Aşırı kilo - sağlıksal ve duygusal açıdan rahatsız edici
Aşırı kilo yaygındır ve belirli hastalıklara neden olabilmektedir. Buna genelde tek tip beslenme ve yetersiz hareket neden olmaktadır. Beslenme alışkanlıklarında kademeli değişiklik ve daha sık bedensel aktivite kilo vermek için en etkili önlemlerdir.
Bir bakışta
- Almanya’daki yetişkinlerin yarısından çoğu ve çocukların ve ergenlerin yaklaşık yüzde 15’i aşırı kiloludur.
- Aşırı kilo ile birlikte diyabet, kardiyovasküler hastalıklar veya eklem ve sırt sorunları gibi hastalıklara yakalanma riski artmaktadır.
- Kilo alımı genetik yatkınlıkla ilişkili olabilir ancak genelde aşırı yağlı ve şekerli beslenme ve yetersiz hareket kaynaklıdır.
- Davranışsal değişiklikler, dengeli beslenme ve hareket aşırı kiloya karşı en önemli önlemlerdir.
- Aşırı kilolu insanlar aşırı kilo ve mobbing yüzünden ruhsal olarak da acı çekmektedir.
Aşırı kilo nedir?
Vücut kitle endeksi (BMI) 25’ten yüksek olan yetişkinler aşırı kilolu sayılmaktadır. BMI, boyun kiloya oranından hesaplanır: BMI = Kilogram olarak ağırlığınızın, metre cinsinden boy uzunluğunun karesine bölünmesiyle elde edilir. Çocuklarda ve ergenlerde büyüme nedeniyle başka bir referans değeri bulunmaktadır.
BZgA’nın BMI hesaplayıcısı ile çocukların ve ergenlerin (1 ila 18 yaş) BMI’sini hesaplayabilir ve büyüme eğrisinden direkt olarak karşılaştırabilirsiniz.
BMI hesaplayıcısına buradan erişebilirsiniz.
Aşırı kiloya hastalık veya genetik yatkınlık neden olabilmektedir. Aşırı kilo genelde tek tip yani çok yağlı ve şekerli beslenme ve yetersiz hareket sonucu ortaya çıkmaktadır.
BMI’si 30’dan yüksek olanlarda vücut yağ oranı çok yüksektir. Bu duruma ciddi aşırı kilo, obezite veya "adipozite" denir.
Aşırı kilo ve özellikle adipozite belirli hastalıklara yakalanma riskini yükseltebilir ve yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir.
Önemli bilgi: Aşırı kilolu olanlar kilo vermek için kesinlikle şok diyetler uygulamamalıdır. Doktorlar, eğitimli diyetisyenler, terapistler veya yardım grupları profesyonel danışmanlık ve yardım sunmaktadır.
Ayrıntılı bilgi için: Deutsche Adipositas Gesellschaft (DAG) (Alman Adipozite Derneği).
Aşırı kilo belirli hastalıklara yol açabilir
Diyetler ve yeni beslenme felsefeleri internette en çok arananlar arasındadır. Nedensiz de değil: Sayısız çocuk ve ergen de dahil olmak üzere Almanya’daki birçok insan fazla kilolarından şikayetçidir ve bu kiloları vermeye uğraşmaktadır. Almanya’daki erkeklerin üçte ikisi (%67) ve kadınların yarısı (%53) aşırı kilodan muzdariptir. Yetişkinlerin çeyreği (kadınların %23’ü ve erkeklerin %24’ü) ciddi oranda aşırı kiloludur (obez).
Normal kiloda kalmak her koşulda sağlık için yararlıdır. Çünkü aşırı kilolu olunca yağ hücrelerinin işlevi ve diğer organlarla bilgi alışverişi zarar görmektedir. Bu sadece kilo alımına neden olmakla kalmaz, ayrıca kardiyovasküler hastalıklara, diyabete yakalanma veya eklem ve hareket mekanizmasında sorunlar oluşma riskini yükseltmektedir.
Sağlık için yararlı: Dengeli beslenme ve hareket
Aşırı kilonun ana nedeni: Günlük beslenmede ihtiyaç duyulan ve yakılacak kaloriden daha fazlasını almaktır.
Daha az yemek, şok diyetler yapmak veya içerik açısından besleyiciliği olmayan düşük kalorili beslenmek bunun doğru yolu değildir. Bunların yerine sağlıklı kilo verebilmek için daha iyi beslenmek ve sağlıksız yağları azaltmak, şeker, fast food, makarna, beyaz ekmek ve hazır gıdalar gibi işlenmiş gıdaları daha az tüketmek gerekmektedir.
Sebzeler ve tam tahıllı ürünler ve baklagiller gibi lif bakımından zengin içeriklerle taze hazırlanan öğünler sadece sağlıklı olmakla kalmamaktadır. Ayrıca daha uzun süreli tokluk sağlamakta ve yağ yakımını arttırmaya, istenilen kiloya ulaşmaya ve bu kiloyu korumaya büyük ölçüde katkı sağlamaktadır. Alkol veya şekerli meyve suları ve limonatalar kilo alımına ciddi ölçüde neden olduğu için içecek tercihleri de büyük bir rol oynamaktadır.
Aşırı kiloya neden olan bir diğer faktör de yetersiz harekettir. Yaşam tarzlarımız yıllar içinde değişmiştir ve iş yüzünden hareket ettiğimizden daha fazla oturmakta ve ayakta durmaktayız. Bu nedenle de vücut fazla kaloriyi yakmak için gereken harekete ulaşamamaktadır. Sporu sevmeyenler için iyi haber: "Günlük hareket" de (merdiven çıkmak, yürüyüş vs gibi) çok yararlı olabilir. Bir numaralı kural: En ideali günlük 10.000 adım atmaktır.
Günlük daha fazla hareket için iyi önlemler:
- Araba veya asansör kullanmak yerine daha sık bisiklet ve merdivenleri kullanın.
- Toplu taşıma araçlarını kullanıyorsanız: Bazen bir veya iki durak önce inin ve yürüyün.
- Yürüyüşe çıkın - günde yarım saat bile çok etkilidir.
- Yararlı şeyleri güzel şeylerle birleştirin: Hafta sonunda yürüyüşe çıkmak veya bisiklet turu yapmak, çocuklarla oynamak, yazın göle yüzmeye gitmek, tırmanmak veya soğuk mevsimlerde kapalı mekanlarda yüzmeye gitmek.
Düzenli spor yapmak istiyorsanız, gerçekten eğlenebileceğiniz ve uzun vadede günlük yaşantınıza hangisinin uyduğunu bulabilmek için - bazı şeyleri denemekten korkmayın. Düzenli hareket etmenin mükemmel yan etkisi: Sadece kalori kaybetmenizi sağlamaz, aynı zamanda moralinizi ve özgüveninizi güçlendirerek yaşam kalitenizi yükseltir ve sağlıklı beslenmenizi destekler.
Aşırı kilo: Nedenleri bilmek, kötü alışkanlıkları değiştirmek
Aşırı kilonun pek çok farklı nedenleri olabilmektedir. Bazı insanlar başardıkları bir hedefi ödüllendirmek için yemek yemektedir. Bazılarında ise stres ve uykusuzluk insülin seviyesinin artmasına neden olur, bu da vücudun daha az yağ yakmasına neden olmaktadır. Bu gibi durumlarda bunu tetikleyen şeyi bulmak ve örneğin daha fazla sakin kalmayı ve daha az stres yaşamayı sağlamak önemlidir.
Ancak alışkanlık da önemli bir rol oynamaktadır: Zaman darlığı nedeniyle kolay fast fooda alışılır veya önceden beri bu beslenme şekli tercih edilmiştir. İyi haber: Davranış alışkanlıklarından aşamalı olarak kurtulmak mümkündür. Birçok insan sağlıklı yemek yapmanın ne kadar basit olabileceğini ve dengeli, az yağlı yemeklerin ne kadar lezzetli olabileceğini anladıklarında çok şaşırmaktadır.
Sağlıklı beslenme: Aşırı kiloya karşı atılabilecek adımlar
Her gün değiştirilen yasaklı ve radikal diyetler pek de mantıklı değildir, özellikle genelde bir döngüye veya daha çok bilinen ismi ile yoyo etkisine girmektedir. İnsan kendine zaman tanımalı ve kendini çok fazla baskı yapmadan adım adım daha sağlıklı beslenmeye geçmelidir.
Buna neler yardımcı olabilir:
- Beslenme günlüğü: İnsanın yediklerini yazması, genel bir fikir ve yeni alışkanlıklar için temel sağlar.
- Daha küçük porsiyonlar tüketmek ve şekerler ve yağlı atıştırmalıklar gibi sağlıksız ara öğünleri meyve, sebze ve tam tahıllı ürünlerle değiştirmek.
- Evde yemek yapmak: Basit, sağlıklı öğünler hazırlamak ve günlük yaşama entegre etmek. Sebze, tam tahıllı ürünler ve baklagiller beslenmenin büyük bir kısmını oluşturmalıdır.
- Öğle yemeklerinde günbegün kafeterya yemeklerinden veya fast fooddan kaçınmalı ve yanınızda getirdiğiniz salatalara veya ev yapımı yemeklere öncelik vermelisiniz.
- Şekerli ve alkollü içecekler su, şekersiz çay ve yüksek oranda seyreltilmiş meyve sularıyla değiştirilmelidir.
Önemli bilgi: Sağlıklı beslenme eziyet olmamalı, hatta bundan eğlenmeli ve zevk almalısınız. En iyisi yeni fikirleri deneyimlemek ve neyi günlük hayatınıza günbegün entegre edebileceğinizi ve sizin için neyin daha kolay olduğunu anlamaktır. Zorlama olmadan ilk dikkatli adımlarını atan insanlar yeni yaşam tarzlarının olumlu yanlarını takdir etmeyi öğrenecektir.
Hangi iletişim noktaları vardır?
Aşırı kilo ile ilgili yardım gruplarını, klinikleri, doktorları ve terapistleri AdipositasHilfe Deutschland e.V. (Almanya Adipozite Yardımı) web sitesinde bulabilirsiniz.
- Bundesministerium für Gesundheit. Ratgeber zur Prävention und Gesundheitsförderung. 9. aktualisierte Auflage: Januar 2016. Aufgerufen am 14.04.2020.
- Gesundheitsinformation.de. Starkes Übergewicht (Adipositas). Aufgerufen am 08.05.2020.
- IFB Adipositas. Ursachen. Aufgerufen am 07.05.2020.
- Leopoldina, Nationale Akademie der Wissenschaften. Diskussionspapier Adipositas. Aufgerufen am 08.05.2020.
- Robert Koch-Institut. Übergewicht / Adipositas. Aufgerufen am 07.05.2020.
- Robert Koch-Institut. Fact Sheet: Übergewicht und Adipositas bei Erwachsenen in Deutschland. Journal of Health Monitoring 2017 2(2). Aufgerufen am 08.05.2020.
- Übergewicht vorbeugen. Übergewicht bei Kindern und Jugendlichen. Aufgerufen am 20.7.2020.
- UGB Vereine für unabhängige Gesundheitsberatung. Ernährung bei Diabetes, Vollkorn/Vollkornprodukte. Aufgerufen am 08.05.2020.
- UGB Vereine für unabhängige Gesundheitsberatung. Gesund abnehmen mit Vollwerternährung. Aufgerufen am 08.05.2020.
Tarih: