Ani işitme kaybı

Ani işitme kaybı, birden ortaya çıkan işitme kaybıdır. İşitme kaybı genellikle tek kulakta, nadiren iki kulakta görülür. Çoğu zaman, kesin bir neden bulunamamaktadır.

Ani işitme kaybı durumunda, işitme yeteneği farklı derecelerde azalır. Bazen etkilenen kulakta sağırlığa kadar gidebilir.

Tipik olarak, işitme kaybı birkaç dakika veya saat içinde aniden ortaya çıkar. Başlangıçtaki işitme kaybı ne kadar şiddetliyse, kalıcı işitme kaybının devam etme olasılığı o kadar yüksektir.

Birçok kişide bu tür ani işitme kayıpları zaman zaman geçici olarak ortaya çıkar. Semptomlar saniyeler veya dakikalar içinde kendiliğinden kaybolur.

İşitme kaybı devam ederse, tıbbi yardım alınmalıdır. Akut işitme kaybı yaşayan kişiler derhal bir kulak burun boğaz (KBB) uzmanına başvurmalıdır. Genel olarak, iyileşme şansı oldukça yüksektir.

Bir kulakta birdenbire ortaya çıkan işitme güçlüğü, ani işitme kaybı için tipiktir. Bazı kişiler uyandıklarında artık tek kulaklarında hiçbir şey duymadıklarını veya neredeyse hiç duymadıklarını fark eder. 100 ani işitme kaybından yaklaşık 3'ünde her iki kulak da işitme kaybından etkilenir. Zayıf işitmeye ek olarak genellikle kulak çınlaması (tinnitus) da ortaya çıkar.

Ani işitme kaybı olan diğer kişiler, işitmelerinin de kötüleştiğini fark etmeden önce, başlangıçta yalnızca kulaklarında tıkanıklık veya dolgunluk hisseder. Ani işitme kaybının diğer belirtileri baş dönmesi ve dış kulak bölgesinde ortaya çıkan duyusal rahatsızlıklar olabilir.

İnsanların yüzde 90'ından fazlasında işitme kaybının nedeni iç kulaktadır. Doktorlar bu durumu akut idiyopatik sensörinöral işitme kaybı veya ani işitme kaybı olarak tanımlar.

Bundan virüse bağlı iltihaplanma veya iç kulaktaki dolaşım bozukluklarının sorumlu olduğu düşünülmektedir. Ayrıca antikorların vücudun kendi hücrelerine saldırdığı otoimmün reaksiyonlar da söz konusu olabilir. Stresle bağlantısı olup olmadığı henüz bilimsel olarak kanıtlanmamıştır.

Akut işitme kaybının spesifik nedenleri nadiren belirlenebilmektedir.
Bu nedenler şunlar olabilir:

• Vestibüler veya işitsel sinirlerdeki, iç kulaktaki veya beyindeki tümörler
• Kokleada (hidrops) veya tüm iç kulakta iç kulak sıvılarının üretimindeki bozukluklar (Meniere hastalığı)
• Çeşitli viral hastalıklar, örneğin grip, kabakulak ve kızamık
• Sistemik lupus eritematozus dahil olmak üzere otoimmün hastalıklar
• İç kulaktaki kanamalar
• İç kulak sıvısı sızıntısı
• Nörolojik bozukluklar, örneğin multipl skleroz
• Diyabet gibi metabolik hastalıklar
• Damar hastalıkları
• Bazı ilaçların yan etkileri
• Baş yaralanmaları
• Gürültüye maruz kalma
• Barotravma: Güçlü pozitif veya negatif basıncın neden olduğu doku hasarı

Ani işitme kaybı riskini arttırdığı kanıtlanabilen sadece birkaç faktör vardır. Bunlar aşağıdakilerdir:

• Sigara içmek
• Alkolün kötüye kullanımı
• Kan pıhtılaşması riskini artıran çeşitli kalıtsal değişiklikler
• Bazı antienflamatuar ağrı kesiciler

Almanya'da her yıl 100.000 kişiden yaklaşık 160 ila 400'ünün ani işitme kaybı yaşadığı tahmin edilmektedir.

Kesin sayıyı belirlemek zordur çünkü ani işitme kaybı yaşayan birçok kişi, semptomlar kısa sürede kendiliğinden düzelirse tıbbi yardım almaz.

Ani işitme kaybı her yaşta ortaya çıkabilir. Özellikle yaklaşık 50 yaşın üzerindeki yetişkinlerde sık görülür. Erkeklerde ve kadınlarda ani işitme kaybı olasılığı yaklaşık olarak eşittir; çocuklarsa nadiren etkilenirler.

Ani işitme kaybından şüphelenilirse, kulak burun boğaz hastalıkları (KBB) uzmanları muayene (anamnez) ve işitme testleri yapar.

Daha sonra KBB doktoru, işitme kaybının örneğin kulak zarı, orta kulak veya işitme kanalı hastalıkları veya kulak kiri ile işitme kanalının tıkanması gibi diğer nedenlerini ekarte etmek için kulağa ve işitme kanalına özel bir mikroskopla bakar.

Bir diyapazonun kulağın önünde veya başın üzerinde tutulduğu çeşitli diyapazon testleri de kullanılır. İç kulağın duyusal bozukluğu, orta veya dış kulağın ses iletimi bozukluğundan bu şekilde ayırt edilebilir.

Yalnızca saf ses odyogramı kesin olarak ölçülebilir bir sonuç sağlar. Bu ölçüm için, farklı perdelerdeki tonlar hastalara kulaklık aracılığıyla artan seslerle çalınır. Bu şekilde, belirli bir frekanstaki ses tonlarının duyulabileceği ses yüksekliği eşiği belirlenebilir.

KBB doktoru daha sonra işitme bozukluğunun derecesini ve konumunu daha kesin saptamak için başka muayeneler yapabilir. Bu, örneğin elektroensefalogram (EEG) ile beyin sapı potansiyellerinin ölçülmesini içerir.

Baş dönmesi belirtileri görülüyorsa genellikle denge organının işlevi de kontrol edilir.

Gerekirse, manyetik rezonans tomografisi (MRT) veya kan testi gibi ileri tetkikler de yapılır.

Örneğin vestibüler schwannoma gibi bir tümörün mevcut olup olmadığını belirlemek için bir MRT kullanılabilir.

Doktor işitme kaybı için belirli bir tetikleyici belirlerse, buna göre tedavi uygulanır.

Bununla birlikte, çoğu zaman kesin bir neden belirlenemez. Bu durumda, tedavi deneyime dayalı olarak düzenlenir. Olası tedavilerin hiçbiri, tüm etkilenenlerde işitmeyi güvenilir bir şekilde geri getiremez. Bu yüzden en iyi nasıl ilerleyeceğiniz konusunda doktorla birlikte karar vermelisiniz.

Başlangıçta genellikle kortizon gibi antienflamatuar glukokortikoidler kullanılır. Bu ilaç tek başına veya kombinasyon halinde tabletler halinde, damar yoluyla infüzyon şeklinde veya doğrudan orta kulağa enjeksiyon şeklinde verilebilir.

Hangi uygulama şeklinin seçileceği şunlara bağlıdır:

• İşitme kaybının ne kadar şiddetli olduğu
• Hangi ses frekanslarının etkilendiği
• Altta yatan hastalıkların olup olmadığı ve varsa hangileri olduğu

İşitme kaybı çok küçükse ve diğer insanlarla iletişim kurarken konuşup anlamayı bozmuyorsa, tedavi olmaksızın hastalığın doğal seyri de beklenebilir.

Bazen (kortizonlu ilaçlarla birlikte de uygulanarak) saf oksijenin bir basınç odasında solunduğu hiperbarik oksijen tedavisi sunulur. Bununla birlikte, bunun semptomları hafifletebileceği ve hatta iyileştirebileceği henüz net bir şekilde kanıtlanmamıştır.

Tedavinin bitiminden hemen sonra ve yaklaşık 2 ila 3 ve 9 ila 12 ay sonra, yeni bir işitme testi uygulanması faydalıdır. Bazı durumlarda, bir rehabilitasyon önlemi (Reha) da yardımcı olabilir.

İşitme kaybı kalıcı ise, bir işitme cihazı veya bu yeterli değilse, bir işitme protezi (koklear implant) yardımcı olabilir.

Kulak çınlaması ve baş dönmesi genellikle işitme düzeldikçe azalır. Ancak bazen daha uzun süre devam ederler ve bu durumda bunlar da rehabilitasyonda tedavi edilebilirler.