Kalp aritmisi
ICD kodları: I47 ICD kodu nedir?
Kalp aritmileri yaygındır ve özellikle yaşlılarda ve diğer kalp hastalıkları olan kişilerde görülür. Bu kişilerde her zaman tedaviye gerek yoktur. Tedavi gerekli olduğu durumlarda kalp pili veya defibrilatör düşünülebilir.
Bir bakışta
- Kalp atışı, kalbin sağ kulakçığında ortaya çıkan elektriksel uyarılarla tetiklenir.
- Sağlıklı insanlarda bile kalp ritmi bozukluğu az da olsa vardır: Örneğin, günde birkaç kez kısa ‘tekleme’ yaşanır.
- Nabız bozukluğu artarsa veya vücut üzerindeki o anki yüklenmeye uymuyorsa, doktorlar kalp aritmisinden söz eder.
- Kalp aritmileri aniden başlayabilir ve birkaç saniye veya dakika sonra tekrar geçebilir.
- Kalp aritmileri olan bazı insanlar bu hastalığı tedavi olmadan da atlatabilir.
- Diğerlerine ise ilaç, kalp ameliyatı veya kalp pili gibi elektrikli cihazlar yardımcı olabilir.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.

Kalp aritmisi nedir?
Kalp atışı, kalbin sağ kulakçığında ortaya çıkan elektriksel uyarılarla tetiklenir. Genelde bu uyarılar sabit bir ritimde iletilir ve kalp kası boyunca hızla dağıtılır. Kalp, vücuda yüklenmeye bağlı olarak daha yavaş veya daha hızlı atar ve böylece her zaman vücuda yeterli miktarda kan pompalar. Ancak sağlıklı kalpler bile asla mükemmel bir şekilde atmaz: Örneğin ritim günde birkaç kez "tekleyebilir" ve bu da ekstrasistol adı verilen duruma neden olabilir. Nabız bozukluğu artarsa veya vücut üzerindeki o anki yüklenmeye uymuyorsa, doktorlar kalp aritmisinden söz eder.
Örneğin, kalpte şunlar gerçekleşebilir:
- Kalp ritminin çok yavaş olması: Uzmanlar bu durumda bradikardi veya kalbin yavaş atması durumundan söz eder. AV bloğu diye adlandırılan hastalık tipik bir örnektir. Kalp kulakçıkları ve karıncıkları arasındaki uyarılar gecikmeli iletilir veya kesintiye uğrar.
- Kalp ritminin çok hızlı olması: Hastaların bu durumda taşikardisi veya kalp çarpıntısı vardır. Hastalığın bu türü halk dilinde hızlı kalp atışı olarak da adlandırılır ve zararsız olabilir. Taşikardi sıklıkla atriyal fibrilasyon gibi ciddi kardiyak aritmilerde de ortaya çıkar.
- Kalp ritminin düzensiz olması: Doktorlar bu durumda kalbin çok hızlı mı, çok yavaş mı yoksa genel olarak normal bir hızda mı attığına bakmadan kalp aritmisinden söz eder.
Bazen aynı anda birkaç aritmi meydana gelir. Örneğin, atriyal fibrilasyonu olan kişilerin kalbi çok hızlı ve düzensiz atabilir.
Kalp aritmisi nasıl anlaşılır?
Bazı kişiler eğer kalpleri sadece kısa bir süre "teklerse" kalp aritmisini hiç fark etmez. Diğerleri düzensiz bir kalp atışını kalp teklemesi veya çarpıntısı olarak algılar. Hastanın vücudunda hiçbir yüklenme olmamasına rağmen kalp çok hızlı atıyorsa yüksek nabız, kalp çarpıntısı olarak hissedilebilir.
Diğer şikayetler genellikle yalnızca kalp ritmi çok bozulduğunda ortaya çıkar ve kan artık vücuda düzgün şekilde pompalanamaz. Beyne yeterli oksijen sağlanmaması baş dönmesine veya bayılmaya neden olabilir.
Kalp kasının kendisi de yeterli oksijene ihtiyaç duyar. Kalp kasının ritim bozukluğu nedeniyle yetersiz beslenmesi göğüs ağrısına, nefes darlığına ve halsizliğe neden olabilir.
Kalp aritmisinin nedenleri nelerdir?
Kalp aritmileri genellikle kalp hastalıklarının bir sonucudur. Aşağıdakiler bunlar arasında sayılabilir:
- Koroner arter hastalığı (KAH) ve kalp krizi
- Kalp kapakçığı hastalıkları
- Kalp kası iltihapları
- Kalp yetmezliği
- Uyarı iletim sistemindeki malformasyonlar
Yüksek tansiyon, sigara içmek, uyuşturucu kullanmak ve aşırı alkol tüketimi gibi etkenler kalbe aynı şekilde zarar verebilir ve kalp aritmilerine yol açabilir.
Kalp aritmilerinin diğer nedenleri:
- Hipertiroid
- Kronik böbrek hastalıkları
- Diabetes mellitus
- Elektrik akımından kaynaklanan kazalar ve yaralanmalar
Ancak sağlıklı bir kalbi olan ve daha önceden herhangi bir hastalığı olmayan kişilerde bile kalp aritmileri görülebilir. Buna idiyopatik kalp aritmileri denir.
Ayrıca bazı ilaçlar yan etki olarak kalp aritmilerine neden olabilir. Bunlara bazı tansiyon düşürücü ilaçlar ve kalp ilaçları, antidepresanlar, antibiyotikler ve kanser ilaçları dahildir.
Kalp aritmisinin görülme sıklığı nedir?
Kalp aritmileri yaygındır ve özellikle yaşlılarda ve diğer kalp hastalıkları olan kişilerde görülür. Genellikle diğer hastalıklarla birlikte tedavi edilmeleri gerekir. Daha genç ve sağlıklı insanlarda zararsız kalp aritmileri görülür.
Kardiyak aritmiler aniden başlayabilir ve birkaç saniye veya dakika sonra durabilir. Bazı insanlarda bu tür ataklar düzenli olarak tekrarlanır. Belirli rahatsızlıklar da devam edebilir.
Kalp aritmisi seyri nasıldır?
Bazı insanlar aritmi nedeniyle aniden bilinçlerini kaybeder. Düşme ve kendilerini yaralama riskleri vardır. Ek olarak, kalp aritmileri kalp yetmezliğine neden olabilir veya mevcut olanı kötüleştirebilir.
Atriyal fibrilasyon, kalpte kan pıhtılaşmasına neden olabilir. Bu pıhtılar çözülürse, kanla birlikte beyne taşınabilir ve felce neden olabilir.
Hayatı tehdit eden komplikasyonlar genellikle sadece kalp zaten önceden hasar görmüşse ortaya çıkar. Daha sonra bu aritmiler dolaşım yetmezliğine, kalp durmasına veya ventriküler fibrilasyona neden olabilir. Nabız o kadar hızlıdır ki, her bir kalp atışı vücuda yeterince kan pompalama konusunda çok zayıf kalır. Hastalara yeniden canlandırma işlemi uygulanmazsa kalp aritmisinden ölebilirler (ani kalp ölümü).
Kalp aritmisi nasıl teşhis edilir?
Aritmiler kendilerini çarpıntı veya tekleme olarak gösterebilir. Doktor nabzınızı ölçerken veya stetoskopla dinlerken bazen çok yavaş, çok hızlı veya düzensiz bir kalp atışı fark eder.
Kalp aritmileri, bir elektrokardiyogram (EKG incelemesi) kullanılarak kesin olarak belirlenebilir ve birbirinden ayırt edilebilir. Kalp aritmisinden şüphelenilmesi durumunda yapılan EKG normalse rahatsızlık sadece ara sıra veya sadece fiziksel efor sırasında ortaya çıkabilir. Kesin sonuç almak için genellikle uzun süreli bir EKG veya stres EKG'si yapılır.
Ek olarak, kalp aritmilerin nedenlerini veya sonuçlarını netleştirmek için daha detaylı incelemeler faydalı olabilir. Örneğin, kalbin ultrason muayenesi (ekokardiyografi) ile kalp yetmezliği saptanabilir.
Kalp aritmisi nasıl tedavi edilir?
Kalp aritmisinin tedavi edilip edilmeyeceği ve nasıl tedavi edileceği birkaç faktöre bağlıdır. Aşağıdakiler bunlar arasında sayılabilir:
- Bozukluğun türü
- Nedenleri ve bunların giderilip giderilemeyeceği
- Bozukluğun şiddeti
- Bozukluğun rahatsızlıklara neden olup olmadığı
- İnme veya ventriküler fibrilasyon gibi komplikasyon riski
Kalp aritmileri için prosedür çok farklı olabilir: Bazı hastalar tedavi görmeden hastalığın üstesinden gelebilir. Diğerlerinde, kalp ritmi ilaçla stabilize edilebilir. Bazen kalp ameliyatı yardımcı olabilir: Örneğin, kalp ritmini tetikleyen iletim sistemi dokusu yok edilir. Kalp ritminin kalıcı olarak desteklenmesi gerekiyorsa, kalp pili veya defibrilatör gibi elektrikli yardımcı cihazlarla tedavi söz konusu olabilir.
Kalp aritmisi ile nasıl yaşanır?
Kalp aritmisi hastalarında, halsizlik ve nefes darlığı gibi rahatsızlıklar olabilir. Hastalar daha sonra günlük yaşamda güç kaybına uğrayabilir veya yardıma ihtiyaç duyabilir. Bazen tedavi de zorlayabilir: Örneğin, atriyal fibrilasyon nedeniyle düzenli olarak kan incelticilerin alınması gerekir. Ayrıca kalp pili veya defibrilatör kullanan insanların günlük yaşamları da kısıtlanır.
- Kirchhof P, Benussi S, Kotecha D, Ahlsson A, Atar D, Casadei B et al. 2016 ESC Guidelines for the management of atrial fibrillation developed in collaboration with EACTS. Eur J Cardiothorac Surg 2016. 50(5): e1-e88. Aufgerufen am 22.06.2020.
- Menche N (Ed). Biologie Anatomie Physiologie. Urban und Fischer: München 2016.
- National Institute for Health and Care Excellence (NICE). Atrial Fibrillation: the management of atrial fibrillation. Clinical guideline – Methods, evidence and recommendations. 06.2014. Aufgerufen am 22.06.2020.
- Pschyrembel. Klinisches Wörterbuch. De Gruyter: Berlin 2017.
- Schmidt R, Lang F, Heckmann M. Physiologie des Menschen: mit Pathophysiologie. Springer: Berlin 2017.
- Siegenthaler W, Blum HE (Ed). Klinische Pathophysiologie. Thieme: Stuttgart 2006.
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih: