Kızamıkçık

Kızamıkçık enfeksiyonu durumunda temaslı insanları belirlemek özellikle önemli olduğundan, hekimler her kızamıkçık şüphesinde virüsü tespit etmek için teşhis koymalıdır. Laboratuvar doktorları, virüsü boğaz sürüntüsü veya idrar tahlili ile doğrudan veya bir kan örneğindeki antikorlara göre dolaylı olarak tespit edebilir.  

Doğmamış çocukta da virüs tespiti mümkündür. Ancak çocuğu tehlikeye atmadan örnek almak zordur. Bu yüzden hekimler bunu sadece kesinlikle gerekli olduğunda yaparlar.  

Bazen çocuk doğurma potansiyeli olan kadınlar, kızamıkçık aşısı olup olmadıklarından veya hastalığa yakalanıp yakalanmadıklarından emin olamazlar. Daha sonra bir kan örneği verebilir ve bağışıklık için yeterli antikor olup olmadığını kontrol ettirebilirler.

Kızamıkçık sadece çocukları değil, yetişkinleri de etkileyebilen viral bir hastalıktır. Çoğu zaman hastalık hafiftir, vakaların neredeyse yarısında semptom görülmez. Yüzden tüm vücuda yayılan kırmızımsı benekli bir döküntü tipiktir. 

Hastalık, aşı ile korunmayan hamile kadınlara bulaştığında özellikle tehlikelidir. Doğmamış çocuklarına da kan yoluyla virüsü bulaştırırlar. Düşükler ve anomaliler meydana gelebilir.  

İlk semptomlar virüs bulaştıktan 2 ila 3 hafta sonra ortaya çıkar. İnce kırmızımsı lekelerle seyreden bir cilt döküntüsü, hastalığın tipik bir belirtisidir, ancak hastaların yalnızca yüzde 50 ila 80'inde görülür. Hastalığın iki farklı formu arasında bir ayrım yapılır.

Çocuklarda ve yetişkinlerde kızamıkçık

Her şeyden önce, genel hastalık belirtileri oluşur:  

• Özellikle boyunda ve kulakların arkasında karakteristik lenf nodu şişlikleri 
• Baş ağrısı 
• Düşük ateş 
• Konjonktivit 
• Burun akıntısı 

Sonra tipik cilt döküntüsü gelişir: 

• Küçük kırmızımsı lekeler 
• Yüzden başlayıp tüm vücuda yayılım 
• Lekeler bir ila 3 gün sonra kaybolur 

Doğmamış çocukta kızamıkçık (= konjenital kızamıkçık sendromu, CRS)

Doğmamış çocuklar bile anne karnında kızamıkçık geliştirebilir. En ciddi hasar, anneleri hamileliğin ilk üç ayında kızamıkçık virüsü ile enfekte olan çocuklarda oluşur. 13. ila 16. hamilelik haftasında hasar riski biraz azalır. 20. hamilelik haftasından itibaren, enfeksiyonun neredeyse hiçbir sonucu yoktur. 

Doğmamış bebekte kızamıkçık enfeksiyonunun tipik sonuçları: 

• Düşük ya da erken doğum 
• Gregg üçlüsü: Kalp kusurları, göz merceğinin bulanıklaşması, iç kulak işitme kaybı 
• Küçük kafa (mikrosefali) 
• Zihinsel engel 
• Kan sayımındaki değişiklikler  
• Beyin, kalp kası veya karaciğer iltihabı 

Kızamığa neden olan patojen kızamıkçık virüsüdür (rubella virüsü) ve sadece insanlarda görülür. Kızamıkçık enfeksiyonu her zaman insandan insana bulaşır.

Kızamıkçık, damlacık enfeksiyonu yoluyla bulaşır. Bu, virüslerin burun ve ağızdan gelen küçük damlacıklar yoluyla havada dağıldığı anlamına gelir. Bu özellikle hapşırırken ve öksürürken meydana gelir, ancak konuşurken de olabilir. Virüsler elinize bulaşırsa kapı kolları ve diğer nesneler üzerinden yayılmaya devam edebilir.

Kızamıkçık, çocukluk çağı hastalıklarından biridir. Aşının olmadığı ülkelerde çocukların yüzde 80 ila 90'ına kızamıkçık bulaşmaktadır. Kızamıkçık enfeksiyonu, aşıların bir sonucu olarak dünya çapında önemli ölçüde azalmaktadır. Amerika kıtalarının artık kızamıkçıktan arınmış olduğu düşünülmektedir. 

Almanya'da her yıl yaklaşık 20 ila 40 kızamıkçık hastalığı görülmektedir. Doğmamış bebeklerde kızamıkçık çok nadir görülür, son raporlama 2013 yılında yapılmıştır. Amaç, tutarlı aşılama yoluyla kızamıkçığı tamamen ortadan kaldırmaktır. Bunu başarmak için, nüfusun yüzde 95'inden fazlasının hastalığa karşı bağışık olması, örneğin aşılanmış olması gerekir. 

Genel olarak kızamıkçık hastalarında sadece hafif semptomlar görülür; enfekte olanların yaklaşık yarısı hiçbir semptom göstermez. 

Çocuklarda bazen sadece birkaç gün döküntü olur. Öte yandan yetişkinlerde genellikle genel bir hastalık hissi ve ağrılı eklem iltihapları da olabilir. Anne karnında kızamıkçık ile enfekte olan çocuklar, genellikle ömürleri boyunca hastalığın sonuçlarıyla yaşar. 

Kendinizi kızamıkçıktan aşıyla koruyabilirsiniz. Robert Koch-Institut, Ständige Impfkommission (Sistematik Aşı Kurulu) (STIKO) aşağıdaki prosedürü önermektedir: 

Çocuklar için aşı

Çocuklara ilk kez 11 ila 14 aylıkken kızamıkçık aşısı yapılmalı, ardından 15 ila 23 aylıkken ikinci bir aşı yapılmalıdır. Birinci ve ikinci aşılama arasındaki minimum aralık 4 haftadır. İkinci aşıdan sonra yenilenmesi gerekmeyen ömür boyu koruma sağlanır. Kızamıkçık aşısı, kızamık ve kabakulak aşısı ile (karma aşı), gerekirse su çiçeği aşısı ile birlikte yapılır. 

Yetişkinler için aşı

Doğurganlık çağındaki tüm kadınlara en az 4 hafta arayla 2 kızamıkçık aşısı yapılmış olmalıdır. Bu, doğmamış bebeklerde ciddi bir kızamıkçık enfeksiyonunu önleyebilir. Erkekler de, özellikle çocuklarla ve/veya hamile kadınlarla temas halinde olan toplum kuruluşlarında çalışıyorlarsa en az bir kez aşılanmalıdır. 

Kızamıkçık aşısı ile ilgili sıkça sorulan soruların cevaplarını Robert Koch-Institut'un web sitesinde bulabilirsiniz.

Hekimler kızamıkçık enfeksiyonu tespit ederse, tedavi önlemleri kimin etkilendiğine bağlıdır.  

Akut hastaların tedavisi

Kızamıkçık virüsü için özel bir tedavi yoktur. Ateş ve eklem ağrılarına karşı ateş düşürücü ve iltihap önleyici ağrı kesiciler kullanılabilir. Hastalığın seyri hafif olduğu için başka bir önlem gerekli değildir. 

Temaslı kişilerin tedavisi

Akut hasta bir kişiyle yaşayan veya çalışan ya da anaokulunda, okulda veya boş zamanlarında birlikte olan herkesin enfeksiyon riski yüksektir. Yeterli aşı korumasına sahip olmayan temaslı insanlar, eksik aşıları hemen tamamlamalıdır. Buna kilitleme aşısı denir, çünkü aşılama, temastan sonraki ilk 72 saat içinde enfeksiyonu önleyebilir veya azaltabilir. Yeterince aşılanmış temaslı insanlar için özel bir önlem gerekli değildir.  

Bir kamu kuruluşunu ziyaret etmek veya kamu kuruluşunda çalışmak

Hasta kişiyle bir apartman dairesinde yaşayan temaslı insanların, ancak olası enfeksiyondan önce yeterli aşı korumasına sahip olmaları durumunda ortak tesislere girmelerine izin verilir. Aksi takdirde kamu kuruluşundan 3 hafta uzak durulması zorunludur. Yeterli aşı koruması olmayan hamileler, kızamıkçık geliştirmişlerse kamu kuruluşlarından 3 hafta uzak durmalıdır. 

Hamilelerin tedavisi

Kızamıkçık olan biriyle temas etmiş hamile kadınlar, aşı korumalarını kontrol ettirmek için doktorlarına başvurmalıdır. Temas sonrası verilen kızamıkçık antikorları, doğmamış çocuğun enfekte olmasını güvenilir bir şekilde önleyemez. Ancak doğmamış çocuğa gerçekten virüs bulaşıp bulaşmadığını belirleyebilirsiniz.