Lejyoner hastalığı

Lejyoner hastalığı - lejyonelloz olarak da bilinir - zatürre (pnömoni) ile veya pnömoni olmadan gelişebilen solunum yollarının bir bakteriyel enfeksiyonudur.

Patojenlere lejyonella denir. Belirli sıcaklıklarda, bu bakteriler örneğin su borularında çoğalabilir ve patojenler içeren son derece ince su damlacıkları (aerosoller) yoluyla solunum yollarına girebilir.

Esas olarak bağışıklığı baskılanmış, kronik olarak hasta ve yaşlı insanlar lejyoner hastalığına yakalanır. Sigara içmek de hastalanma olasılığını artırır.

Enfeksiyon her zaman lejyonellaya karşı etkili antibiyotiklerle tedavi edilmelidir. Hastanede kalmak genellikle gereklidir.

Ayrıca Pontiac ateşi olarak adlandırılan hafif bir lejyoner hastalığı türü de vardır. Bu, gripal enfeksiyona benzer ve zatürre olmadan seyreder. Pontiac ateşi genellikle bir hafta içinde kendi kendine iyileşir.

Lejyonella enfeksiyonu, aşağıdaki gibi semptomlarla kendini gösterir:

• Öksürük
• Ateş
• Kas ağrıları
• Kısmen de baş ağrısı ve ishal

Enfeksiyondan 2 ila 10 gün sonra tipik pnömoni belirtileri ortaya çıkabilir. Bunlar:

• Ani gelişen yüksek ateş ve titreme
• Ağır hastalık hissi
• Nefes darlığı
• Öksürük ve tükürük - balgam

Yaşlılarda kafa karışıklığına neden olabilir.

Lejyoner hastalığı, lejyonella türünün bakterileri tarafından tetiklenir. Bunlar aerosoller (patojen içeren ince atomize su damlacıkları) tarafından iletilir ve solunduğunda hava yollarına girer.

Eski ve bakımsız sıcak su sistemleri, su borularındaki tortular ve sümüksü bir biyofilm aracılığıyla bakteri için iyi büyüme koşulları sunar. Olası enfeksiyon kaynakları arasında lejyonella ile kirlenmiş duşlar, jakuziler, hava nemlendiriciler veya soğutma kuleleri bulunur.

Patojeni içeren su, yutma yoluyla yemek borusu yerine yanlışlıkla soluk borusuna girerse, enfeksiyon da nadiren mümkündür. Normal içmede ise midedeki lejyonella mide asidi tarafından öldürüldüğü için enfeksiyon riski yoktur. Kural olarak, kişiden kişiye bulaşma da olmaz. Hasta insanlar bu nedenle başkalarına bulaştırıcı değildir.

2019'da Almanya'da yaklaşık 1800 lejyoner hastalığı vakası rapor edildi.

Lejyonella, tüm pnömonilerin yaklaşık yüzde 2 ila 4'üne neden olur. Ancak, pnömonisi olan herkesin lejyonella için test edilmediği ve lejyoner hastalığının aslında daha yaygın olduğu varsayılabilir.

Lejyoner hastalığı yaz ve sonbaharda, kış ve ilkbahardan daha fazla görülür. Genellikle bunlar bireysel hastalıklardır, ancak bazen örneğin otellerde veya ortak bir enfeksiyon kaynağı olan yolcu gemilerinde daha küçük salgınlar da gözlemlenebilir. 

Lejyoner hastalığında özellikle

• bağışıklığı baskılanmış ve yaşlı insanlar
• Diyabet ve kronik kalp veya akciğer hastalıklarıolan kişiler
• Sigara içenler

Erkekler kadınlardan iki ila üç kat daha sık hastalanır.

Su sağlama sistemlerinde lejyonellanın çoğalmasını önlemek özellikle önemlidir. Su taşıyan sistemlerin genel teknoloji kurallarına uygun olarak uygun şekilde inşa edilmesi ve bakımının yapılması genellikle önemlidir. Büyük ve ticari sistemler için özel yönergeler geçerlidir.

Konutlarda düzenli olarak su boruları kullanılmalıdır. Ayrıca, örneğin bir rezervuarı kapatarak veya bir lavaboyu hareket ettirerek, durgun su birikintileri (rezervuarlar) veya ölü boruların oluşmasını önlemek de önemlidir.

Lejyonella özellikle 25 ile 45 derece arasındaki sıcaklıklarda çoğalır. 20 derecenin altında veya 55 derecenin üzerinde gelişmeleri engellenir, 60 derecenin üzerinde ölürler. Bu nedenle sıcak su sistemlerinde sıcaklık hiçbir noktada 55 dereceden az olmamalıdır. Bunu başarmak için, bir konut binasındaki merkezi sıcak su deposundaki sıcaklık kontrolörü en az 60 dereceye ayarlanmalıdır.

Lejyonellaya karşı aşı yoktur. Hijyen yoluyla bireysel korunma (profilaksi) da ancak sınırlı ölçüde mümkündür.

Lejyoner hastalığını teşhis etmek için önce doktor tarafından sorgulama ve fiziksel muayene yapılır.

Teşhis için çeşitli laboratuvar yöntemleri de mevcuttur. Birçok durumda, hızlı bir test ile Lejyonella idrarda dolaylı olarak tespit edilebilir.

Bakteriyi doğrudan balgam söktürücü (balgam) alıp laboratuvarda özel kültür besiyeri üzerinde çoğaltarak (kültür tespiti) veya PCR denen bir test ile balgamda patojen DNA'sı tespit ederek de belirlemek mümkündür.

Ayrıca sıklıkla akciğerlerin röntgeni de çekilir.

Lejyoner hastalığı, örneğin azitromisin veya klaritromisin gibi makrolidler grubundan bakteri önleyici antibiyotiklerle tedavi edilir. Doktorlar genellikle ilacı önce damar yoluyla enjekte eder ve birkaç gün sonra tedaviyi tabletlerle sürdürür. Hastane tedavisi genellikle gereklidir. 

Seyir şiddetli ise, levofloksasin veya moksifloksasin gibi florokinolon antibiyotikler de kullanılabilir. Ancak bunlar ciddi yan etki riski taşıdıklarından kullanımları dikkatle değerlendirilmelidir.

Terapi mümkün olduğunca erken başlamalı ve 1 ila 2 hafta, bazen daha uzun sürmelidir. Etkili tedavi ile zatürreli lejyoner hastalığı genellikle sonuçsuz iyileşir.

Pontiac ateşi olarak bilinen kişiler için antibiyotik tedavisi gerekli değildir.