Bademcik iltihabı

Akut bademcik iltihabı boğaz ağrısına, yutma güçlüğüne, yorgunluğa ve ateşe neden olur. Enfeksiyon kısa aralıklarla birkaç kez tekrar ederse bu çok stresli olabilir ve bazen komplikasyonlara yol açabilir.

Bir bakışta

  • Boğaz ağrısı, ateş ve şişmiş, sarımsı bademcikler bademcik iltihabına işaret eder.
  • Enfeksiyon genellikle bir veya iki hafta sonra biter.
  • Ağrı kesiciler şikayetleri hafifletebilir ve bakteriyel iltihaplanma durumunda antibiyotikler de kullanılabilir.
  • Tekrarlanan hastalıklar çok rahatsız edici olabilir, ancak komplikasyonlar nadirdir.
  • Bademcik iltihabı sık sık meydana geliyorsa ameliyat bir seçenek olabilir.

Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.

Bir kadın boynunu tutuyor

Bademcik iltihabı nedir?

Boğaz ağrısına genellikle, soğuk algınlığı virüslerinden kaynaklanan ve bademciklere de yayılabilen boğaz iltihabı neden olur.

Damak bademciklerinin bakteriyel iltihabı daha az görülür. Ancak hangi patojenin iltihaplanmaya neden olduğunu belirlemek kolay değildir.

Bademcik iltihabı çocuklarda ve ergenlerde yetişkinlerden çok daha fazla ortaya çıkar.

Ani başlangıç, bademcik iltihabında (Tonsilit) tipik bir durumdur. Genellikle bir ila iki hafta içinde iyileşir. Bademcik iltihabı yıl boyunca birkaç kez ortaya çıkabilir. Sık görülen hastalıklar kişiye yük olabilir. Fakat komplikasyon görülmesi nadirdir.

Bademcik iltihabı ile kalıcı bademcik büyümesi arasında ayrım yapmak önemlidir. Bunlar farklı hastalıklardır. Bademcik büyümesi (bademcik hiperplazisi) damak bademciklerinin yanı sıra boğaz bademciklerini de etkileyebilir.

Bademcik iltihabı semptomları nelerdir?

Bu rahatsızlıklar akut bademcik iltihabına işaret eder:

  • Boğaz ağrısı
  • Yutma güçlüğü
  • Sarımsı bir kaplama ile şişmiş ve kızarmış bademcik
  • 38 derecenin üzerinde ateş
  • Baş ağrısı
  • Halsizlik ve yorgunluk
  • Ağız kokusu
  • İştahsızlık
  • Şişmiş ve ağrılı boyun lenf bezleri

İltihap virüsler tarafından tetiklendiyse buna genellikle öksürük ve nezle gibi soğuk algınlığı rahatsızlıkları eklenir.

İltihap öncelikle bademcikleri etkilerse bademcik iltihabından söz edilir. Ek olarak boğaz da iltihaplanmışsa hastalığa farenjit denir.

Bademcik iltihabı, özellikle çocuklarda karın ağrısı, bulantı ve kusma gibi atipik rahatsızlıklarla kendini gösterebilir.

Bademcik iltihabının nedenleri nelerdir?

Bakteriler ve virüsler genellikle damlacık enfeksiyonu yoluyla bulaşır: Konuşurken veya hapşırırken, diğer insanların mukozasına hava yoluyla ulaşan, patojen içeren damlacıklar oluşturulur.

Bakteriyel bademcik iltihabı için tetikleyiciler genellikle belirli streptokoklardır. Ancak, bu bakterileri taşıyan tüm insanlar bademcik iltihabına yakalanmaz.

Bademcik iltihabı, örneğin bakteriyel kaynaklı kızıl enfeksiyonu veya Pfeiffer glandüler ateşi gibi viral bir hastalık şeklinde diğer hastalıklarda da ortaya çıkabilir.

Bademcik iltihabı nasıl seyreder?

Akut bademcik iltihabı genellikle bir ila iki hafta içinde iyileşir. İlk başta, boğaz ağrısı devam ederken ateş tipik olarak azalır. En uzun süren durum genellikle bademciklerin şişmesidir.

Akut bademcik iltihabı genellikle 1 ila 2 hafta içinde herhangi bir sonuç olmaksızın iyileşir.

Komplikasyonlar nadirdir. En sık görülen komplikasyon bademciklerin etrafında irin birikmesidir (peritonsiller apse). Bu, bakteriyel bademcik iltihabının bir sonucu olarak ortaya çıkabilir ve kendi kendine iyileşebilir. Ancak iltihabın boyun ve göğüs bölgesinde çevre dokulara yayılması veya sepsis (kan zehirlenmesi) gelişmesi riski vardır. Bu ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu nedenle apsenin tedavi edilmesi çok önemlidir.

Peritonsiller apse, çok şiddetli tek taraflı boğaz ağrısı veya kulak ağrısı, yutma ve konuşma güçlüğü ile kendini gösterebilir.

Bademcik iltihabı nasıl teşhis edilir?

Boğaz ağrısı durumunda tıbbi muayenenin amaçlarından biri aşağıdaki soruları cevaplamaktır:

  • Bademcik iltihabı şikayete neden oluyor mu?
  • Bademcikler ne kadar iltihaplanmış?
  • Bakteriyel bademcik iltihabı var mı?
  • Antibiyotikler gerekli mi yoksa iltihaplanma kendi kendine hızla azalabilir mi?
  • Komplikasyon riskinde artış var mı?

Bu soruları netleştirmek için doktor boğazı inceler ve rahatsızlıkları tam olarak sorgular. Bademcikler şişmiş ve kaplanmışsa ve ateş varsa ancak öksürük yoksa: Bu kombinasyon bakteriyel bademcik iltihabına işaret eder.

Ayrıca bir hızlı streptokok testi de yapılabilir. Sağlık sigortaları bunu 16 yaşına kadar olan çocuklar için öder. Test için bademciklerden sürüntü alınır ve belirli bir tür streptokok yönünden incelenir. Sonuç birkaç dakika içinde elde edilebilir, ancak her zaman doğru değildir. Sürüntünün laboratuvara gönderilmesi durumunda test sonucu daha doğru olacaktır, ancak yalnızca bir veya iki gün sonra elde edilecektir.

Kan nadiren alınır, örneğin diğer hastalıkların elenmesi gereken durumlarda.

Bademcik iltihabı nasıl tedavi edilir?

Tedavinin amacı semptomları azaltmak ve komplikasyonları önlemektir.

Akut bademcik iltihabı için aşağıdaki ilaçlar kullanılır:

  • İbuprofen veya parasetamol gibi ağrı kesici ve ateş düşürücüler
  • İltihaplanmaya bakterilerin neden olduğu durumlarda antibiyotikler

Antibiyotikler hastalık süresini kısaltır. Bunları alan kişiler, tedavinin başlamasından en geç 24 saat sonra artık hastalığı bulaştıramaz. Antibiyotikler ayrıca komplikasyon riskini de azaltır. Ancak bunlar zaten nadiren ortaya çıkar. Antibiyotikler şikayetleri çok az hafifletebildiğinden ve yan etkileri olduğundan, birçok kişi bunları almamayı tercih edebilir.

Akut semptomları hafifletmek için birçok kişi boğaz pastillerine veya tuzlu su ya da çay ile gargara yapmak gibi ev yapımı ilaçlara başvurur. Boyun sargıları da iyi gelebilir.

Bademcik iltihabı tekrarlarsa genellikle ağrı kesiciler veya antibiyotiklerle tedavi edilir. Semptomlar sıklıkla tekrarlıyorsa bademcikler ameliyatla alınabilir.

Önemli bilgi: Bademcik ameliyatı tavsiye edilirse ikinci bir tıbbi görüş almak mantıklı olabilir: Bu, başka bir muayenehane veya klinikte tavsiye almak demektir.

Bir ameliyatın yapılmasına veya yapılmamasına karar vermek için gesundheitsinformation.de'nin çocuklarda bademcik iltihabı için karar verme konusunda yardım hizmetini veya yetişkinlerde bademcik iltihabı için karar verme konusunda yardım hizmetini kullanabilirsiniz.

  • Deutsche Gesellschaft für Allgemeinmedizin und Familienmedizin e.V. (DEGAM). Halsschmerzen. S3-Leitlinie. DEGAM-Leitlinie Nr. 14. AWMF-Registernummer 053-010. 2020.
  • Georgalas CC, Tolley NS, Narula PA. Tonsillitis. BMJ Clin Evid. 2014 Jul 22;2014:0503.
  • Kenealy T. Sore throat. BMJ Clin Evid. 2014 Mar 4;2014:1509.

Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.

Tarih:
Bu yazıyı faydalı buldunuz mu?