Tıbbi rehabilitasyon (rehabilitasyon)

Bazen bir hastalık veya kazadan sonra normal günlük hayata dönmek uzun zaman alabilir. Bireysel ayakta tedavi istenen başarıyı getirmezse tıbbi rehabilitasyon yardımcı olabilir.

Rehabilitasyon, kronik bir hastalık veya ciddi kısıtlamalarla ilişkili engel durumunda da bir seçenek olabilir.

Rehabilitasyonun amacı,

• kalıcı bir bakım ihtiyacını veya yaklaşan bir engelliliği önlemek
• bir hastalık veya kaza sonrasında sağlığın kalıcı olarak geri kazanılması
• kronik hasta ve engelli kişilerin bağımsız bir yaşam sürmesini sağlamak
• hastaların bir hastalık veya engelliliğin sonuçlarıyla daha iyi başa çıkmalarına yardımcı olmak
• çalışan insanların tekrar işe uyum sağlamalarına yardımcı olmaktır.

Bu hedefleri gözeten tüm önlemler rehabilitasyon hizmetleri olarak adlandırılır.

Rehabilitasyonda hastalar genellikle üç hafta boyunca özel rehabilitasyon tesislerinde veya kliniklerde tedavi edilir. Hem bir hastalığın semptomları ve sonuçları hem de gerekirse bir tedavinin yan etkileri tedavi edilir.

Rehabilitasyon, farklı alanlarda çeşitli önlemlerden oluşur. Örneğin ilaç tedavisi fizyoterapi ve psikoterapi ile birleştirilebilir. Her bir bileşen hastalığa ve hastaların ihtiyaçlarına göre uyarlanır.

Rehabilitasyon şekilleri nelerdir?

Tıbbi rehabilitasyonun farklı türleri mevcuttur:

• Takip rehabilitasyonu, takip iyileştirici tedavisi (AHB) olarak da adlandırılır: tıbbi rehabilitasyon hastanede kalışın hemen ardından yapılıyorsa
• Endikasyona özel rehabilitasyon: kanser, bağımlılıklar veya kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları gibi belirli bir hastalığa göre uyarlanmış rehabilitasyon
• Geriatrik rehabilitasyon: yaşlılıkta genel sağlık durumu çeşitli hastalıklar nedeniyle bozulmuşsa
• Hedef gruba özel rehabilitasyon: belirli gruplar için, örneğin çocuklar, gençler, anneler ve babalar, bakıcı akrabalar

Ayrıca tıbbi rehabilitasyon ayakta veya yatarak da gerçekleştirilebilir: Yatılı rehabilitasyonda hastalar bir rehabilitasyon tesisinde barındırılır ve beslenir. Ayakta rehabilitasyonda hastalar gün boyunca evlerine yakın bir rehabilitasyon tesisinde bulunur, ancak geceyi evde geçirir.

Ayakta rehabilitasyonun özel bir şekli de mobil rehabilitasyondur: Burada disiplinler arası bir ekip hastaları evde veya bakımevinde ziyaret eder. Mobil rehabilitasyon, örneğin sürekli desteğe ihtiyaç duyan veya yaşam ortamı engellerine göre özel olarak uyarlanmış kişiler içindir.

Sağlık sorunları veya bir engel nedeniyle olağan günlük faaliyetlerini yerine getiremeyecek kadar kısıtlanmış herkes rehabilitasyon için başvurabilir. Bunun için önce doktora danışın. Doktor, rehabilitasyonun tıbbi açıdan gerekli olup olmadığını kontrol eder.

Yetkili makamların bir rehabilitasyon tedbirini onaylayabilmesi için bir dizi koşulun yerine getirilmesi gerekir.

• Rehabilitasyon ihtiyacı: Performans veya kendi kendini idame edebilme bireysel önlemlerle belirlenemez.
• Rehabilitasyon kapasitesi: Dayanıklılık, gerekli rehabilitasyon tedavilerine katılmak için yeterlidir.
• Olumlu rehabilitasyon prognozu: Tıbbi değerlendirmeye göre rehabilitasyon hedeflerine ulaşmak mümkündür.
• Katılım için isteklilik: Sigortalı kişiler gerekli tüm belgeleri sunmalı, gerekirse bir değerlendirmeye katılmalı ve tedaviye aktif olarak katılma iradesine sahip olmalıdır.

Ayrıca masraf üstleniciler tarafından belirlenen koşullar da vardır. Bunlar, masraf kapsamı için uygun olan farklı kurumlardır. Masraf üstlenicinin örneğin emeklilik sigortası olması durumunda, emeklilik sigortasına belirli bir süre prim ödemiş olmanız gerekir.

Özel sağlık sigortası olanlar genellikle tıbbi rehabilitasyonu ek bir hizmet olarak karşılamak zorundadır. Rehabilitasyonun özel sağlık sigortası tarafından karşılanıp karşılanmayacağı ve ne ölçüde karşılanacağı ilgili tarifeye bağlıdır.

Tıbbi rehabilitasyonda, zihinsel veya fiziksel sağlık durumunu iyileştirmek için çeşitli önlemler bir araya getirilir. Bu amaçla tıbbın farklı alanlarından uzmanlar birlikte çalışmaktadır.

İlk muayene ve kabul görüşmesinden sonra, hastalar kendilerine ve tedavi hedeflerine göre uyarlanmış bir tedavi planı edinir. Önlemler, hastalığa ve sağlık durumuna bağlı olarak farklılık gösterir. Yaygın hizmetler şunlardır:

• Fizik tedavi
• Ergoterapi
• Psikoterapi
• Spor terapisi
• Eğitimler, konferanslar
• Konuşma terapisi
• Beslenme danışmanlığı

Protez veya tekerlekli sandalye gibi yardımcı ekipmanlara ihtiyacı olanlar, bu ekipmanları tesisten ödünç alabilir ve nasıl kullanacaklarını öğrenebilirler. 

Rehabilitasyon genellikle üç hafta sürer, ancak tıbbi olarak gerekliyse kısaltılabilir veya uzatılabilir. Rehabilitasyonun sonunda bir final sınavı ve final mülakatı yapılmaktadır. Doktor, rehabilitasyondan önceki duruma kıyasla değişiklikleri nihai bir raporda kaydeder. Gerekirse hastalara bakım sonrası önlemler hakkında bilgi verilir.

Rehabilitasyon sona erdiğinde, birçok çalışan için işe dönmeyi düşünme zamanı gelmiş demektir. Son on iki ay içinde en az altı hafta boyunca çalışamayan herkes, işe dönerken işveren tarafından desteklenme hakkına sahiptir. Bu, iş yerinde entegrasyon yönetimi olarak tanımlanır. Kademeli yeniden entegrasyon seçeneği de vardır: Burada günlük çalışma saatlerinizi kademeli olarak artırırsınız. Bu süre zarfında hasta parası veya geçiş dönemi ödeneği alırsınız.

Rehabilitasyon hizmetleri için başvuruda bulunulmalıdır. Takip rehabilitasyonu söz konusu olduğunda, hastane bunun gerekli olup olmadığını önceden belirler. Hastanenin sosyal hizmetleri başvuruyu yapmanıza yardımcı olacaktır.

Diğer tüm durumlarda, önce tıbbi tavsiye almalısınız. Doktorunuz rehabilitasyonun olanaklarını ve hedeflerini sizinle görüşecek, bulgularınız hakkında bir rapor hazırlayacak ve rehabilitasyonun tıbbi olarak neden gerekli olduğuna dair gerekçeler sunacaktır. Bu bulgu başvurunun bir parçasıdır. Başvurunun başarılı olması için, doktorun rehabilitasyon ihtiyacı, hedefler ve prognoz hakkında mümkün olduğunca spesifik olması yararlı olacaktır.

Hangi masraf üstlenici rehabilitasyon için uygundur?

Tıbbi rehabilitasyonun amacına veya nedenine bağlı olarak, emeklilik sigortası veya sağlık sigortası gibi farklı kurumlar masrafları karşılamaktan sorumludur. Bunlar masraf üstlenici olarak adlandırılır. Rehabilitasyon için bu ofislere başvurulmalıdır.

• Hastalık sigortası, hastalık tedavisinin tek başına bir hastalığın sonuçlarını karşılamak için yeterli olmaması durumunda tıbbi rehabilitasyon masraflarını karşılar.
• İnsanların işlerine geri dönmelerini sağlamak söz konusu olduğunda, Alman Emeklilik Sigortası sorumludur.
• Bir iş kazası durumunda, yasal kaza sigortası genellikle masrafları karşılar.

Bundesarbeitsgemeinschaft Rehabilitation'un (BAR) (Rehabilitasyon Federal Çalışma Grubu) rehabilitasyon sorumluluk navigatörünü kullanarak vakanızda hangi masraf üstlenicinin sorumlu olduğunu öğrenebilirsiniz. 

Sağlık sigortasına başvuru için doktor muayenehanesi standartlaştırılmış ulusal bir şablon kullanır. Emeklilik sigortasına başvurmak istiyorsanız belgeleri buradan talep edebilir veya online bir form kullanabilirsiniz.

Online başvuru için tüm bilgi ve belgeleri Deutsche Rentenversicherung'un (Alman Emeklilik Sigortası) web sitesinde bulabilirsiniz.

Rehabilitasyon kliniğini seçebilir miyim?

Hastalar kendi seçtikleri bir kliniği aday gösterme hakkına sahiptir. Bu nedenle, başvurunuzda belirli bir tesiste veya bölgede tedavi görmek isteyip istemediğinizi de belirtebilirsiniz. Mümkün olan durumlarda, masraf üstlenicilerin hasta tercihlerini dikkate almaları teşvik edilmektedir. Bununla birlikte, tesis teşhise ve rehabilitasyonun amacına uygun olmalıdır. Bazen tercih edilen klinikte tedavi mümkün olmayabilir, çünkü masraf üstleniciler sadece belirli tesislerle bakım sözleşmeleri imzalamıştır.

Rehabilitasyon kararını almam ne kadar sürer?

Masraf üstlenici başvuruyu en fazla iki ay içinde incelemeli ve karara bağlamalıdır. Son tarihe uyamazsa son tarih sona ermeden önce nedenlerini yazılı olarak bildirmelidir. Bunu yapmazsa veya gerekçeler yeterli değilse başvuru onaylanmış sayılır. Bu durumda, yasal tavsiye almalısınız.

Çoğu durumda, masraf üstlenici kararını yazılı olarak bildirir. Ancak telefonda sözlü bir karar alınması da mümkündür. Bu durumda doğrudan yazılı bir karar talep etmeniz tavsiye edilir. Rehabilitasyonun onaylanması halinde, kararda işlemin yeri, başlangıcı ve süresine ilişkin bilgiler yer alacaktır. Rehabilitasyonun tamamlanmasından en erken dört yıl sonra rehabilitasyon için yeniden başvurulabilir. Özel durumlarda, bu daha erken de mümkündür.

Sağlık sigortası veya emeklilik sigortası, doktorun tıbbi açıdan gerekli olduğunu düşünmesine rağmen rehabilitasyon başvurusunu reddedebilir. Rehabilitasyon başvurunuz reddedilirse itirazda bulunmak için bir ay süreniz vardır.

İtiraz genellikle yazılı olarak formüle edilmeli ve iyi bir şekilde gerekçelendirilmelidir. Reddedilme nedenlerini biliyorsanız kendi argümanlarınızı sunmak genellikle daha kolaydır. Kararda ret için hiçbir neden belirtilmemişse veya sadece çok genel nedenler belirtilmişse daha ayrıntılı açıklama isteyebilir ve dosyalara erişim talep edebilirsiniz.

Daha sonra elinizde kanıt olması için, itirazın taahhütlü mektup olarak gönderilmesi tavsiye edilir. Ayrıca sigorta şirketinizin ofisinden randevu alabilir ve itirazı orada şahsen yazdırıp imzalayabilirsiniz. İtiraz için örneğin kısa rapor şeklinde tıbbi destek almak da faydalı olabilir.

İstenen rehabilitasyon kliniği reddedilip başka bir kliniğin adı verilse bile, hastalar bunu kabul etmek zorunda değildir. İtirazın gerekçeleri, istenen kliniğin tıbbi açıdan neden uygun olduğunu ve teşhis için neden en iyi seçenek olduğunu açıklamalıdır.

Zaman uygun değilse çoğu durumda masraf üstlenici ve rehabilitasyon kliniği ile bir itiraza gerek olmadan farklı bir başlangıç tarihi üzerinde anlaşmaya varılabilir.

Tıbbi bakımın yanı sıra yatarak tedavi sırasında konaklama ve yemek masrafları da masraf üstleniciler tarafından karşılanmaktadır. Seyahat masrafları da ödenmektedir. Ancak bunun varış noktasına seyahat etmenin en uygun maliyetli yolu olduğundan emin olmak için dikkat edilmelidir. İstisnai durumlarda, kendi aracınızın kullanımı için de geri ödeme yapılır.

Bazı masraf üstlenicilerde sigortalıların bir katkı payı ödemesi gerekir. Sağlık sigortasında ve emeklilik sigortasında bu ödeme, takvim günü başına en fazla 10 avrodur.

Çocuklar ve 18 yaşın altındaki gençler katkı payından muaftır. Takip rehabilitasyonu durumunda, hastanede tedavi süresinden sayılmak üzere, yalnızca en fazla 28 gün için bir katkı payı ödenmesi gerekmektedir. Emeklilik sigortası rehabilitasyon masraflarını karşılıyorsa katkı payı sadece işveren tarafından ücret ödenmeye devam edildiği sürece ödenir. Masraf üstlenici bir kaza sigortası şirketi ise katkı payından genellikle feragat edilir.

Rehabilitasyon sırasında nasıl maddi destek alabilirim?

Çalışıyorsanız, hastalık durumunda olduğu gibi maaşınız işvereniniz tarafından altı haftaya kadar ödenmeye devam edecektir. Masraf üstlenici, bu hakkın tükenmesi halinde hasta parası, yaralanma yardımı (iş kazası durumunda) veya geçiş dönemi ödeneği (emeklilik sigortası rehabilitasyonu için ödeme yapıyorsa) öder. İşsizlik yardımı alanlar, belirli koşullar altında hastalık yardımı veya geçiş dönemi yardımı da alabilirler.

Rehabilitasyon sırasında geçiş dönemi ödeneği almak istiyorsanız bilmeniz gerekenlerin bir listesini Deutsche Rentenversicherung'un (Alman Emeklilik Sigortası) web sitesinde bulabilirsiniz.

Unabhängige Patientenberatung (UPD) (Bağımsız Hasta Danışmanlığı) veya tüketici danışma merkezlerinde başvuru yapma veya itiraz yazma konusunda yardım alabilirsiniz.

Sosyal dernekler de üyelerine rehabilitasyon konusunda tavsiyelerde bulunur. Sosyal derneklerin internet adresleri, Institut der Deutschen Wirtschaft Köln e.V. (Köln Alman Ekonomi Enstitüsü) derneğinin bir hizmeti olan REHADAT veri tabanında bulunabilir.

Ergänzende unabhängige Teilhabeberatung (EUTB) da (Tamamlayıcı Bağımsız Katılım Danışmanlığı) da size tavsiyelerde bulunabilir.

Bir rehabilitasyon kliniği arıyorsanız Bundesarbeitsgemeinschaft für Rehabilitation'un (BAR) (Rehabilitasyon Federal Çalışma Grubu) kurumlar arası rehabilitasyon tesisi rehberini kullanabilirsiniz.

Bundesarbeitsgemeinschaft der medizinisch-beruflichen Rehabilitationseinrichtungen (Federal Tıbbi-Mesleki Rehabilitasyon Tesisleri Birliği) üyesi tesisler, kuruluşun web sitesindeki bir harita aracılığıyla bulunabilir.

Rehabilitasyonun emeklilik sigortası tarafından ödenmesi durumunda katkı payından nasıl muaf tutulacağınızı Deutsche Rentenversicherung'un (Alman Emeklilik Sigortası) web sitesinden öğrenebilirsiniz.