Hastalıklar Ani işitme kaybı

Ani işitme kaybı, birden ortaya çıkan işitme kaybıdır. İşitme kaybı genellikle tek kulakta, nadiren iki kulakta görülür. Genellikle, kesin bir neden bulunamamaktadır.

Ani işitme kaybı durumunda, işitme yeteneği farklı derecelerde azalır. Bazen etkilenen kulakta sağırlığa kadar gidebilir.

Tipik olarak, işitme kaybı birkaç dakika veya saat içinde aniden ortaya çıkar. Başlangıçtaki işitme kaybı ne kadar şiddetliyse kalıcı işitme kaybının devam etme olasılığı o kadar yüksektir.

Birçok kişide ani işitme kayıpları zaman zaman geçici olarak ortaya çıkar. Semptomlar saniyeler veya dakikalar içinde kendiliğinden kaybolur. Bu durumlara ani işitme kaybı denmemektedir.

İşitme kaybı devam ederse derhal tıbbi yardım alınmalıdır. Özellikle baş dönmesi gibi ek semptomlar varsa acele edilmelidir. İyileşme olasılığı genelde yüksektir.

Bir kulakta birden ortaya çıkan işitme güçlüğü, ani işitme kaybı için tipiktir. Bazı kişiler uyandıklarında artık tek kulaklarında hiçbir şey duymadıklarını veya neredeyse hiç duymadıklarını fark eder. Zayıf işitmeye ek olarak genellikle kulak çınlaması (tinnitus) da ortaya çıkar.

Ani işitme kaybı olan diğer kişiler, işitmelerinin de kötüleştiğini fark etmeden önce, başlangıçta yalnızca kulaklarında tıkanıklık veya dolgunluk hisseder. Ani işitme kaybının diğer belirtileri baş dönmesi ve dış kulak bölgesinde ortaya çıkan duyusal rahatsızlıklar olabilir.

Hastaların %90'ından fazlasında ani işitme kaybının kesin nedeni bulunamaz. Bozukluk genellikle, işitme organının bulunduğu iç kulaktadır. Doktorlar bu durumu akut idiyopatik sensörinöral işitme kaybı veya ani işitme kaybı olarak tanımlar.

Ani işitme kaybına, virüse bağlı iltihaplanma veya iç kulaktaki dolaşım bozukluklarının neden olduğu düşünülmektedir. Bağışıklık sisteminin vücudun kendi dokusuna saldırdığı otoimmün reaksiyonları veya stres de rol oynayabilir. Kesin nedenler henüz kesin olarak açıklığa kavuşturulamamıştır.

İşitme kaybına yol açabilecek diğer hastalıkların elenmesi önemlidir. Aşağıdakiler bunlar arasında sayılabilir:

• Vestibüler veya işitsel sinirlerdeki, iç kulaktaki veya beyindeki tümörler
• Kokleada (hidrops) veya tüm iç kulakta iç kulak sıvılarının üretimindeki bozukluklar (Meniere hastalığı)
• Çeşitli viral hastalıklar, örneğin grip, kabakulak ve kızamık
• Sistemik lupus eritematozus dahil olmak üzere otoimmün hastalıklar
• İç kulaktaki kanamalar
• İç kulak sıvısı sızıntısı
• Nörolojik bozukluklar, örneğin multipl skleroz
• Diyabet gibi metabolik hastalıklar
• Damar hastalıkları
• Bazı ilaçların yan etkileri
• Baş yaralanmaları
• Gürültüye maruz kalma
• Barotravma: Güçlü pozitif veya negatif basıncın neden olduğu doku hasarı

Ani işitme kaybı riskini arttırdığı kanıtlanabilen sadece birkaç faktör vardır. Bunlar aşağıdakilerdir:

• Sigara içmek
• Alkolün kötüye kullanımı
• Kan pıhtılaşması riskini artıran çeşitli kalıtsal değişiklikler
• Bazı antienflamatuar ağrı kesiciler

Almanya'da her yıl 100.000 kişiden yaklaşık 160 ila 400'ünün ani işitme kaybı yaşadığı tahmin edilmektedir.

Kesin sayıyı belirlemek zordur çünkü ani işitme kaybı yaşayan birçok kişi, semptomlar kısa sürede kendiliğinden düzelirse tıbbi yardım almaz.

Ani işitme kaybı her yaşta ortaya çıkabilir. Özellikle yaklaşık 50 yaşın üzerindeki yetişkinlerde sık görülür. Erkeklerde ve kadınlarda ani işitme kaybı olasılığı yaklaşık olarak eşittir; çocuklarsa nadiren etkilenirler.

Ani işitme kaybından şüphelenilirse kulak burun boğaz hastalıkları (KBB) uzmanları muayene (anamnez) ve hedefli testler yapar. Ani işitme kaybı teşhisi koymadan önce işitme kaybına neden olabilecek diğer hastalıkları elemek önemlidir. 

KBB doktoru ilk önce kulağa ve kulak kanalına özel bir mikroskopla bakar. Bu şekilde örneğin kulak zarı, orta kulak veya kulak kanalı hastalıkları veya kulak kanalının kulak kiri ile tıkanması gibi durumlar elenebilir.

Bir diyapazonun kulağın önünde veya başın üzerinde tutulduğu çeşitli işitme testleri de kullanılır. İç kulağın duyusal bozukluğu, orta veya dış kulağın ses iletimi bozukluğundan bu şekilde ayırt edilebilir.

Saf ses odyogramı işitme hasarının türü ve ölçüsü hakkında kesin ve ölçülebilir sonuçlar verir. Bu ölçüm için, farklı perdelerdeki tonlar hastalara kulaklık aracılığıyla artan seslerle çalınır. Bu şekilde, belirli bir frekanstaki ses tonlarının duyulabileceği ses yüksekliği eşiği belirlenebilir. 
Baş dönmesi belirtileri görülüyorsa genellikle denge organının işlevi de kontrol edilir. 

İlk hastalık evresi geçtiğinde bazen ek testler yapılır. Bu şekilde işitme hasarının ölçüsü ve konumu hakkında daha net bilgiler elde edilebilir. Bu, örneğin elektroensefalogram (EEG) ile beyin sapı potansiyellerinin ölçülmesini içerir.

Durumu daha da netleştirmek için kan testi veya manyetik rezonans görüntüleme (MRT) yapılabilir. Örneğin vestibüler schwannoma gibi bir tümörün mevcut olup olmadığını belirlemek için bir MRT testi kullanılabilir.

Doktor işitme kaybı için belirli bir neden tespit ederse buna göre tedavi uygulanır. 

Ancak ani işitme kaybında genellikle tam neden bulunamaz. Hedefli tedavi için onaylanmış bir ilaç henüz bulunmamaktadır. Dolayısıyla tedavi deneyime dayalı olarak düzenlenir. Olası tedavilerin hiçbiri, tüm etkilenenlerde işitmeyi güvenilir bir şekilde geri getiremez. Bu yüzden en iyi nasıl ilerleyeceğiniz konusunda doktorla birlikte karar vermelisiniz.

Genellikle kortizon gibi antienflamatuar glukokortikoidler kullanılır. Bu ilaç tek başına veya kombinasyon halinde tabletler halinde, damar yoluyla infüzyon şeklinde veya doğrudan orta kulağa enjeksiyon şeklinde verilebilir.

Hangi uygulama şeklinin seçileceği şunlara bağlıdır:

• İşitme kaybının ne kadar şiddetli olduğu
• Hangi ses frekanslarının etkilendiği
• Altta yatan hastalıkların olup olmadığı ve varsa hangileri olduğu

İşitme kaybı çok küçükse ve diğer insanlarla iletişim kurarken konuşup anlamayı bozmuyorsa tedavi olmaksızın hastalığın doğal seyri de beklenebilir. 

Bazen saf oksijenin bir basınç odasında solunduğu hiperbarik oksijen tedavisi sunulur. Bununla birlikte, bunun semptomları hafifletebileceği ve hatta iyileştirebileceği henüz net bir şekilde kanıtlanmamıştır.

Tedavinin bitiminden hemen sonra ve yaklaşık 6 ay sonra, yeni bir işitme testi uygulanması faydalıdır. Bazı durumlarda, bir rehabilitasyon önlemi de yararlı olabilir.

Kalıcı işitme kaybı söz konusuysa işitme cihazından yararlanılabilir. İşitme cihazı yetersizse işitme protezi (koklear implant) takılması da değerlendirilebilir.

Kulak çınlaması genellikle işitme düzeldikçe azalır. Ancak bazen daha uzun süre devam ederler ve bu durumda bunlar da rehabilitasyonda tedavi edilebilirler. Baş dönmesi de devam edebilir ve ek tedavi gerekebilir.