Ülseratif kolit
ICD kodları: K51.0 ICD kodu nedir?
Ülseratif kolit, kalın bağırsağın kronik iltihabıdır. Rahatsızlık görülmeyen evrelerin rahatsızlık görülen evrelerle dönüşümlü olması tipiktir. Hastalığın akut biçimde şiddetlenmesi örneğin şiddetli ağrı, ishal ve kilo kaybı ile kendini gösterir.
Bir bakışta
- Ülseratif kolit, bağırsak mukozasının kronik bir iltihabıdır.
- Bu, kanlı ve sümüksü ishale, sol alt karında ağrıya ve ateşe yol açabilir.
- Durum genellikle kilo kaybına yol açar.
- Ülseratif kolitte, bazen çok şiddetli rahatsızlıkların görüldüğü evreler ve şiddetli semptom görülmeyen dönemler dönüşümlü olarak seyreder.
- Akut bir evre sırasında semptomlar günlük yaşamın normal şekilde sürdürülmesine olanak vermeyecek derecede rahatsızlığa neden olabilir.
- Ülseratif koliti olan çok az insanda sürekli rahatsızlıklar görülür.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Ülseratif kolit nedir?
Ülseratif kolit, kalın bağırsağın mukoza zarının kronik bir iltihabıdır. Tipik olarak, rahatsızlık görülmeyen evreler ve sol alt karında ağrı, ishal ve kilo kaybının normal bir günlük yaşama olanak vermeyecek derecede şiddetli olabileceği evreler dönüşümlü olarak görülür. Bazen hastanede tedavi gerekebilir.
Tüm bağırsağın etkilendiği Crohn hastalığının aksine ülseratif kolitte sadece kalın bağırsak iltihaplanır.
Ülseratif kolit kalın bağırsağın son bölümüyle sınırlıysa doktorlar proktitten bahseder.
Almanya'da yaklaşık 150.000 kişi ülseratif kolit hastasıdır.
Ülseratif kolit nasıl anlaşılır?
Hastalığın akut biçimde şiddetlendiği durumlarda çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkabilir. Bazıları oldukça hafiftir veya nadiren meydana gelir, diğerleri ise tekrar eder:
- Kanlı ishal
- Sık dışkılama
- Kramplı karın ağrısı
- Ateş
- Kalça ve dizlerde şişlik ve ağrı
- Gözlerde kızarıklık ve ağrı
- Deri dökülmesi
- Ağız ülserleri veya yaraları
- Kilo kaybı
Ülseratif kolit nasıl oluşur?
Ülseratif kolite neyin yol açtığı bilinmemektedir. Rahatsızlıklara bağırsak mukozasının iltihaplanması neden olur. Vücudun bağışıklık sistemi kendi mukoza zarına saldırır.
Ülseratif kolitin risk faktörleri nelerdir?
Yakın aile üyeleri hasta olan kişilerin aynı hastalığa yakalanma riski daha yüksektir. Akut şiddetlenmeyi neyin tetikleyebileceği belirsizdir. Stres, çevresel etkiler ve diğer hastalıklar, nüksler için olası tetikleyiciler olarak görülmektedir.
Ülseratif kolit nasıl seyreder?
Çoğu insan için hastalık okul veya mesleki eğitim sırasında başlar ve yaşam boyu devam eder.
Sadece çok az hasta insanda bağırsak sürekli olarak iltihaplanır. Rahatsızlık görülen ve görülmeyen evrelerle dönüşümlü olarak görülen ve tekrarlayan şiddetlenmeler tipiktir. Hastalığın hafiflediği bu evrelerde enflamasyon da azalır.
Kalıcı rahatsızlıklar yetersiz beslenmeye ve bazen yaşamı tehdit eden sonuçlara yol açabilir. Ülseratif kolitte uzun vadede bağırsak kanseri gelişme riski de artar. Doktorlar, bunun erken bir aşamada tespit edilebilmesi için düzenli kolonoskopi yapılmasını önermektedir.
Ülseratif kolit nasıl teşhis edilir?
Bağırsak mukozasının iltihaplanmasının çeşitli nedenleri olabilir. Örneğin Crohn hastalığı, akut enfeksiyon veya gıda intoleransı gibi diğer kronik iltihapları ülseratif kolitten ayırt edebilmek için çeşitli incelemeler yapılabilir.
Doktor örneğin aşağıdakileri sorar:
- Semptomların tipi ve başlangıcı
- Yiyeceklerin tolere edilip edilmediği
- Hangi aşıların olunduğu
- Sigara içme durumu
- Aile üyelerinin ülseratif kolit hastası olup olmadığı
Doktorlar genellikle ultrason taraması, kan testi ve bağırsak duvarından doku örneğinin alındığı bir kolonoskopi yaptırılmasını önerir.
Kolonoskopi birkaç ay sonra tekrar yaptırılabilir.
Ülseratif kolit nasıl tedavi edilir?
Hastalığın akut biçimde şiddetlenmesini tedavi etmek için antienflamatuar ilaçlar kullanılabilir. Hangi etken maddelerin seçildiği ve bunların nasıl birleştirildiği, şiddetlenmenin ne kadar yoğun olduğuna ve bağırsağın hangi bölgesinin iltihaplandığına bağlıdır.
Tedavinin başlangıcında, 5-aminosalisilik asit etken maddesi sıklıkla reçeteye yazılır. Kortizon içeren ilaçlar da kullanılmaktadır.
Bir tedavinin ne kadar iyi etki gösterdiğine ve nasıl tolere edildiğine bağlı olarak, diğer ilaçlar da faydalı olabilir. Konvansiyonel ilaçlar artık yeterli değilse veya aşırı yan etkilere sahipse tedavi biyoteknoloji (biyolojik) kullanılarak üretilen aktif bileşenlere çevrilebilir. Bunlar, bağışıklık sistemini zayıflatması beklenen TNF-alfa antagonistlerini içerir.
İlaç artık fayda göstermiyorsa veya ciddi komplikasyonlar ortaya çıkarsa ameliyat gerekebilir.
Biyoloji konusunda ayrıntılı bilgi edinmek ister misiniz? Bununla ilgili faydalı bilgileri gesundheitsinformation.de sitesinde bulabilirsiniz.
Başka nereden bilgi edinebilirim?
Almanya'da ülseratif kolit hastaları için çok sayıda destek seçeneği sunulmaktadır. Buna kendi kendine yardım grupları ve danışma merkezleri dahildir. Bu tesislerin çoğu her yerde farklı şekilde düzenlenmiştir. İletişim noktalarının bir listesi, uygun destek seçeneğinin bulunmasına ve kullanılmasına yardımcı olur.
Nationale Kontakt- und Informationsstelle zur Anregung und Unterstützung von Selbsthilfegruppen (NAKOS) (Kendi kendine yardım grupları için teşvik ve destek ulusal iletişim ve bilgilendirme noktaları) web sitesinde bir bilgi bankası üzerinden uygun kendi kendine yardım seçeneklerini bulabilirsiniz.
- Andersson P, Söderholm JD. Surgery in ulcerative colitis: indication and timing. Dig Dis. 2009;27(3):335-40. doi: 10.1159/000228570. Epub 2009 Sep 24. PMID: 19786761.
- Deutsche Gesellschaft für Gastroenterologie, Verdauungs- und Stoffwechselkrankheiten e.V. (DGVS). Colitis ulcerosa – Living Guideline. S3-Leitlinie. 08.2020. AWMF-Registernummer 021-009.
- Murray A et al. Oral 5‐aminosalicylic acid for induction of remission in ulcerative colitis. Cochrane Library 2016. Aufgerufen am 10.02.2021.
- UpToDate (Internet). Medical management of low-risk adult patients with mild to moderate ulverative colitis. Wolters Kluwer 2021. Aufgerufen am 10.02.2021.
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih:
