Çarpıntı (nöbet benzeri atriyal taşikardi durumunda)

Egzersiz sırasında veya stres altındayken, kalp bazen sağlıklı insanlarda bile çok hızlı atar, bu durum tamamen normaldir. Kalbin bir hastalık nedeniyle çok hızlı atması, "kalp çarpıntısı" (taşikardi) olarak adlandırılır.

Bu yazı nöbet benzeri atriyal taşikardi (paroksismal supraventriküler taşikardi) ile ilişkili çarpıntılar hakkındadır. Bu hastalıkta kalp çarpıntısı aniden ortaya çıkar. Kalp atışı daha sonra çok hızlıdır, ancak düzenli şekilde kalır. Çarpıntı genellikle kısa bir süre sonra kendiliğinden kaybolur. Genellikle bu kardiyak aritmi formunun ciddi sonuçları yoktur.

Ancak kalp çarpıntısına neden olabilecek daha tehdit edici başka durumlar da vardır. Atriyal fibrilasyon bunlardan biridir. Ek olarak, kalp atışı düzensiz hale gelir.

Kalp aniden çok hızlı atıyorsa bu genellikle kalp çarpıntısı (taşikardi) veya kalbin hızlı atması (palpitasyon) olarak hissedilir. Genellikle nabız dakikada 180 ila 200 kez atar. Ama bunun biraz altında veya üstünde de olabilir. Bu korkutucu ve rahatsız edici olabilir. Olası semptomlar baş dönmesi, mide bulantısı, göğüs ağrısı ve nefes darlığıdır. Nadir olarak, bayılma (senkop) ve bunun sonucunda düşmeler meydana gelebilir. Bazı insanlar nöbet geçirdikten sonra çok sık idrara çıkma ihtiyacı duyar.

Sağlıklı bir insanda, kalbin ne sıklıkta attığı, fiziksel ve psikolojik strese bağlıdır. Örneğin spor, stres veya gerginlik, kalbin daha hızlı atmasına neden olur. Sağ kulakçıktaki sinüs düğümü, nabzın yüke adaptasyonunu kontrol eder. 

Nöbet benzeri bir atriyal taşikardide çarpıntıların nedeni genellikle AV düğüm denilen bir bozukluktur. Bu, kulakçıklar ve karıncıklar arasında bulunur. AV düğümü normal çalıştığında, her kalp atışında kulakçıklardan gelen uyarıyı alır ve karıncıklara iletir.

Atriyal taşikardi durumunda bu iletim bozulabilir. Bu durumda kalp atımları AV düğümünde sıkışıp kalır ve burada daireler çizerler. Ardından AV düğümü ventriküllere çok fazla uyarı gönderir. Bunun sonucunda kalp çok hızlı atar.

Bir diğer olası neden ise kulakçıklar ile ventriküller arasındaki konjenital ek iletim yollarıdır: Kısa devre oluşturarak ventriküllere bir uyarı iletirler, ancak aynı zamanda atriyumlara geri dönebilir ve daha sonra ventriküller ile atriyumlar arasında daire çizebilirler.

Başka bir neden, kalbin teklemesi olabilir. Kalbin kulakçıklarında ortaya çıkar ve kalbin çok hızlı atışına yol açarlar.

Tetikleyici, normal kalp ritmine (ekstrasistol) ek olarak ortaya çıkan bir kalp atışı da olabilir. Ekstrasistoller sağlıklı kişilerde de zaman zaman kendiliğinden ortaya çıkar ve bunlar herhangi bir rahatsızlığa neden olmazlar.

Tuz dengesindeki bozukluklar, alkol veya uyuşturucu kullanımı ve stres de kalp çarpıntısına yol açabilir.

Yaklaşık 1000 kişiden 2 ila 3'ünde atriyumda veya atriyum ile ventriküller arasındaki geçişte meydana gelen çarpıntı vardır. Atriyal taşikardi kadınlarda erkeklerden daha sık görülür. Risk yaş ile birlikte artar.

Bununla birlikte, eğer sebep atriyum ve ventriküller arasındaki konjenital ek bir yol ise, erkeklerin ve ergenlerin etkilenme olasılığı daha yüksektir.

Genellikle bir nöbet aniden gelir, birkaç dakika sürer ve geldiği gibi aniden kaybolur. Ancak bazı hastalarda taşikardi bir saatten uzun sürebilir.

Ataklar arasındaki süre değişebilir: Bazı insanlar günde birkaç atak geçirirken, diğerleri günler, haftalar veya aylar süren aralıklarla atak geçirir.

Tipik semptomlar ve hastalık seyri genellikle nöbet benzeri atriyal taşikardiye işaret eder. Ancak tüm kardiyak aritmilerde olduğu gibi kesin teşhis için bir elektrokardiyogram (EKG) gereklidir. EKG makinesi bağlanır bağlanmaz hemen bir nöbet meydana gelmediğinden, genellikle 24 saatten uzun süreli bir EKG alınır.

Kesin nedenleri belirlemek ve kalbin ultrasonu (ekokardiyografi) veya tiroid muayenesi gibi diğer daha ciddi aritmileri ekarte etmek için daha fazla inceleme yapılabilir. Kulakçıklar ve karıncıklar arasında doğuştan gelen ek iletim yolları olup olmadığını kontrol etmek için özel bir kalp kateterizasyon muayenesi kullanılabilir.

Nöbet benzeri atriyal taşikardideki çarpıntıların tedavisi için farklı tedaviler gerektiren ciddi kardiyak aritmiler önceden ekarte edilmelidir.

Bu durum harici sağlıklı olan ve ara sıra kalp çarpıntısı nedeniyle herhangi bir kısıtlama hissetmeyen kişiler genellikle tedaviye ihtiyaç duymazlar.

Hastaların atağı kendi kendine durdurmak için kullanabilecekleri bazı basit yöntemler de vardır. Örneğin hızlıca bir bardak soğuk su içmek yardımcı olur. Her şeyden önce, Valsalva manevrası olarak adlandırılan özel nefes alma tekniklerinin etkili olduğu kanıtlanmıştır. Bunun için hıçkırıklarla mücadelede yaptığınız gibi, nefesinizi tutarak ve karnınıza bastırarak karın boşluğundaki basıncı artırırsınız. Genellikle bacakların kaldırılması gibi belirli duruşlarla birleştirilirler. Manevralar, diğer şeylerin yanı sıra kalbi besleyen ve kalp atış hızını yavaşlatabilen vagus sinirini uyarır.

Bu önlemler de ilk olarak doktor muayenehanesinde veya hastanede kullanılmaktadır. Bunlar işe yaramadığı zaman ilaç enjekte edilir. Nöbetin elektrik çarpması (kardiyoversiyon) ile sonlandırılması nadir görülen bir durumdur.

Nöbetler hasta için ağır bir yükse onları kalıcı olarak bastırma imkanı vardır. Bunun için kalbe ilaç tedavisi veya kateter takılması düşünülebilir.

Çarpıntıya karşı neler yapabileceğiniz hakkında ayrıntılı bilgiyi gesundheitsinformation.deadresinde bulabilirsiniz.