Huzursuz mide sendromu (işlevsel hazımsızlık)

Huzursuz mide sendromu ("huzursuz mide"), mide-bağırsak yolunda en sık görülen hastalıklardan biridir. Doktorlar tarafından işlevsel hazımsızlık olarak da tanımlanır.

Belirtiler üst karın bölgesinde ortaya çıkar ve çok çeşitli olabilir. Şişkinlik, erken doyma hissi ve mide ağrısı veya yanması tipiktir. Huzursuz mide sendromunun gelişmesinin nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Muhtemelen çeşitli faktörler rol oynamaktadır. Kesin bir tedavisi olmasa da ilaçtan psikoterapiye tedaviye kadar çeşitli tedavi seçenekleri vardır.

Semptomlar çoğunlukla spesifik değildir ve çeşitlilik gösterir. En sık görülen şikayetler şunlardır:

• Yemek yedikten sonra şişkinlik
• Erken doyma hissi
• Mide ağrısı veya yanması 

Huzursuz mide rahatsızlığı olan bazı kişiler mide bulantısı, kusma veya mide ekşimesi de yaşadıklarını belirtmiştir.

Huzursuz mide sendromunun neden geliştiği tam olarak anlaşılamamıştır. Uzmanlar, aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli olası faktörleri tartışmaktadır:

• Mide boşaltım sisteminin zarar görmüş olması
• Midede ağrıya karşı artan aşırı hassasiyet
• Helikobakter pilori bakterisine bağlı gelişen bir enfeksiyon
• Üst mide-bağırsak yolundaki bakterilerin bileşimdeki bir dengesizlik
• Onikiparmak bağırsağındaki bir iltihaplanma
• Zihinsel nedenler, örneğin sürekli stres, aynı zamanda kaygı veya depresyon

Huzursuz mide sendromu çok yaygın bir hastalıktır: Yaklaşık her on kişiden birinde görülür. Hastalık kadınlarda erkeklere oranla daha sık görülür.

Huzursuz mide sendromu olan her 5 kişiden yaklaşık 4’ünde kronik bir hastalık vardır. Bu, semptomsuz zamanların ve nüks etmelerin dönüşümlü olduğu anlamına gelir. Nüks etme dönemlerinde semptomlar bazen daha şiddetli iken bazen de daha az şiddetli olabilir.

Huzursuz mide sendromu, son altı ay içinde 3 ay boyunca tipik semptomlardan en az birinin devam etmesi durumunda teşhis edilir: Yemekten sonra şişkinlik hissi, erken doygunluk hissi, mide ağrısı veya mide yanması.

Mide ülseri veya duodenum ülseri, mide kanseri, mide zarı iltihabı (gastrit) ve reflü gibi hastalıkların semptomlarının elenmesi de önemlidir. Son olarak, bazı ilaçların, örneğin ağrı kesicilerin, alınması mide sorunlarına yol açabilir.

Doktor kişisel bir muayenede tıbbi geçmişi ve semptomların seyrini soracaktır. Bunu fizik muayene ve kan testi, ve bazen de yemek borusu, mide ve onikiparmak bağırsağının endoskopik muayenesi ("gastroskopi") takip eder.

Teşhis "huzursuz mide sendromu" ise, eğer daha önce endoskopik muayene sorasında yapılmadıysa, midede helikobakter pilori bakterilerinin bulunup bulunmadığını belirlemek için özel bir nefes testi uygulanır.

Eğer helikobakter pilori bakterileri tespit edildiyse, huzursuz mideyi tedavi etmek için antibiyotik ve omeprazol veya pantoprazol gibi proton pompası inhibitörlerinin (PPI) bir kombinasyonu kullanılır. Helikobakter enfeksiyonu mevcut değilse, doktor huzursuz mideyi tedavi etmek için yalnızca bir proton pompası inhibitörü reçete edecektir. Bu ilaçlar asit oluşumunu engeller ve böylece midenin asit oranı azalır.

Başka bir tedavi seçeneği, H2 bloker olarak da bilinen H2-reseptör antagonistlerinin alınmasıdır. Bu ilaçlar midedeki asit miktarını azaltır. Bu tedavilere de cevap alınamaması durumunda, antidepresanlar veya prokinetik ilaçlar bir seçenek olarak düşünülebilir. İkincisi, mide hareketinin ritmini düzenleyen ilaçlardır. İlaç tedavilerinin hiçbiri yardımcı olmazsa, psikoterapi de mümkündür.

Son olarak, diyette bir değişiklik veya belirli yiyeceklerden kaçınma denenebilir. Araştırmalar, farklı diğer yiyeceklerin yanı sıra özellikle buğday, kafein ve yüksek yağlı yiyeceklerin bazı insanlarda huzursuz mide şikayetlerine neden olabileceğini göstermiştir.

Birkaç basit önlem, huzursuz mide hastalığına yardımcı olabilir. Kendi kendini gözlemleyerek ve bir şikayet günlüğü tutarak, örneğin belirli yiyeceklerin semptomları tetikleyip tetiklemediğini öğrenebilirsiniz.

Bazen sadece tolere edilmeyen yiyecek veya içeceklerin tüketilmemesi bile yardımcı olabilir. Ayrıca yardımcı olabilecek şeyler:

• Düzenli beslenme
• Zengin ve karmaşık öğünlerden kaçınmak
• İyi çiğnemek
• Yemek yerken acele etmekten kaçınmak

Gevşeme egzersizleri yapmak da ayrıca bazı kişilerin semptomlarını hafifletmeye yardımcı olur. Ek olarak, huzursuz midenin sonuçsal hasara yol açmasından korkulan bir hastalık olmadığını kendinize sık sık hatırlatmak da sakinleştirici olabilir.

Özellikle semptomların tekrar etmesi durumunda, hastalığı kabullenmek ve onunla birlikte hareket etmeyi öğrenmek önemlidir.