artar.

Spinal stenoz darlıkları, 65 yaş üstü grupta omurga cerrahisinin en sık nedenidir.

Spinal stenoz nasıl teşhis edilir?

Spinal stenoz teşhisi için mevcut semptomlar hakkında ayrıntılı bir doktor görüşmesi ve yoğun bir fiziki muayene gereklidir.

Doktorlar özellikle şunları kontrol eder:

  • Duygusal rahatsızlıkların mevcut olup olmadığı ve varsa hangileri olduğu
  • Felç mevcut olup olmadığı ve varsa hangileri olduğu
  • Ne kadar esnek olunduğu ve reflekslerin ne kadar iyi çalıştığı
  • Yürüyüşün ne ölçüde ve hangi biçimde bozulduğu
  • Ağrının hasarlı sinir köklerinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı

Doktorlar genellikle tanıyı doğrulamak için manyetik rezonans tomografisi (MRT) kullanır. Bu görüntüleme yöntemi ile omurga kanalının nerelerde ve ne kadar daraldığını görmek mümkündür. Bazı durumlarda ayakta röntgen de alınır.

Spinal stenoz nasıl tedavi edilir?

Spinal stenozun nedenine ve ciddiyetine bağlı olarak çeşitli tedavi yöntemleri mümkündür. Bunlar egzersizden ilaç tedavisine ve ameliyata kadar değişir.

Enfeksiyon veya tümörler gibi nedenler elenebiliyorsa ve omurilik hasarına dair hiçbir belirti yoksa genellikle konservatif tedavi yeterlidir. Cerrahi müdahale gerektirmeyen tüm tedaviler konservatif sayılır. Örneğin:

  • Ağrısız bölgede hareket egzersizleri ve kas eğitimi
  • Non-steroidal antienflamatuar ilaçlar (NSAİ) grubundan antienflamatuar ağrı kesiciler ve kas gevşetici ilaçlar (kas gevşeticiler) alınması
  • İnfiltrasyon: Omurganın yakınlarına lokal anestezik ve kortizon gibi antienflamatuar bir ilaç enjekte edilir.

En önemli tedavi devamlı olarak egzersiz yapmaktır. Omurgayı sabitleyen kasların korunması veya yeniden güçlendirilmesi için egzersiz çok önemlidir.  

Konservatif tedavi önlemleri yeterli olmazsa veya omurilik veya sinir köklerinde hasar varsa ameliyat gerekli olabilir. Bu özellikle felç varsa söz konusudur.

Ameliyat sırasında cerrahlar, omurga kanalını genişletmek ve sinirler üzerindeki baskıyı azaltmak için genellikle bir veya daha fazla omurga ekleminin ve omur arkının kemikli kısımlarını çıkarır. Bu prosedür aynı zamanda dekompresyon olarak da adlandırılır.

Omurga hala dengesizse birbirinin bitişiğindeki omur gövdelerini bağlamak da mümkündür. Ameliyat sonrasında hareket kabiliyetini arttırmak ve ağrıları azaltmak için fizyoterapi gerekir.

Genel olarak, bir operasyon sadece kesinlikle gerekliyse yapılmalıdır. Yapılan araştırmalara göre beldeki spinal stenoz için yapılan 100 ameliyattan 10 ila 24'ünde bazen kalıcı fiziksel bozukluklara yol açan komplikasyonlar meydana gelmektedir.

Önemli bilgi: Bir ameliyatın avantajları ve dezavantajları hakkında önce doktordan ayrıntılı tavsiye almanız ve kararı dikkatlice tartmanız önerilir.

Spinal stenozun sonraki evrelerdeki seyri nasıldır?

Spinal stenozda hastalık çok farklı biçimlerde seyredebilir. Fizyoterapi ve ilaçlı tedavi gibi konservatif tedaviler hastaların yüzde 50 ila 70'inde şikayetlerin iyileşmesini sağlar. Ancak ilk önce konservatif tedavi alan kişilerin yüzde 20 ila 40'ı sonraki 10 yıl içinde yine de ameliyat olur.

Deutsche Gesellschaft für Orthopädie und Unfallchirurgie e. V. (DGU) (Alman Ortopedi Ve Travma Cerrahisi Derneği) tarafından kontrol edilmiştir.

Tarih:
Bu yazıyı faydalı buldunuz mu?