Hastalıklar Altıncı hastalık

Altıncı hastalık, bebeklerde ve küçük çocuklarda sık görülen, çoğunlukla zararsız bir viral hastalıktır. Bu enfeksiyonun tipik özelliği 3 ila 5 gün süren yüksek ateş ve bunu izleyen lekeli, soluk kırmızı renkte bir cilt döküntüsüdür. Doktorlar altıncı hastalığı exanthema subitum olarak da adlandırır. 

Yüksek ateş nedeniyle vücut çok sıvı kaybedebildiğinden hasta çocukların yeterince sıvı içmesi önemlidir. Ateşi tedavi etmek için ateş düşürücü fitil ve ılık bacak kompresi de yararlı olabilir.

Altıncı hastalığa belirli herpes virüsleri neden olur. Ancak bunlar, yine herpes virüsü ailesine ait olan dudak uçuğu veya genital herpes patojenleriyle karıştırılmamalıdır.

Altıncı hastalık tipik olarak iki evrede seyreder. Ateşli evre ve bunu izleyen cilt döküntüsü. Ayrıca çok hafif semptomların görüldüğü formları da vardır. Bu durumda hastalık bazen hiç fark edilmeyebilir.

Ateşli evre

Enfeksiyondan yaklaşık 1 ila 2 hafta sonra yüksek ateş meydana gelir. Ateş sıklıkla 39,5 derecenin üstüne çıkar ve çoğunlukla 3 ila 5 gün sürer. Hasta çocuklar ateşli evrede bitkin veya sinirli olabilir. Çocukların ateşten çok az etkilenmesi de mümkündür.

Ateşin yanı sıra başka hastalık semptomları da ortaya çıkabilir, örneğin:

• İshal ve kusma
  
• Öksürük ve burun akıntısı
  
• Damakta ve küçük dilde kırmızı lekelerin olduğu boğaz iltihabı
  
• Boğazda lenf düğümleri şişmesi
  
• Şişmiş göz kapakları
  
• Bebeklerde ek olarak gergin ve çıkıntılı bir fontanel (kafatasındaki yumuşak, henüz kemikleşmemiş kısım)
  

Cilt döküntülü evre

Ateşli evrenin sonunda vücut sıcaklığı sıklıkla çok hızlı düşer. Aynı zamanda saatler içinde genellikle kaşıntısız küçük pembe lekeler veya hafif nodüllerle bir döküntü oluşur.

Bu döküntü özellikle gövdede ve boyunda ortaya çıkar ancak kollara, bacaklara ve yüze de yayılabilir. Birkaç gün ya da bazen birkaç saat sonra bu cilt döküntüsü tekrar kaybolur. Döküntüler başladığında ve ateş düştüğünde çocuklar genelde artık bulaşıcı değildir.

Altıncı hastalık, genellikle insan herpes virüsü 6 ve nadiren de insan herpes virüsü 7 gibi belirli herpes virüslerinden kaynaklanır. Bu patojenler örneğin hasta olan çocuğun büyük kardeşleri veya ebeveynleri gibi sağlıklı insanlarda da görülür. Çok bulaşıcı olan bu virüslerin özellikle örneğin öksürme ve hapşırma veya yakın fiziksel temas sırasında ortaya çıkan tükürük damlacıklarıyla taşındığı tahmin edilmektedir. Bu hastalığın aşısı yoktur.

3 yaşına kadar hemen hemen tüm çocuklar altıncı hastalığın patojenleriyle temas eder. Bu dönemde bebeklerin ve küçük çocukların sadece bir kısmı semptom geliştirir. Enfeksiyon çoğunlukla herhangi bir sonuca yol açmaz ve şikayete neden olmaz. Enfeksiyon sonrasında virüslerin bir kısmı yaşam boyu vücutta kalır.

Bağışıklık sisteminin çok fazla zayıflamasına neden olan, örneğin kanser hastalığı gibi durumlarda herpes virüsü tekrar aktifleşebilir. Bağışıklık yetmezliği olan insanlarda beyin iltihabı (ensefalit) gibi komplikasyonlar meydana gelebilir.

Çocuk doktorları altıncı hastalığı semptomlara göre teşhis eder: Birkaç gün süren yüksek ateş, yüksek ateşin hızlıca düşmesi ve bunu izleyen cilt döküntüsü enfeksiyonun tipik özellikleridir. 

Ancak döküntü olmadığı sürece altıncı hastalığı diğer ateşli hastalıklardan ayırmak kolay değildir. Bu durumda doktor ateşin diğer nedenlerini ekarte etmek isteyebilir. Örneğin bir idrar testiyle tedavi gerektirecek bir mesane iltihaplanması veya renal pelvis iltihaplanması ihtimali elenebilir. 

Altıncı hastalıkta genellikle semptomları tedavi etmek yeterlidir. Bu durumda ateş düşürücü fitiller ve ılık bacak kompresi ateşi düşürmeye yardımcı olabilir.  

Özellikle bebeklerin ve küçük çocukların yüksek ateşten dolayı çok sıvı kaybetmesi nedeniyle hasta çocukların yeterince sıvı içmesi önemlidir. Bunun için su, seyreltilmiş meyve suları veya çay uygundur. Çocuğun sıvı içmeyi reddetmesi halinde ebeveynler derhal doktorla iletişime geçmelidir. 

Ateşli evrede ateşli havale ortaya çıkarsa, çocuğun çok sıkı tutulmaması ve yaralanmalara karşı korunması yararlı olur. Özellikle çocuk ilk kez ateşli havale geçiriyorsa veya ateşli havale 5 dakikadan uzun sürüyorsa 112 acil çağrı numarası aranmalıdır. Doktor önemli vücut fonksiyonlarını izleyebilir. Ateşli havale kendiliğinden durmuyorsa havaleyi sonlandıracak ilaçlar da kullanılabilir. Ardından, havalenin diğer olası nedenleri elenebilir.

Ateşli havaleler korkutucu olabilse de genellikle kalıcı hasara yol açmaz.

Deutsche Gesellschaft für Kinder- und Jugendmedizin e. V. (DGKJ) (Alman Çocuk ve Ergen Tıbbı Derneği) ateşli havaleler hakkında ebeveynlere yönelik kapsamlı bilgiler sunmaktadır. 

Ateşli havalenin nasıl tedavi edileceği hakkında ayrıntılı bilgiyi gesundheitsinformation.de adresinde bulabilirsiniz.