DEHB

DEHB ruhsal bir rahatsızlıktır. Etkilenen çocuklar özellikle dikkatsiz, dürtüsel veya "hiperaktif"tir.

 Bu terimler ne anlama gelmektedir?

• Konsantre olmakta güçlük çeken ve dikkati kolayca dağılan çocuklar "dikkatsiz" olarak sınıflandırılır.
• "Dürtüsel" ile çocuğun, yaşına göre daha aldırışsız, umursamaz ve hatta daha sabırsız ve dikkatsiz davranması kastedilmektedir.
• Çok huzursuz, durulmaz çocuklar "hiperaktif" olarak kabul edilir.

DEHB'li çocukların davranışları standart beklentileri karşılamadığı için sıklıkla dikkat çekerler. Konsantrasyon eksikliği de tipik bir durumdur ve öğrenmelerini zorlaştırır. Etkilenen bazı çocuklarda korku veya depresyon meydana gelir.

Çocukların zaman zaman dikkatsiz ve dürtüsel olmaları normaldir. Belirleyici faktör, davranışlarının ne derece dikkat çekici olduğudur. Çocukların ve ergenlerin akranlarına kıyasla büyük ölçüde daha dikkatsiz, dürtüsel ve (aşırı) aktif olmaları, DEHB ihtimaline işaret eder.

Bozukluğun kendini nasıl belli ettiği de önemlidir. Burada ağırlıklı olarak dikkatsiz ve ağırlıklı olarak hiperaktif ve dürtüsel çocuklar arasında bir ayrım yapılır. Çocuklar dikkatsiz, ancak hiperaktif olmadıklarında bu durum dikkat eksikliği sendromu veya kısaca DES olarak tanımlanır.

DEHB'nin nedenlerinin tam olarak ne olduğu henüz tam olarak araştırılmamıştır. Yatkınlık ve dış etkilerin bir arada rol oynadığı varsayılmaktadır.

Nedenleri hakkında bugüne kadar iyi bir çalışma yapılmamıştır. Bu durum, uzmanların birçok farklı seçeneği tartışmasına neden olmaktadır.

DEHB'li insanların beyinlerindeki sinir hücrelerinde genetik yatkınlık olduğuna dair işaretler bulunmuştur. Burada, nörotransmitter olan dopaminin hafıza ve öğrenmeden sorumlu alanlarda taşınmasında değişiklikler görülmektedir. Ancak DEHB gelişimini tetikleyen başka biyolojik nedenler de vardır.

Sosyal gelişmelerin bu konudaki rolü de belirsizdir. Bazı uzmanlar, DEHB'yi insanların günlük yaşamda artan miktarda uyaranlara maruz kaldıkları ve daha az egzersiz yaptıkları, yüksek performans baskısı ve aile yaşamındaki değişiklikler içeren bir hayatın sonucu veya tepkisi olarak görüyor.

Hamilelik sırasında etki gösterebilen durumlara dair de şimdiye kadar sadece tahminler yürütülmüştür. Bir anne hamilelik sırasında sigara içer, alkol alır veya uyuşturucu kullanırsa çocuğunda DEHB gelişme olasılığı daha yüksektir. Ancak yapılan araştırmalarda, çocukların sadece küçük bir kısmının bu faktörlerden etkilendiği görülmüştür.

Bir diğer olası risk faktörü de tansiyonun yükseldiği ve vücudun su depoladığı nadir bir hamilelik durumu olan preeklampsidir.

Bazı durumlarda belirli yiyecekler DEHB ile ilişkilendirilir. Bazı araştırmalar, yapay renklendirici ve koruyucular içeren besinleri sıklıkla tüketen çocukların dikkat çekici davranışlar sergileme olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor. Ancak böyle bir beslenme olması sadece küçük bir rol oynar. Şüphe olması durumunda diyet değişikliği denenebilir.

İstatistiklere göre dikkat eksikliği bozukluğu ve hiperaktivite bozukluğu oldukça yaygındır. Çocukların yaklaşık yüzde 5'inde DEHB teşhis edilmektedir. Bununla birlikte, bazı çocuklara yanlış teşhis konulduğundan şüphelenilmektedir.

DEHB genellikle çocukluk çağında başlar. DEHB olan ergenler ve yetişkinler genellikle çocukluklarına göre daha az hiperaktiftir, ancak sıklıkla iç huzursuzluk veya rahatsızlık yaşarlar.

Yetişkinlerde, semptomlar genellikle çocuk ve ergenlere göre daha az belirgindir. Çocukken DEHB olan yetişkinlerin yaklaşık yüzde 50 ila 80'inde hala en azından bazı zamanlarda DEHB semptomları gözlemlenmektedir. Yaklaşık yüzde 15'i ise yetişkin oldukları halde tam DEHB teşhis kriterlerini karşılamaktadır.

Aşağıdaki uzmanlar nitelikli bir DEHB teşhisi koyabilir: Pediatrik ve ergen tıbbı veya çocuk ve ergen psikiyatrisi uzmanları ile çocuklar ve ergenler için psikoterapistler.

Çocuğun anormal davranışının diğer nedenlerini araştırmak için ayrıntılı bir görüşme yapmak önemlidir. Konsantrasyon güçlüğü, başka ruhsal hastalıklar, okul sorunları veya hiperaktivite; uyku bozuklukları, görme kusurları, işitme kaybı veya hipertiroidizm gibi başka nedenlerden de kaynaklanabilir.

DEHB olduğundan şüphelenen yetişkinler, değerlendirme için bir psikiyatri veya psikoterapi muayenehanesine gidebilirler.

DEHB tedavisi hakkında ayrıntılı bilgiyi gesundheitsinformation.de web sitesinde bulabilirsiniz.

Her tedaviden önce DEHB'nin ne olduğu ve onunla nasıl yaşanabileceği konularında bir danışmanlık görüşmesi yapılır. Bu görüşmeye eğitimciler veya öğretim üyeleri de katılabilir. Belki de tedaviye büyük bir ihtiyaç olmadığı ortaya çıkabilir.

Şu konulara odaklanılmalıdır:

• Davranış sorunu çocuğu ve ebeveynleri ne kadar etkiliyor?
• Okul gelişimi ne kadar etkileniyor?
• Günlük yaşam, örneğin uyku alışkanlıkları nasıl?

İlaç kullanımı mantıklı mı?

Burada aşağıdaki sorular dikkate alınmalıdır:

• Çocuk kaç yaşında?
• DEHB derecesi nedir?
• Uygulanan psikoterapötik veya pedagojik önlemler var mı?
• İlaçların artıları ve eksileri neler?

En yaygın olarak kullanılan ilaçların etken maddesi metilfenidattır. Alternatif olarak atomoksetin, deksamfetamin, guanfasin ve lisdeksamfetamin aktif maddeleri de kullanılabilir.

DEHB olan yetişkinler için hangi tedavinin mantıklı olduğu, kişisel durumlarına ve mevcut sorunlarına bağlıdır. Kişinin kendi stratejileriyle hastalığı kontrol etmesi zorsa psikoterapi ve/veya ilaç tedavisi yardımcı olabilir.

Yatılı veya yarı yatılı tedavi ne zaman mantıklıdır?

Psikosomatik veya psikiyatri kliniğinde geçici olarak kalmak, günlük yaşamla başa çıkmak zor veya imkansız gelen hiperaktif ve dürtüsel çocuklar ve ergenler için mantıklı olabilir.

Çocuklarda DEHB ve Yetişkinlerde DEHB tedavisi hakkında daha ayrıntılı bilgiyi gesundheitsinformation.de web sitesinde bulabilirsiniz.

DEHB'li bir çocuğa sahip olmak tüm aile için zor olabilir. Sorunlar ve çatışmalar sadece okulda ve boş zamanlarda değil, diğer çocuklar ve ebeveynleri ile de ortaya çıkar. Aile içinde, ebeveynler sürekli olarak çocuğun yanında olmak ve aynı zamanda diğer çocuklarının kendileri ihmal edilmiş hissedip hissetmediklerini anlamak gibi yeni bir görevle karşı karşıyadır.

Bu durumla başa çıkmak için çoğu ebeveyn zamanla stratejiler geliştirir. Bazı rutinlerin ve net kuralların yardımcı olduğu kanıtlanmıştır. DEHB'nin görüldüğü diğer ailelerle, örneğin kendi kendine yardım gruplarıyla iletişim ve fikir alışverişi de yardımcı olabilir. Önemli olan: Çocuğun davranışları kasıtlı değildir. Etkilenen çocuklar ve ergenlerin kendileri de davranışlarının sonuçları nedeniyle üzülür.

Almanya genelinde DEHB'li insanlar ve yakınları için geniş danışmanlık ve destek imkanları bulunmaktadır. Bunlar bölgeye bağlı olarak farklı şekilde organize edilmiştir. gesundheitsinformation.de sitesindeki iletişim noktaları listesi, destek konusunda arama yaparken yardımcı olur.