Gastrit

Gastrit, mide zarının iltihaplanmasıdır. Mide zarı mide duvarını mide asidi ve patojenlerden korur. Gastrit, mukoza zarının koruyucu tabakası tahriş olduğunda veya hasar gördüğünde ve ardından iltihaplandığında ortaya çıkar.

İltihap uzun süre devam ederse mide duvarı zarar görebilir veya mide ülseri gelişebilir.

Gastrit genellikle helikobakter pilori bakterileri ile enfeksiyonun veya antienflamatuar etkileri olan bir grup ilaç olan NSAR ağrı kesicilerin düzenli kullanımının bir sonucu olarak ortaya çıkar.

İki tür gastrit vardır: Akut ve kronik. Akut gastrit, açıkça fark edilebilir gastrointestinal şikayetlerle fark edilir. Bu semptomlar genellikle birkaç gün sonra kendiliğinden geçer. Kronik gastrit genellikle belirgin semptomlar olmadan kalır. Bazen sadece mide ülseri rahatsızlığa neden olduğunda keşfedilir.

Akut gastrit aşağıdaki semptomlara neden olabilir:

• Mide ağrısı
• Şişkinlik hissi
• Gaz
• Mide ekşimesi
• Bulantı, bazen kusma ile
• Geğirme
• İştahsızlık
• Şişmiş mide

Bu şikayetlerden bazıları reflü hastalığı, huzursuz mide, irritabl barsak sendromu veya gastrointestinal grip (gastroenterit) gibi başka hastalıklarda da ortaya çıkabilir.

Kronik gastritli insanlarda genellikle sadece hafif semptomlar görülür veya hiç semptom görülmez. Ancak akut gastrit ile aynı semptomların görülmesi de mümkündür.

Gastrit, midenin koruyucu mukoza tabakası hasar gördüğünde ve iltihaplandığında ortaya çıkar. Bunun farklı nedenleri vardır. En yaygın nedenler arasında Helikobakter pilori bakterisi enfeksiyonu veya steroid olmayan antienflamatuar ilaçlar (NSAR) olarak adlandırılan gruptan antienflamatuar ağrı kesicilerin sık kullanımı yer alır.

Helikobakter pilori enfeksiyonu

Helikobakter pilori bakterileri mide asidi üretimini bozar. Bu bozukluk, mide mukozasına ve mide duvarına zarar verebilecek hiperasiditeye yol açar. Bununla birlikte, enfeksiyon her zaman iltihaplanmaya yol açmaz: Almanya'da tahminen 100 kişiden 40'ı helikobakter pilori bakterisini taşımaktadır. Sadece yaklaşık 4 ila 8'inde gastrit veya mide ülseri veya duodenum ülseri gelişir.

NSAR ağrı kesicilerin kullanımı

NSAR grubundan ağrı kesiciler, örneğin asetilsalisilik asit (ASA), diklofenak, ibuprofen ve naproksen içerir. Bu ilaçların antienflamatuar etkisi vardır.

Akut ağrı için bu ilaçları sadece kısa süreli kullananlarda nadiren yan etki görülür. Ancak haftalarca veya aylarca daha uzun süre alınırsa mide mukozasının koruyucu işlevini bozabilir. Çünkü ağrı kesiciler doku hormonu prostaglandin oluşumunu engeller.

Prostaglandin, diğer şeylerin yanı sıra, vücudun mide mukus ve mide asidini nötralize eden maddelerin üretiminden sorumludur. NSAR'ların etkisi nedeniyle çok az prostaglandin oluşursa, mide duvarı artık mide asidinden yeterince korunmaz.

NSAR ağrı kesiciler kortizon ile birlikte alınırsa bu mideye zarar veren etkiyi artabilir. 

Diğer nedenler

Sigara içmek, sürekli stres ve yüksek yağlı, şekerli veya baharatlı yiyecekler içeren bir beslenme stili mide rahatsızlığına neden olabilir. Aşırı alkol tüketimi de akut gastrite yol açabilir.

Gastritten nadiren safra reflüsü sorumludur. Safra reflüsünde safra, onikiparmak bağırsağından mideye akar ve burada mide zarına zarar verir.

Gastrit yaygın bir hastalıktır. Almanya'da tahminen 100 kişiden 20'si, yaşamlarının bir döneminde akut gastrit geçirir.

Gastrite yakalanma ihtimali yaşla birlikte artar. Kadınlar çoğunlukla 45–64 yaşları arasında, erkekler ise 65 yaşından sonra hastalanmaktadır.

Gastrit genellikle kolay iyileşir.

Mide veya bağırsak mukozası organ duvarlarını artık yeterince koruyamazsa, iltihaplanma ve yaralanmalar meydana gelebilir. Bu hasar tedavi edilmezse mide veya onikiparmak bağırsağında ülser gelişebilir ve kanama gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir.

Kronik gastrit durumunda, kalıcı olarak iltihaplı mukoza zarı bazen anemiye de yol açabilir (anemi). Malign bir tümör çok nadiren gelişir.

Ağrı kesicilere bağlı mide ve on iki parmak bağırsağı ülserlerinin nasıl önleneceğine dair daha detaylı bilgiye gesundheitsinformation.de adresinden ulaşabilirsiniz.

Şikayetler, önceki hastalıklar ve ilaç kullanımı hakkında bir görüşmeden sonra doktor mide bölgesini ve üst karın bölgesini kontrol eder. Bu muayene gastritin ilk belirtilerini sağlayabilir.

Durumu netleştirmek için gastroskopi yararlı olabilir. Bu işlem 5 ila 10 dakika sürer. Muayene, mideye ağız ve yemek borusundan sokulan gastroskop ile yapılır. Gastroskop, mide zarında iltihaplanma veya kanama gibi değişiklikleri görmek için yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağına bakmak için kullanılabilir.

Gastroskopi ile ilgili ayrıntılı bilgiye gesundheitsinformation.de sitesinde ulaşabilirsiniz.

Ayrıca mukozanın göze çarpan bölgelerinden doku örnekleri alınabilir. Bu numuneler daha sonra Helikobakter pilori bakterileri veya kanser gibi hücre değişiklikleri açısından incelenebilir.

Doktorlar bazen bir helikobakter pilori enfeksiyonunu tespit etmek için özel bir nefes testi yapar. Ancak bunu tespit etmek için kan veya dışkı testleri gibi başka yöntemler de kullanılabilir.

Gastritin nasıl tedavi edileceğinde iltihabın şiddeti, belirtileri ve nedenleri belirleyicidir.

İlaçsız tedavi

Akut gastritte alkol ve nikotinden uzak durmak önemlidir. Ayrıca peksimet veya yulaf lapası gibi hafif yiyecekler ve dinlenme sıklıkla tavsiye edilir. Öte yandan, gastritli insanlar kahve gibi keyif vericilerden ve yağlı veya baharatlı yiyeceklerin tüketiminden kaçınmalıdır.

Doktorlar ayrıca genellikle bir veya iki gün boyunca hiçbir şey yememeyi veya sadece küçük porsiyonlar tüketmeyi de önerirler. Ancak, bu önlemlerin yardımcı olup olmadığına dair yeterli araştırma yapılmamıştır.

Stresin semptomları yoğunlaştırdığı izlenimine sahip olan herkes, stresle farklı şekilde başa çıkmaya ve günlük yaşamda rahatlamak için daha fazla zaman ayırmaya çalışabilir.

İlaçlı tedavi

Şikayetler devam ederse veya çok şiddetliyse asit önleyici ilaçlar kullanılır. Bunlar şikayetler azalıncaya kadar alınır.

Semptomların ciddiyetine bağlı olarak, doktorlar aşağıdaki aktif bileşenleri reçete edecektir:

• Alüminyum veya magnezyum hidroksit gibi antasitler: Mevcut mide asidini nötralize eder.
• Omeprazol veya pantoprazol gibi proton pompa inhibitörleri (PPI): Mide asidi oluşumunu engeller.
• Ranitidin veya famotidin gibi H2-reseptör antagonistleri: Mide asidi oluşumunu da engeller.

Gastritin nedeni helikobakter pilori bakterileri enfeksiyonu ise, proton pompa inhibitörleri iki veya üç antibiyotik ile birleştirilir.