Kuru cilt

Kuru cilt, cilt yeterince yağ veya nem bağlayıcı madde üretemediğinde oluşur. Bunun sonucunda cilt gerilir, çatlar ve hassas hale gelir. Pullanma, buruşma, kızarıklık ve iltihaplanmalar meydana gelebilir. Kuru cildin çeşitli nedenleri vardır: Genetik yapısından dolayı ortaya çıkabilir, dış etkenlerden kaynaklanabilir, başka hastalıkların sonucu veya ilaçların yan etkisinden kaynaklı ortaya çıkabilir.

Cilt vücudun en büyük organıdır. Dış dünya ve vücut arasında koruyucu bir bariyer oluşturur ve çok çeşitli işlevleri vardır:

• Mekanik bir bariyer olarak cilt, zararlı temaslara ve mikroplara karşı koruma sağlar.
• Kan akışını artırıp azaltarak veya az ya da çok ter atarak vücut ısısını düzenler.
• Çok veya az sıvı deri yoluyla buharlaşabilir. Bu esnada sıvıda çözünen tuzlar da açığa çıktığı için, cilt su ve elektrolit dengesini de etkiler.
• Deride dokunma, basınç, sıcaklık ve ağrıyı ölçen birçok duyu hücresi vardır. Bu sayede çevresel faktörler hakkında önemli bilgiler sağlar.

Sağlıklı bir keratinli tabaka, cilt ve çevresel faktörler arasında işlevsel bir bariyer için özellikle önemlidir. Bunun olması için çeşitli unsurlar bir arada çalışmak zorundadır:

• Nemin keratin hücrelerine bağlanabilmesi için cildin yeterince nemlendirici faktör üretmesi gerekir.
• Hücreler arasındaki yağ tabakası sağlam olmalı ve doğru bileşime sahip olmalıdır, böylece az miktarda su buharlaşır ve dışarıdan hiçbir su ve tahriş edici madde nüfuz edemez.
• Sebum bezleri, yağlar, proteinler ve hidrokarbonların bir karışımından oluşan cilt sebumunu üretir. Sebum cilt yüzeyinde üst tabakaya iletilir ve bariyer fonksiyonunu destekler.
• Cilt hücreleri, keratinli tabakada hiçbir "delik" meydana gelmemesi için iyi bir ağ oluşturmalıdır.
• Ek olarak, cilt, ince bir yağ filminden, atık cilt hücrelerinden ve terden oluşan koruyucu bir asit mantosuna sahiptir. Asidik ortam, cildi patojenlerden koruyan vücudun kendi bakteri florası için ideal ortamı sağlar.
• Keratinli tabakayı düzenli olarak yenileyen ve ciltteki yağları (lipitleri) üreten cildin metabolik enzimleri de asidik bir ortamda en verimli şekilde çalışır.

Kuru cildin tipik belirtileri şunlardır:

• Gerginlik hissi
• Pürüzlü cilt, kepeklenme
• Kızarıklık
• İnce cilt çatlakları
• Kaşıntı, ağrı

Vücudun özellikle belirli bölgeleri kuru cilde eğilimlidir: yüz, eller, ön kollar ve dirsekler, ayrıca baldırlar ve ayaklar. Kuru cilt incedir ve kolayca zarar görebilir.

Kuru cilt özellikle derinin en üst tabakasında oluşan bir problemdir. Kuru cilde yol açabilecek çok sayıda dış ve iç faktör ile bazı tıbbi durumlar ve ilaçlar vardır.

Dış faktörler

• Soğuk, rüzgar, düşük nem, kışın ısıtma sistemleriyle kuruyan iç mekan havası veya güçlü güneş ışığı gibi çevresel faktörler cildi kolayca kurutabilir.
• Cildin nemli veya cilde zarar veren maddelerle sık sık temas ettiği meslekler veya hobiler de cildi yıpratır. Örneğin kuaförler, inşaat işçileri, hemşireler, temizlik görevlileri ve yüzücüler bundan etkilenenler arasındadır.
• Uzun ve sıcak duşlar veya çok sık banyo yapmak gibi aşırı yıkanma davranışları da cilde zarar verebilir. Alkali sabunlar, yüksek alkollü dezenfektanlar ve deterjanlar da kuru cilde neden olabilir. 

İçsel faktörler

• İleri yaş, hormonal dengedeki kalıtsal faktörler ve değişiklikler - menopoz sırasında meydana gelenler gibi - cildin durumunu etkiler ve sıklıkla kuru cilde yol açar.
• Yetersiz beslenme ve sıvı alımından ya da aşırı terlemeden kaynaklanabilecek sıvı eksikliği gibi bağlı nedenler de kuru cilt oluşmasında rol oynar.
• Sigara içmek, kan dolaşımını bozduğu için cilt dış dünyaya sağlıklı bir bariyer oluşturmasına yetecek şekilde besin alamaz.
• Zihinsel stres ve duygusal stres de her bir cilt katmanının yapılanmasını ve dolayısıyla koruyucu işlevini olumsuz etkileyebilir.

Hastalıklar

• Nörodermatit, alerjik kontakt egzama, sedef hastalığı, yılancık hastalığı, cildin kalıtsal kornifikasyon bozuklukları, mantar, parazit veya bakteri enfeksiyonları gibi cilt hastalıkları da kuru cilt ile ilişkilidir. Akut bir iltihaptan sonra cilt soyulma yoluyla iyileşir.
• Şeker hastalığı, böbrek, karaciğer, safra yolları, bağırsak veya tiroid hastalıkları ve kanser gibi iç hastalıklarda cilt kuruluğu eşlik eden bir semptom olarak ortaya çıkabilir.
• Obsesif kompulsif bozukluk gibi psikiyatrik hastalıklarda görülen sürekli el yıkama gibi davranışlar da bariyer işlevini kötü etkileyebilir. Anoreksiya ya da bağımlılık hastalıkları besin eksikliğine yol açabilir.

İlaçlar

• Kuru cilt, kortizon, idrar sökücü ilaçlar, kolesterol düşürücü ilaçlar, hormonal doğum kontrol ilaçları veya bazı kemoterapi ilaçları gibi ilaçların yan etkisi olabilir.

Almanya'da her yıl yaklaşık 10 milyon insanın kuru ciltten etkilendiği tahmin edilmektedir. Çalışan üç yetişkinden yaklaşık biri bundan muzdariptir ve erkekler ve kadınlar yaklaşık olarak eşit sıklıkta etkilenir.

Yaşın ilerlemesiyle kuru cilt de daha yaygın hale gelir. Bakıma muhtaç insanların ve yaşlıların neredeyse tamamı kuru cilde sahiptir.

Kuru cilt bariyer bozukluğuna yol açtığı için diğer cilt hastalıklarını tetikler. Bu nedenle iyi bir cilt bakımı önemlidir. Örneğin, özellikle yaşlılarda ve bakıma muhtaç kişilerde yatak yaralarını veya cilt ülserlerini önleyebilir.

Temel olarak, etkilenenler kuru cilde karşı aşağıdaki önlemleri almalıdır: 

• Uygun bakım ürünleri örneğin yumuşak, alkali olmayan sabunlar ve nemlendirici banyo ürünleri ve şampuanların yanı sıra ideal olarak alerjen ve parfüm içermeyen nemlendirici kremlerdir.
• Küvette yapılan banyolar 5 dakikadan uzun sürmemelidir. Çok sık, çok uzun ve çok sıcak duş almak cilde zarar verebilir. Daha sonra cilt yeniden yağlanmalıdır.
• Dengeli beslenme ve yeterli sıvı alımı da cildin durumunu iyileştirilebilir. Etkilenenler nikotin ve alkolden kaçınmalıdır.
• Mümkünse pamuklu ve bol giysiler de tahriş olmuş cildi korur. Ellerdeki cilt tahriş olursa, pamuklu astarlı koruyucu eldivenler kullanılabilir.
• Cildin kuru, sıcak veya çok soğuk iklimlerden korunmaya ihtiyacı vardır. Cilt kuruluğu olan insanlar, büyük sıcaklık dalgalanmalarından ve güçlü güneş ışığından kaçınmalıdır.
• Gevşeme de yardımcı olur, çünkü heyecan ve stres cildi olumsuz etkileyebilir.
• Kuru cildiniz varsa, kendinizi iyi kurulamalısınız. Çünkü ciltte kalan nemin buharlaşması da cildi kurutur.

Aşağıdaki durumlarda tıbbi yardım almalısınız:

• Uygun bakım önlemlerine rağmen cilt kurumaya devam ediyorsa
• Çok fazla kepeklenme varsa ve kaşıntı hatta ağrı hissediliyorsa
• İltihaplı, sızıntılı cilt bölgeleri, iyileşmeyen kabuklar veya yeni bir döküntü meydana gelmişse
• Saç dökülmesi, baş ağrısı, baş dönmesi, kilo kaybı, aşırı susama, sık idrara çıkma veya ateş gibi ek semptomlar mevcutsa
• Kuru cilt yeni bir ilaç kullanıldıktan kısa bir süre sonra ortaya çıktıysa

Doktorlar ilk olarak kuru cildin ne zaman ve hangi bağlamda ortaya çıktığını ve hangi faktörlerin cildin durumunu iyileştirdiğini veya kötüleştirdiğini soracaktır. Daha sonra cildin etkilenen bölgelerine yakından bakarlar. Genellikle hemen sonrasında teşhis koyabilirler. Altta yatan başka hastalıklardan şüphelenirlerse, kan tahlili gibi gerekli testler yapılacaktır.

Kuru cilt, cildin bariyer işlevini bozar, böylece alerjenler, kirleticiler ve bakteri, virüs veya mantar gibi patojenler vücuda nüfuz edebilir ve daha ciddi ikincil hastalıklara yol açabilir. Bu nedenle, genel önlemlerle düzelmeyen kuru cildi tıbbi olarak tedavi etmek önemlidir. 

Cilt bulgularına bağlı olarak doktorlar, farklı oranlarda nemlendirici ve nemlendirici bileşenlerden oluşan uygun temel tedaviyi seçerler:

• Nemlendirici bileşenler örneğin gliserin veya üredir. Cildin üst tabakasındaki nemi tutan ciltteki nemlendirici faktörlerin miktarını arttırırlar.
• Seramidler, kolesterol, serbest yağ asitleri ve doğal yağların bileşenleri gibi yeniden yağlayıcı maddeler, hücreler arasındaki yağ tabakasını yenileyebilir.
• Mineral veya silikon yağı bazlı yağlar, katı yağlar veya mumlar gibi film oluşturan maddeler cilt tarafından emilmez, ancak cilt üzerinde koruyucu bir film oluşturur ve böylece bariyer işlevini destekler. Mineral yağ bazlı film oluşturucu maddeler de cildin sıvı içeriğini arttırır. 

Ek olarak, tahriş olmuş cildi ve kaşıntıyı yatıştıran bileşenler temel tedaviye eklenebilir:

• Cildi yatıştırıcı maddeler, örneğin Licochalcone A, Dexpanthenol, yulaf özü ve Bisabolol olarak sayılabilir.
• Kaşıntıyı hafifleten bileşenler, örneğin polidokanol, derideki soğuk reseptörünü aktive eden mentol gibi maddeler veya N-palmitoiletanolamidlerdir.

Kuru ciltten muzdarip kişiler ürünleri gerçekten kullanmaları için seçim yaparken kişisel tercihlerini de dikkate almalıdır. Bu tür tercihler, örneğin cilt bakım ürününün kokusuyla veya cilde ne kadar iyi dağıldığı ve emildikten sonra nasıl bir his bıraktığı sorusuyla ilgilidir.