Hastalıklar Obstrüktif uyku apnesi (OSA)

Obstrüktif uyku apnesi (OSA) olan birçok kişi aslında yeterince uyur, ancak gün boyunca hala güçsüz ve uykulu hisseder. Sebep: Uyurken nefes almakta güçlük çeker ve çoğunlukla farkında olmadan solunum kesintileri yaşar. Uzun vadede uyku apnesi diğer hastalıkların riskini artırır. Ayrıca doğrudan yaşam kalitesini bozabilir.

Çoğu zaman, obstrüktif uyku apnesi olan insanlar çok yüksek sesle horlar. Uyurken düzenli olarak sığ nefes alırsınız ve solunumda 10 saniyeden uzun süren duraklamalar (apneler) olur. Horlamanın kendisi zararsızdır. Solunumda duraklamalar varsa uyku apnesi söz konusudur. 

Obstrüktif uyku apnesinin olası semptomları:

• Gündüzleri şiddetli yorgunluk
• Konsantrasyon bozuklukları
• Gece terlemesi ve sık idrara çıkma
• Ani uyanma, bazen çarpıntı ve nefes darlığıyla birlikte
• Uyandığında ağız kuruluğu
• Sabah baş ağrısı
• Potens sorunları

Uyku apnesi, üst solunum yollarındaki kaslar gevşediğinde ortaya çıkar. Bu, boğaz bölgesindeki hava yolunu daraltır veya tamamen bloke eder. Nefes alırken ve nefes verirken yüksek horlama sesleri ortaya çıkar.

Uyku apnesi nedeniyle solunum bozulursa, vücuda yeterince oksijen sağlanamayacaktır. Kan basıncı ve nabız da düşer. Beyindeki solunum merkezi uyarılır ve bir uyanma uyarısını tetikler: Uyku apnesi olan kişi ardından genellikle farkında bile olmadan kısa süre için uyanır.

Kısa uyanmaya "uyarılma" da denir. Uyku ritmini bozar, kalp daha hızlı atar, tansiyon yükselir. Uyku apnesi nedeniyle geceleri tekrar tekrar uyanırsanız, dinlendirici ve derin bir uykuya dalamayabilirsiniz - ve ardından gündüzleri güçsüz ve yorgun hissedebilirsiniz.

Uyku apnesinde aşırı kilolu olmanın yanı sıra ağız ve boğazdaki özellikler de rol oynayabilir. Bu özelliklere büyümüş bademcikler, küçük alt çene, küçük yumuşak damak veya alışılmadık şekilde konumlandırılmış dile örnek verilebilir.

Bazen burun solunumu da bozulur. Sırt üstü uyumak horlama ve solunum bozukluklarını kolaylaştırabilir. Ancak nadiren tek başına bir nedendir.

Ayrıca aşırı alkol tüketiminin yanı sıra uyku hapları ve sakinleştiriciler de solunum kaslarının gevşemesine katkıda bulunur ve uyku apnesini güçlendirebilir. Obstrüktif uyku apnesi geliştirme olasılığı 45 yaşından itibaren istikrarlı bir şekilde artar.

Tahminlere göre, kadınların yüzde 3'ünün ve erkeklerin yüzde 5'inin obstrüktif uyku apnesi vardır.

Şiddetli uyku apnesi olan herkes kendini sürekli güçsüz ve yorgun hisseder. Uyku çok az dinlenme sağlar, ruh hali olumsuz etkilenir. Uyku apnesi olan insanlar kendilerini toplamda daha az iyi hissettiklerinden, depresyon geliştirme olasılıkları daha yüksek olabilir.

Uyku apnesi olanlarda ayrıca yüksek tansiyon ya da diğer kalp ve dolaşım sistemi hastalıkları daha yaygındır. Bu nedenle inme, kalp krizi veya kalp aritmisi riski artar.

Uyku sırasında solunum kesintileri her zaman rahatsızlığa veya sağlık risklerine yol açmaz. Kesintiler kısa sürüyor ve nadiren meydana geliyorsa gündüz uykululuğuna neden olmaz. Bu durumda genellikle endişelenmenize gerek yoktur. Bununla birlikte, bu tür solunum bozuklukları ve şikayetleri devam ederse, bir hekime danışmak faydalı olabilir.

Obstrüktif uyku apnesinden şüpheleniliyorsa, hekimler önce şikayetleri ve yaşam tarzını sorar. Bunu kapsamlı bir fizik muayene izler. Uykuyu izlemek için kullanılabilecek taşınabilir bir cihaz verilebilir. Örneğin solunum, kalp atış hızı, kandaki oksijen satürasyonu, horlama ve vücut pozisyonu kaydedilir.

Değerlendirmede anormallikler ortaya çıkarsa, bir uyku laboratuvarında ek bir muayene faydalı olabilir. Burada bir veya birden çok gece kalınabilir. Uyku, ek kayıt cihazları ve video kamera ile incelenir.

Ciddi aşırı kilolu kişilerde kilo vermek uyku apnesini hafifletebilir. Ek olarak, birçok farklı tedavi sunulmaktadır: örneğin nefes almayı destekleyen cihazlar, konumlandırma yardımları, mandibular splintler veya operasyonlar gibi yardımcılar. Bu tedavilerin bazılarının yardımcı olabileceğine dair bilimsel kanıtlar vardır.

İlaçlar uyku apnesinin tedavisinde şu anda bir rol oynamamaktadır. Mevcut maddelerin etkinliği kanıtlanmamıştır.

Şiddetli uyku apnesini tedavi etmenin en etkili yolu CPAP tedavisidir. CPAP’ın açılımı: "continuous positive airway pressure", Türkçe: "sürekli pozitif hava yolu basıncı". Bu tedavi ile oda havası geceleri hafif bir yüksek basınçla hava yollarına pompalanır. Hastalar, solunum cihazına bağlı bir solunum maskesi takar. Hafif yüksek basınç, üst solunum yollarını açık tutar. CPAP tedavisi ile solunum kesintisi tamamen veya hemen hiç olmaz. Gündüz yorgunluğu hali gibi şikayetler gözle görülür şekilde hafifletilebilir.

Bununla birlikte, semptomları en iyi şekilde hafifletebilen CPAP tedavisine alışmak gerekir: Herkes her gece solunum maskesi takmaya dayanamaz. Bazı kişiler tedaviyi rahatsız ve kısıtlayıcı bulur.

Uyku apnesi tedavisi hakkında ayrıntılı bilgileri gesundheitsinformation.de sitesinde bulabilirsiniz.

Obstrüktif uyku apnesi yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. Kötü uyurlar, gündüzleri genellikle yorgun olurlar ve kendilerini bitkin hissederler. Uyku apnesi olan bazı insanlar istemsiz olarak mikro uyku olarak bilinen duruma düşerler. Konsantrasyon ve hafıza bozuklukları da ortaya çıkabilir.

Uyku apnesi birlikteliği zorlayabilir: Yüksek sesle horlama eşin uykusunu da bozar. Ayrıca gündüzleri sinirli ve yorgundur. Solunum kesintileri de korkutucu olabilir.

Bir eğitim programı, CPAP tedavisiyle başa çıkmanıza ve alışmanıza yardımcı olabilir. Pek çok kişi, kendi kendine yardım grubuna dahil olarak diğer insanlarla fikir alışverişinde bulunmanın yararlı olduğunu düşünmektedir. Artık birçok Alman şehrinde uyku apnesi olan insanlar ve yakınları için kendi kendine yardım grupları var. 

Nationale Kontakt- und Informationsstelle Selbsthilfe (NAKOS) (kendi kendine yardım için ulusal iletişim ve bilgilendirme noktaları) web sitesinde bir bilgi bankası üzerinden uygun kendi kendine yardım merkezlerini bulabilirsiniz.