Mide kanseri

Mide kanseri, mide zarının kötü huylu bir tümör hastalığıdır. Çoğu hastada tümör, mide mukozasının bez hücrelerinden gelişir. Doktorlar bu durumda mide adenokarsinomundan söz eder. 

Tümör yemek borusu ve mide arasındaki geçişteyse doktorlar buna özofagogastrik geçiş adenokarsinomu (AEG tümörü) adını verir. Tümör kesin yerine bağlı olarak, yemek borusu kanseri veya mide kanseri gibi tedavi edilir. 

Mide kanseri nasıl gelişir? Bu konuyla ilgili diğer bilgileri Deutsches Krebsforschungszentrum, Krebsinformationsdienst (Alman Kanser Araştırma Merkezi, Kanser Bilgi Hizmeti) web sitesinde bulabilirsiniz.

Birçok hastada erken evrelerde mide kanseri rahatsızlıkları görülmez. Ortaya çıkan ilk semptomlar genellikle çok tipik değildir ve başka bir nedenden kaynaklanabilir. 

Aşağıdaki semptomlar ortaya çıkarsa doktorlar mide ve yemek borusunun endoskopisini önerir: 

• Yutma güçlüğü 
• Tekrarlayan kusma 
• Kalıcı iştah kaybı 
• Açıklanamayan kilo kaybı 
• Kanama nedeniyle alışılmadık derecede koyu dışkı

Uzun süre devam eden rahatsızlıkları olan herkes bir doktora danışmalıdır. Aile hekimleri rahatsızlıkların nedenini kesin olarak belirleyebilir ve gerektiğinde daha ileri teşhis adımları için uzman hekimlere yönlendirebilir. 

Bazı insanların mide kanseri geliştirmesine neyin neden olduğu ve diğerlerinde bu durumun neden görülmediği kesin olarak bilinmiyor. Muhtemelen diğer kanser hastalıklarında da olduğu gibi bu kanser de farklı etkenlerin ortak bir etkisi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Mide kanserinin bazı risk faktörleri bilinmektedir. Midenin iltihaplanması ve önceki mide hastalıkları genellikle rol oynamaktadır. Yaşam tarzının da bir etkisi olduğu düşünülmektedir. 

Aşağıdakiler mide kanserinin risk faktörleri olarak kabul edilir: 

• Midenin helikobakter pilori bakterisi ile enfeksiyonu nedeniyle kronik gastrit 
• Epstein-Barr virüsü enfeksiyonu 
• Sigara içmek 
• Aşırı alkol tüketimi 
• Yüksek tuz alımı ve tuzla korunmuş gıdaların tüketimi
• Et ürünleri tüketimi 
• Daha önce geçirilen mide ameliyatı 
• Mide kanseri olan ebeveynler, kardeşler veya çocuklar gibi birinci derece akrabalar 
• Bazı kalıtsal sendromlar, örneğin Lynch sendromu 

Bir veya daha fazla risk faktörüne sahip herkeste mide kanseri görülmez. Öte yandan, bu risk faktörleri bulunmayan kişilerin sağlıklı kalacaklarının garantisi yoktur. 

Mide kanserinin risk faktörleri hakkında ayrıntılı bilgi edinmek mi istiyorsunuz? Risk faktörleri ve bunların hastalığın gelişimi ile ilgisi Deutsches Krebsforschungszentrum, Krebsinformationsdienst (Alman Kanser Araştırma Merkezi, Kanser Bilgi Hizmeti) web sitesinde ayrıntılı olarak açıklanmaktadır. 

Almanya'da her yıl yaklaşık 14.500 insan mide kanserine yakalanır. Erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür. Ayrıca, hastalanma riski yaşla birlikte artar. Erkekler ortalama 71 yaşında, kadınlar ise 75 yaşında bu hastalığa yakalanmaktadır. 

Mide kanserinde hastalığın seyri, diğer faktörlerin yanı sıra tümörün boyutuna, yayılmasına ve agresifliğine bağlıdır. Başlangıçta, tümör sadece mukoza zarının en üst tabakasında bulunur. Büyümeye devam ederse mide duvarının daha derin katmanlarına nüfuz eder. Tümör, zamanla komşu dokulara, lenf düğümlerine ve diğer organlara yayılabilir. 

Tümör metastazları

Kanser hücreleri kan veya doku sıvıları yoluyla diğer organlara yayılabilir ve buralarda metastazlar oluşturabilir. Mide kanserinde metastazlar en çok lenf düğümlerinde, peritonda, karaciğerde ve akciğerlerde görülür. Ancak diğer organlar da etkilenebilir. 

Bazı mide hastalıkları, daha sonra mide kanserine yakalanma riskini artırır. Bunlar, özellikle, kronik gastrit veya mide ülseri gibi mide mukozasının uzun süreli iltihaplanmasını içerir.

Çoğu hastada helikobakter pilori mide bakterisi bu hastalıklara neden olur. Bakteri mide zarına yerleşir ve mideye zarar verir. Helikobakter enfeksiyonu olan kişiler antibiyotiklerle tedavi edilebilir. Bu, mide kanseri riskini azaltır. 

Aşağıdaki kişilerde helikobakter pilori testi yapılabilir: 

• Kronik iltihaplı veya mide mukozası değişime uğramış hastalar.
• Mide kanseri olan birinci derece akrabaları (ebeveynler, çocuklar veya kardeşler) olan kişiler.

Almanya'da yaklaşık 10 yetişkinden 3'ü helikobakter pilori ile enfektedir. Ancak enfekte olan herkeste mide kanseri görülmez. Bu nedenle uzmanlar, tüm nüfusun düzenli olarak bu bakteri için test edilmesini önermemektedir.

Doktorlar gastroskopi ile mide rahatsızlıklarını güvenilir bir şekilde tespit edebilir. Muayene sırasında, hastanın midesine ağız ve yemek borusu üzerinden bir parmak kalınlığında esnek bir hortum (endoskop) salınır. 

Endoskopun ucunda vücudun içinden gelen görüntüleri bir monitöre ileten küçük bir kamera bulunur. Doktor, mide mukozasındaki değişimleri değerlendirebilir ve şüpheli görünen bölgelerden doku örnekleri alabilir. 

Muayene hasta için çok stresli değildir. Bununla birlikte, birçok insan gastroskopiyi rahatsız edici bulmaktadır. İstenirse muayeneden önce sakinleştirici veya narkoz verilebilir. Gastroskopi sırasında komplikasyonların ortaya çıkması çok nadir görülen bir durumdur. 

Alınan doku örnekleri özel bir laboratuvarda mikroskop altında incelenir. Sonuç için genellikle birkaç gün beklenir. 

Kanser teşhis edildikten sonra ne yapılır? 

Mide kanseri şüphesi doğrulanırsa hasta üzerinde başka tetkikler yapılır. Doktorlar, tümörün ne kadar yayıldığını ve metastazların oluşup oluşmadığını netleştirir. Uzmanlar bu muayeneler için "yayılma teşhisi" terimini veya İngilizce staging kelimesini kullanır. 

• Doktorlar önce ultrason kullanarak karaciğerde metastaz olup olmadığını inceler. 
• Göğüs, karın ve pelvisin bilgisayarlı tomografisi (BT) diğer organlarda metastaz taraması yapılmasına olanak verir. Ayrıca tümörün mide duvarında ne kadar derine büyüdüğü de belirlenebilir. Alternatif olarak, manyetik rezonans tomografisi düşünülebilir.
• Gerekirse ileri tetkikler uygulanabilir: Midenin endoskopik ultrasonu, boğaz ultrasonu, laparoskopi, kemik sintigrafisi 

Tedaviye dahil olan doktorlar, yayılma teşhisinin sonuçlarına göre tedaviyi planlar. 

Muayene yöntemlerinin süreci ve olası riskleri hakkında bilgi Deutsches Krebsforschungszentrum, Krebsinformationsdienst (Alman Kanser Araştırma Merkezi, Kanser Bilgi Hizmeti) web sitesinde bulunmaktadır. 

Doktorlar, uygun tedavi şeklini seçerken özellikle aşağıdaki faktörleri göz önünde bulundurur:

• Tümörün konumu ve mikroskobik doku özellikleri
• Tümör evresi: Tümör mide dokusunda ne kadar büyümüş ve kanser hücreleri vücutta ne kadar yayılmış?
• Hastanın genel sağlık durumu: Beslenme durumu nedir ve daha önceden yakalandığı herhangi bir hastalığı var mı?
• Hastanın istek ve ihtiyaçları

Lokalize tümör (erken evre kanser)

Endoskopik tedavi: Doktorlar genellikle çok küçük, yüzeysel tümörleri endoskopik olarak çıkarabilir. Bu işlem, yemek borusundan mideye bir hortum yerleştirilen gastroskopiye benzer. İşlem sırasında tümörün tamamen çıkarılamadığı ortaya çıkarsa hastaların ameliyat olması gerekebilir.

Lokal olarak ilerlemiş tümör

Ameliyat

Tümör ilerlemiş ancak hâlâ mideyle sınırlıysa doktorlar onu bir ameliyatla mümkün olduğunca tamamen çıkarmaya çalışır. Tümörün boyutuna, yayılmasına ve konumuna bağlı olarak midenin bir kısmını ya da tüm mideyi çıkarır. Ameliyat, mukoza zarının ötesine mide duvarının daha derin katmanlarına nüfuz etmiş olan mide kanserini tedavi etmenin tek yoludur.

Ameliyat öncesi ve sonrası kemoterapi

Ameliyata ek olarak, mideyle sınırlı ilerlemiş tümörleri olan hastaların çoğu kemoterapi alır. Genellikle operasyondan önce başlanır ve sonrasında devam edilir. Amaç, ameliyattan önce tümörü küçültmek ve ameliyattan sonra nüks olasılığını azaltmaktır.

Radyasyon kemoterapisi

Mide kanseri radyasyona çok duyarlı olmadığı için sadece az sayıda hastaya radyasyon tedavisi önerilmektedir. Radyasyon kemoterapisi, örneğin hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve ameliyat mümkün değilse kanseri mümkün olduğunca tedavi etmek için düşünülebilir.

Metastazlar

Bazı hastalarda tümör çoktan vücuda yayılmış ve uzak organlara veya dokulara da sıçramıştır. Hastalığın ileri evrelerinde iyileşme genellikle mümkün değildir.

Tedaviyi yapan doktorlar daha sonra kemoterapi ile tümör lezyonlarını geriletmeye ve büyümelerini mümkün olduğunca uzun süre durdurmaya çalışır. Tümörün doku özelliklerine bağlı ve kemoterapiye ek olarak, kanser hücrelerinin büyümesini spesifik olarak engelleyen ilaçlar da kullanılabilir. Stresli şikayetlerin tedavisi de bu durumda önemli bir rol oynamaktadır.

Mide kanseri için tedavi yöntemleri ve ilişkili yan etkiler hakkında ayrıntılı bilgi, Deutsches Krebsforschungszentrum, Krebsinformationsdienst (Alman Kanser Araştırma Merkezi, Kanser Bilgi Hizmeti) web sitesinde bulunmaktadır.

Mide kanseri fiziksel ve zihinsel olarak streslidir. Hastaların tedaviden sonra iyileşmek için zamana ihtiyacı vardır. Midesi tamamen veya kısmen alınan hastalar da yeni beslenme durumuna alışmak zorundadır. 

Rehabilitasyon, günlük yaşama geçişi kolaylaştırabilir. Hastalığın veya tedavinin olası uzun vadeli sonuçlarını önlemeye yardımcı olur. 

Rehabilitasyona girmek isteyenler bunu tedavi eden doktorla görüşebilir. Doktorlar, rehabilitasyon gerekliliğini belgeler. İlgili hastanenin klinik sosyal hizmetinin yanı sıra yerel kanser danışma merkezleri ve sağlık sigortaları rehabilitasyonla ilgili soruları yanıtlamaktadır. 

Onkolojik hastalıklarda rehabilitasyon hakkında ayrıntılı bilgi ve sosyal haklar konusunda iletişim noktası mı arıyorsunuz? Ayrıntılı bilgiyi Deutsches Krebsforschungszentrum, Krebsinformationsdienst (Alman Kanser Araştırma Merkezi, Kanser Bilgi Hizmeti) web sitesinde bulabilirsiniz. 

Mide kanseri olan çoğu kişi tedaviden sonra düzenli doktor veya klinik randevularına gitmek zorunda kalır. Bu tedavi sonrası bakım randevularının amacı, hastanın sağlık durumunu kontrol etmek ve hastalığın veya tedavinin yol açabileceği sonuçlara karşı önlem almaktır. Hastalığın nüksetmesini (rezidif‎) erken bir aşamada saptamak da önemlidir. 

Doktorların tedavi sonrası bakım sırasında dikkat ettiği bir diğer husus, hastanın beslenme durumudur. Yeterli beslenme konusunda zorluk çekenler, örneğin beslenme danışmanlığı hizmetinden faydalanabilir. Hastanın psikolojik yardıma ihtiyacı olup olmadığı da tedavi sonrası bakımda netleştirilebilir. 

Tedavi sonrası bakım sırasında, doktor hastayı önce kısa, sonra daha uzun aralıklarla düzenli olarak muayene eder. Doktorlar tümörü endoskopik olarak çıkardıktan sonra, tedavi sonrası bakımın bir parçası olarak birkaç defa gastroskopi yapılır. Bir ameliyattan veya radyasyon terapisi ve kemoterapiden sonra doktor, tedavi sonrası bakım sırasında yeni ortaya çıkan rahatsızlıklara odaklanır. 

Mide kanseri ilerlemişse ve artık tedavi edilemiyorsa, uzmanlar düzenli hastalık seyri kontrolleri önermektedir. Doktorlar genel sağlık durumunu ve kan değerlerini kontrol eder. Ayrıca görüntüleme tekniklerini de kullanırlar. Bu, hastalığın gelişiminin izlenmesine olanak verir. Kişiye sıkıntı veren rahatsızlıklar erken bir aşamada fark edilebilir ve tedavi edilebilir. Böylece mümkün olan en iyi yaşam kalitesi sağlanır. 

Birçok mide kanseri hastası, teşhis konulduğunda kilo kaybetmiş bir haldedir. Ek olarak, tedavi yeterli miktarda kalori ve önemli besin maddelerinin alınmasını daha da zorlaştırır. Birçok hasta, özellikle kapsamlı mide ameliyatlarından sonra beslenme tarzını yeni duruma adapte etmekte zorlanır. 

Tedavi öncesi beslenme

Ameliyat genellikle beslenme durumunu olumsuz etkiler. Bu nedenle beslenme durumunun önceden değerlendirilmesi önemlidir. Gerekirse, hastaya işlemden birkaç gün önce astronot yemeği olarak adlandırılan sıvı besin verilir. 

Tedavi sonrası beslenme

Ameliyattan hemen sonra birçok hasta başlangıçta yapay olarak beslenir. Besinler damar yoluyla doğrudan kana ya da bir tüp aracılığıyla kalan mideye veya bağırsağın en üst bölümüne verilir. Nispeten kısa bir süre sonra, dikkatli bir şekilde tekrar normal beslenmeye geçilebilir. Bu süre zarfında bir miktar kilo kaybı normaldir. Uzun vadede, hastaların çok azı eski kilolarını geri kazanacaktır. 

Doktorlar tarafından midesi tamamen alınan hastalar, B12 vitaminini artık beslenme yoluyla alamaz. Midenin sadece bir kısmı eksik olsa da yeterli beslenme gerçekleşmeyebilir. Hastaların düzenli aralıklarla B12 enjeksiyonuna ihtiyacı vardır.

Mide kanseri tedavisinde çeşitli uzmanlık alanlarından doktorlar birlikte çalışır. Doktorların özellikle mide kanserli hastaları tedavi etme konusunda deneyimli olduğu hastaneler, bunu sertifika ile tescil ettirebilir. Deutsche Krebsgesellschaft (Alman Kanser Derneği), hastanelerin belirli mesleki gerekliliklere uyup uymadığını düzenli olarak kontrol eder. 

Sertifikalı merkezlerin adreslerini OncoMAP web sitesinde bulabilirsiniz.  

Günlük yaşamda hastalıkla başa çıkma ve diğer destek olanakları hakkında başka sorularınız mı var? Bununla ilgili bilgileri Deutsches Krebsforschungszentrum, Krebsinformationsdienst (Alman Kanser Araştırma Merkezi, Kanser Bilgi Hizmeti) web sitesinde bulabilirsiniz.

Mide kanseri ile ilgili herhangi bir sorunuz varsa, Kanser Bilgi Hizmeti ile 0800 - 420 30 40 numaralı ücretsiz telefondan veya krebsinformationsdienst@dkfz.de e-posta adresinden kişisel olarak da iletişime geçebilirsiniz.