Ev tozu alerjisi
ICD kodları: J30.3 ICD kodu nedir?
Ev tozu alerjisi genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde gelişir. Hapşırma gibi rahatsızlıklar ev tozunun kendisinden değil, ev tozu akarlarının dışkısındaki maddelerden kaynaklanır. Bu maddeler ev tozu ile yayılır.
Bir bakışta
- Ev tozu alerjisine neden olan ev tozunun kendisi değil, esas olarak ev tozu akarlarının dışkısında bulunan maddelerdir.
- Ev tozu alerjisi genellikle çocukluk ve ergenlik döneminde gelişir.
- Toz akarı olmayan ev yoktur. Yataklarda, halılarda, döşemeli mobilyalarda veya perdelerde bulunabilirler.
- Üst solunum yollarının alerjik reaksiyonlarına alerjik burun akıntısı veya alerjik rinit de denir.
- Artan alerji riski bazen kalıtsaldır.
- Almanya gibi sanayileşmiş ülkelerde, yaklaşık dört kişiden birinde alerjik burun akıntısı vardır.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Ev tozu alerjisi nedir?
Ev tozu alerjisine ev tozunun kendisi neden olmaz. Rahatsızlıkların sebebi, daha çok ev tozu akarlarının dışkısında bulunan alerjen maddelerdir (alerjenler). Ev tozu sadece küçük dışkı parçacıklarını yayılmasını sağlar.
Toz akarı bulunmayan ev yoktur. Örneğin yataklarda, halılarda, döşemeli mobilyalarda veya perdelerde bulunabilirler. Bu nedenle hastalarda tüm yıl boyunca hapşırma ve burun akıntısı gibi rahatsızlıklar görülür. Üst solunum yollarının alerjik reaksiyonları alerjik burun akıntısı veya alerjik rinit olarak da bilinir.
Ev tozu alerjisinin semptomları nelerdir?
Ev tozu alerjisi olan kişilerde sık hapşırma ve burun tıkanıklığı veya akıntısı ortaya çıkar. Şiddetli ev tozu alerjisi olan kişiler de kendilerini güçsüz veya yorgun hissedebilir. Ayrıca sulu veya kaşıntılı gözler ve şişmiş göz kapakları gibi rahatsızlıklar da görülebilir. Bazı kişilerde nefes darlığı, hırıltı veya öksürük gibi astım rahatsızlıkları da vardır.
Polen alerjisi (saman nezlesi) ile karşılaştırıldığında ev tozu alerjisinin yol açtığı rahatsızlıklar genellikle daha zayıftır. Ancak yıl boyunca ortaya çıkarlar. Genellikle semptomlar sabahları ve geceleri en güçlü şekilde hissedilir. Nedeni: Özellikle yastık, battaniye, nevresim ve şiltelerde çok sayıda ev tozu akarları bulunmaktadır.
Ev tozu alerjisinin nedenleri nelerdir?
Alerji durumunda, vücut belirli ve normalde zararsız maddelere karşı aşırı duyarlıdır. Bağışıklık sistemi bu alerjen maddelere (alerjenlere) zincirleme reaksiyonla yanıt verir: Önce alerjene karşı, belirli hücrelere bağlanan antikorlar oluşturur. İlgili kişi daha sonra alerjenle tekrar temas ederse bu hücreler histamin gibi kimyasal maddeler salgılayabilir. Daha sonra hapşırma veya göz kaşıntısı gibi alerjik reaksiyonlara neden olurlar.
Alerji nedir?
Aşağıdaki videodan, alerjinin nasıl tetiklendiğini ve hangi semptomların görüldüğünü öğrenebilirsiniz.
Bu ve başka videolar YouTube kanalında da mevcuttur
Şimdi izleyinBu sitede yayınlanan veri koruma bildirimleri geçerlidir.
Ev tozunu önlemek pek mümkün değildir. Örneğin bir hava akımıyla veya yorganların silkelenmesiyle savrulur. Daha sonra havaya yayılır ve alerjen maddelerle birlikte solunur.
Bazı durumlarda artan alerji riski kalıtsaldır. Ek olarak, hava kirliliği veya sigara dumanı gibi çevresel faktörler alerjilere yol açabilir.
Muhtemelen, yüksek hijyen standartları ve çocuklukta daha az enfeksiyon durumu görülmesi, alerjilerin günümüzde daha yaygın olmasına katkıda bulunmuştur. Bağışıklık sistemi birçok insanda çocukken daha az "eğitilmiş" olabilir ve bu nedenle farklı tepkiler verebilir.
Ev tozu alerjisi görülme sıklığı nedir?
Almanya gibi sanayileşmiş ülkelerde nüfusun yaklaşık dörtte biri alerjik burun akıntısına yakalanır. Çoğu durumda alerjik reaksiyonlar ilk olarak 20 yaşından önce ortaya çıkar.
Ev tozu alerjileri sıklıkla çocukluk ve ergenlik döneminde gelişir ve ömür boyu sürer. Hastalarda uzun yıllar sonra yer değişikliği meydana gelebilir: Semptomlar üst solunum yollarından alt solunum yollarına geçer ve astım gelişir.
Önemli bilgi: Bazen alerjik bir reaksiyon zamanla belirli gıdalara yayılır. Çapraz alerji diye adlandırılan hastalıklar ortaya çıkar, ancak bunlar örneğin saman nezlesi ile karşılaştırıldığında ev tozu alerjilerinde daha az görülür. Örneğin midye, yengeç veya salyangoz gibi kabuklu deniz hayvanlarına ve yumuşakçalara karşı çapraz alerjiler ortaya çıkabilir.
Şiddetli şikayetler sinüs enfeksiyonları gibi ikincil hastalıklara yol açabilir. Alerjik bir burun akıntısı genellikle mukoza zarının aşırı hassas olmasına yol açabilir. Hastalar daha sonra kaloriferle ısınmış kuru hava veya sigara dumanı gibi uyarıcılara diğer insanlardan daha fazla tepki verir.
Ev tozu alerjisine karşı nasıl önlem alınabilir?
Kendinizi alerjik rahatsızlıklardan korumak istiyorsanız alerji tetikleyicilerinden mümkün olduğunca uzak durmalısınız. Ev tozu akarlarına karşı bunu uygulamak tam olarak pek mümkün değildir, ancak etkisi azaltılabilir. Özellikle yatak odasında çeşitli önlemler almak faydalı olabilir. Bu, örneğin şunları içerir:
- Zemini nemli bir bezle silme
- Anti toz akarı özelliğine sahip yatak örtüleri kullanma
- Döşemeli mobilyalar veya perdeler gibi toz tutucuları çıkarma
- Yatak çarşaflarını düzenli olarak 60°C'nin üzerinde yıkama
Toz akarları, sıcak ve nemli havada daha uzun süre hayatta kalır. Ev tozu akarları sıcak ve nemli havada daha uzun yaşar. Bu nedenle yatak odasının sıcaklığı 18 ila 20 °C üzerinde olmamalıdır. Düzenli olarak havalandırmak da önemlidir. Bitkiler ve hava nemlendiricileri toz akarı oluşumunu tetikledikleri için yatak odası için daha az uygundur.
Akarlara ve kenelere karşı bir böcek ilacı olarak kullanılan akarisitli akar önleyici spreyler de faydalı olabilir. Hastalar örneğin bu tür spreyleri yatak örtülerinin altında kullanabilir. Akar geçirmez hava filtrelerinin etkinliği henüz açıklığa kavuşturulmamıştır.
Ev tozu alerjisi nasıl teşhis edilir?
Doktorlar genellikle önce rahatsızlıklar, yaşam koşulları ve tıbbi geçmiş hakkında sorular sorar. Muayenenin bir parçası olarak, hastanın belirli maddelere alerjisi olup olmadığını kontrol etmek için alerji testi (prick testi) uygulanabilir. Olası alerjiye neden olan maddeler önkolun farklı yerlerine sürülür. Maddelerin cilde nüfuz edebilmesi için oradaki cilt hafifçe çizilir. Sivrisinek ısırığında olduğu gibi kızarıklık veya şişlik meydana gelmesi söz konusu maddeye karşı alerji olduğunu gösterir.
Ayrıca teşhis için nazal provokasyon testi olarak adlandırılan test veya kan testi gerekebilir. Provokasyon testinde alerjen ekstreleri burun mukozasına sprey veya damla şeklinde uygulanır. Mukoza zarı şişerse, burun akmaya başlarsa veya muayene edilen kişi hapşırmak zorunda kalırsa, bu alerjik bir reaksiyonun göstergesidir.
Ev tozu alerjisi nasıl tedavi edilir?
Ev tozu alerjisinin neden olduğu rahatsızlıklar çeşitli ilaçlarla tedavi edilebilir. Örneğin:
- Antihistaminikler
- Kortikosteroidler
- Kromonlar
- Lökotrien Reseptör Antagonistleri
- Dekonjestan burun damlaları ve spreyleri
Tuzlu burun spreyleri veya burun duşları gibi ilaçsız tedavi seçenekleri de vardır.
Uzun vadede alerjenlere karşı daha az duyarlı olmak isteyen hastalar, duyarsızlaştırma olarak bilinen spesifik bir immünoterapi uygulayabilir. Bu tedavide hastaya aşıya benzer şekilde düzenli olarak deriye enjekte edilen veya dilin altına koyulan düşük dozlarda alerjen verilir. Bu terapi yaklaşık üç yıl sürer.
Örneğin alerjik burun akıntısı için hiposensitizasyon (spesifik immünoterapi) gibi detaylı bilgileri gesundheitsinformation.de adresinde bulabilirsiniz.
Başka neleri bilmeliyim?
Ayrıca ev tozu alerjisi hakkında ayrıntılı bilgiyi allergieinformationsdienst.de adresinde bulabilirsiniz.
- Biedermann T, Heppt W, Renz H, Röcken M (Ed). Allergologie. Berlin: Springer; 2016.
- Brozek JL, Bousquet J, Baena-Cagnani CE, Bonini S, Canonica GW, Casale TB et al. Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) guidelines: 2010 revision. J Allergy Clin Immunol 2010; 126(3): 466-476. Aufgerufen am 25.05.2020.
- Greiner AN, Hellings PW, Rotiroti G, Scadding GK. Allergic rhinitis. Lancet 2011; 378(9809): 2112-2122. Aufgerufen am 25.05.2020.
- Hermelingmeier KE, Weber RK, Hellmich M, Heubach CP, Mösges R. Nasal irrigation as an adjunctive treatment in allergic rhinitis: a systematic review and meta-analysis. Am J Rhinol Allergy 26(5): e119-125. Aufgerufen am 25.05.2020.
- Sheikh A, Hurwitz B, Nurmatov U, van Schayck CP. House dust mite avoidance measures for perennial allergic rhinitis. Cochrane Database Syst Rev 2010; (7): CD001563. Aufgerufen am 25.05.2020.
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih: