Kalça artrozu (koksartroz)

Kalça artrozunda, kalça eklemindeki kemiklerin koruyucu kıkırdak tabakası aşınır. Bu, kemikler üzerinde artan basınç yüküne yol açar. Bu yüzden eklem hareketliliği yavaş yavaş azalır. Hareket ederken kalça ve kasık bölgesinde oluşan ağrı genellikle ilk belirtidir. Kalça artrozu olan kişilerin çoğu 45 yaşın üzerindedir.

Kalça artrozu çok farklı şekillerde seyredebilir. Birçok insan, uzun bir süre boyunca çok az zarar veren veya zararsız hafif semptomlar yaşar. Ancak bazı durumlarda hastalık hızla ilerler ve yaşam kalitesini şiddetli bir şekilde etkileyebilir.

Kalça artrozunun tedavisinde, egzersiz ve fizyoterapi en önemli önlemler arasındadır. Ayrıca iltihap önleyici ağrı kesicilerin kullanımı ve çok kilolu olunması durumunda kilo verilmesi yararlı olur.

Artan, şiddetli ağrı, uyku sorunları, günlük yaşamı etkileyen kısıtlamalar ve artrozun çok ilerlemesi durumunda, eklem replasmanı bir seçenek olabilir.

Kalça artrozu durumunda, ağrı başlangıçta sadece egzersiz sırasında veya yorucu aktivitelerden sonra ortaya çıkar. Başlangıç çoğu durumda fark edilmeden gerçekleşir ve birkaç yıl veya ay sürebilir.

Kalça osteoartriti olan kişiler genellikle merdiven çıkarken, yürürken veya (çekilmiş) uyluğu hareket ettirirken, örneğin bacak bacak üstüne atarken ağrı hissettiklerini bildirirler. Bazı kişiler ağrı uyluk, kalça veya dizlerin iç kısmına kadar iner.

Sabahları veya uzun süreli dinlenmelerden sonra, kalça eklemi 30 dakikaya kadar hafif sert hissedilebilir. Sabah tutukluğu devam ederse romatizmal eklem iltihabı gibi başka bir hastalık riski de vardır. Kalça istirahatte veya gece ağrıyorsa bu genellikle artrozun daha fazla ilerlemiş olduğu anlamına gelir.

Kalça eklemi sağlıklıysa hem femur başı hem de pelvik kemiğin soketi kıkırdak ile çevrilidir. Bu kıkırdak incelirse, kalça osteoartriti oluşabilir: kıkırdak yumuşar, çatlar ve gücünü kaybeder. Bu nedenle artroz "eklem aşınması" olarak da bilinir.

Sağlıklı ve dayanıklı eklem kıkırdağı, kemiklere sürtünmesiz hareket sağlayan esnek kayma yüzeyleri sunar. Kıkırdak hücreleri kendi kendilerine pek "yeniden büyüyemezler" ve bu nedenle kendilerini diğer dokular kadar kolay yenileyemezler. Hasar meydana geldiğinde genellikle kalıcı olur.

Kalça artrozunun gelişiminde çok sayıda faktör rol oynamaktadır. Aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli koşullar aşınmaya neden olabilir:

• Ailesel yatkınlık
• Kalçanın konjenital dizilim bozukluğu (kalça displazisi)
• Nadir görülen doğumsal kalça hastalıkları
• Romatoid artrit gibi enflamatuar eklem hastalıkları
• Önceki kalça yaralanmaları, örneğin kalça eklemi bölgesindeki kırık kemikler veya çıkık kalça eklemi
• Kalça sıkışması: Femur başı ile yuva arasındaki daralmanın nedeni, eklemdeki kemik büyümeleridir.
• Ciddi aşırı kilo
• Örneğin inşaatta çalışmak gibi ağır fiziksel çalışma durumu
• Futbol veya hentbol gibi vücutta yoğun darbeye sebep olan sporlar

Almanya'daki 100 yetişkinden yaklaşık 5'inde şikayetlere neden olan kalça osteoartriti vardır. Kadınları erkeklerden daha sık etkiler.

Yaşlandıkça eklemler daha fazla değişime uğrar: Kıkırdak aşınır ve buna bağlı olarak eklem boşluğu daralır. Bu yüzden kemikler artık basınç yüklerinden o kadar iyi korunmaz. Sonuç: yeni kemik maddesi oluşur. Kemik köprücükleri veya osteofitler olarak adlandırılan yeni kemik oluşumları röntgen filminde görülebilir.

Kemik üzerindeki bu aşınma ve onarım süreçleri arasında uzun bir süre boyunca dengelenme durumu yaşanabilir. Bu nedenle eklemlerdeki değişiklikler her zaman rahatsızlıklara yol açmaz. 

Kalça artrozu çok farklı şekillerde seyredebilir. Hollanda'da yapılan büyük bir araştırmada, hastalar 5 yıl boyunca düzenli olarak incelenerek hastalık seyri gözlemlenmiştir. Böylece aşağıdaki sonuçlar elde edildi:

• Yüzde 40'ında tüm dönem boyunca nispeten sabit olan hafif ağrı vardı.
• Yüzde 20'sinde orta derecede, ayrıca nispeten sabit ağrı vardı.
• Yüzde 25'inde 5 yıl içinde kötüleşen orta derecede ağrı vardı.
• Yüzde 15'i kalıcı, şiddetli ağrıdan muzdaripti.

Kalça artrozunun tipik semptomları mevcutsa, bu genellikle tanı koymak için yeterlidir. Harekete daha uzun süreli ara verdikten sonra ortaya çıkan ve hareketle hızla tekrar kaybolan başlangıç ​​ağrısı denilen durum, en belirgin semptomdur.

Detaylı bir muayenede doktor, hastalığın seyri ve semptomları hakkında 'Ağrı ne kadar süredir var, ne zaman ortaya çıkıyor, nasıl hissediliyor?' gibi sorular sorar. Örneğin ağrılar sadece hareket ederken mi yoksa dinlenirken de mi hissediliyor? Sabahları eklemlerde sertleşme var mı? Eski sakatlıklar mevcut mu?

Sorulara ek olarak ve hekim eklemi elle muayene eder ve ne kadar esnek olduğuna bakar, yürüyüşü gözlemler ve pelvisin eğimli veya bacakların farklı uzunluklarda olup olmadığını kontrol eder.

Artroz durumunda röntgen muayeneleri, ultrason görüntüleri, bilgisayarlı tomografi (BT) veya manyetik rezonans görüntüleme (MRI) genellikle çok bilgilendirici değildir. Araştırmalara göre, röntgende osteoartrit görülen 100 kişiden sadece 25'inde ağrı mevcuttur. Bu nedenle, bu tür görüntüleme yöntemlerinin sonuçları çoğu zaman yardımcı olmaz.

Bununla birlikte, semptomlar romatoid artrit veya gut gibi başka bir durumu işaret ediyorsa, görüntüleme veya kan testleri faydalı olabilir.

Tedavi, ağrının ne kadar şiddetli ve rahatsız edici olduğuna bağlıdır. Ayrıca hastalığın evresi, genel sağlık durumu ve meslek, tedaviden beklentiler gibi kişisel durumlar da dikkate alınır.

Önerilen önlemler:

• Uyluk ve kalça kaslarını güçlendirme egzersizleri ile fizyoterapi, rehabilitasyon sporları, fonksiyonel antrenman, su aerobiği ve Tai Chi gibi hareket terapileri
• Anti-enflamatuar ağrı kesiciler (NSAID) almak
• Çok kilolu olma durumunda kilo vermek
• Düz, iyi yastıklamalı ve rahat ayakkabılar giymek

Eklem ağrısı olan insanlar için spor ve düzenli egzersiz yapmak çok zordur. Bazıları bunun eklemlerine ek hasar vereceğinden korkar. Aslında, çalışmalar aksini kanıtlamaktadır. Buna göre kuvvetlendirme, hareketlilik ve dayanıklılık antrenmanları ağrıyı azaltır ve eklem fonksiyonlarını iyileştirebilir. Bunun kalça ameliyatını geciktirmesi bile mümkündür.

Kalça eklemlerinizi güçlendirmek için yapılabilecekler gibi daha ayrıntılı bilgileri gesundheitsinformation.de. adresinde bulabilirsiniz.

Kalça artrozu, kortizon iğneleriyle de tedavi edilebilir. Araştırmalara göre, kortizon iğneleriyle ağrı birkaç haftalığına dindirilebilir - özellikle de osteoartritten yalnızca bir eklem etkilenmişse. Kalça eklemi akut iltihaplı ve ağrılı olduğunda, ayrıca diğer tedavilerin başarısız olduğu veya mümkün olmadığı durumlarda da kullanılabilirler. Ancak kortizon iğneleri, yan etkileri olabileceğinden, uzun süreli bir tedavi seçeneği değildir. Ayrıca, uzun vadede etkili olup olmadıkları da belirsizdir.

Semptomlar günlük yaşamı çok zorlaştırıyorsa ve ağrı kesiciler ve egzersizle önemli ölçüde düzelmiyorsa, yapay kalça eklemi gerekebilir. Doktorlar bunu ayrıca total kalça endoprotezi veya kısaca Hüft-TEP olarak da adlandırır. Yapay kalça eklemi, insanların yüzde 90'ından fazlasında rahatsızlıkları önemli ölçüde hafifletebilir.

Diğer birçok tedavinin etkili olduğu kanıtlanmamıştır. Bunlar aşağıdakileri içerir:

• Sürülen ağrı kesicili merhemler 
• Parasetamol: oral ağrı giderici bir ilaç
• Duloksetin: diğer şeylerin yanı sıra depresyon veya diyabetik nöropatiyi tedavi etmek için kullanılan bir ilaç
• hyaluronik asit enjeksiyonları
• Kalça taraması kapsamında kıkırdağın yumuşatılması (artroskopi)
• Ultrason tedavileri, lazer tedavileri, elektriksel stimülasyon tedavisi (TENS tedavileri), özel ısı tedavileri (diatermi)
• Altın implantasyon
• Ortovolt tedavisi olarak da bilinen X-ışını uyaran radyasyonu: Burada, eklem birkaç hafta boyunca zayıf X-ışınları ile tedavi edilir.
• Gıda takviyeleri, örneğin kondroitin, glukosamin veya vitaminler
• Bitkisel takviyeler, örneğin şeytan pençesi veya ısırgan otu bazlı
• Homeopati
• Soya veya avokado bazlı olanlar da dahil olmak üzere gıda veya gıda özleri

İleri kalça artrozu, günlük yaşamı birçok düzeyde zorlaştırabilir. Ancak zamanla birçok insan, hasta olmasına rağmen hayatlarını idame ettirmeyi öğrenir. Örneğin, ev işleri gibi farklı uğraşlar için daha fazla zaman harcar ve aktivitelerini bu duruma göre ayarlarlar.

Yürüme yardımcıları, hem evin içinde hem de dışında hareket etmeyi kolaylaştırabilir: Bastonlar, yürüyüş çerçeveleri veya yürüteçler eklemleri rahatlatır. Fizyoterapi ve ergoterapi alanındaki uzmanların yanı sıra ortopedi, romatoloji ve geriatri doktorları da, cihazların nasıl doğru şekilde kullanılacağını ve ayarlandığını anlatabilir.