Clostridioides (clostridium) difficile'nin neden olduğu bağırsak iltihabı

Clostridioides (önceden Clostridium) difficile, çevrede ve hayvanların ve insanların bağırsaklarında yaşayan bir bakteridir. Bu bakteriler yetişkinlerin yaklaşık yüzde 5'inin bağırsaklarında bulunabilir. Bununla birlikte, çok azının sonuç olarak herhangi bir şikayeti vardır.

Belirli koşullar altında - neredeyse her zaman antibiyotik kullanımında - bakteriler çoğalabilir, bağırsak hücrelerine zarar verebilir ve böylece ishale neden olabilir. Buna clostridioides difficile (C. difficile) bağırsak iltihabı denir. Doktorlar ayrıca C. difficile'nin neden olduğu enterokolit veya enteritten de söz eder.

C. difficile en yaygın "hastane mikroplarından" biridir. Burada, tıbbi tesislerdeki insanların özellikle sıklıkla enfekte olduğu patojenlerden söz edilmektedir.

Clostridioides difficile'nin (C. difficile) neden olduğu bağırsak iltihabı durumunda, ani başlayan, çok kötü kokan sulu ishal (diyare) tipiktir. İshalin olmaması çok nadirdir. Dışkıda kan genellikle sadece çok ciddi vakalarda ortaya çıkar.

Diğer bir tipik semptom, hastaların neredeyse üçte birinde görülen ateştir. Yaklaşık beşte biri alt karın ağrısına sahiptir. İştahsızlık, mide bulantısı ve kusma da C. difficile bağırsak iltihabının olası belirtileridir.

Clostridioides difficile (C. difficile) ile enfekte olan ve daha sonra hastalanan kişilerde hemen hemen her zaman ishal olur ve dışkıyla büyük miktarlarda bakteri atılır.

Bu, örneğin el sıkışarak, kapı kollarına dokunarak veya tuvaletleri paylaşarak bakterileri diğer insanlara bulaştırmalarına neden olur. Bakteriler dirençli sporlar oluşturdukları için yüzeylerde çok uzun süre hayatta kalabilirler.

İyi bir bağışıklık sistemine ve sağlıklı bağırsak florasına sahip sağlıklı insanlar bakteriler tarafından kolonize edilebilse de, mutlaka hastalanmaları gerekmez. Bununla birlikte, bağırsak florası bozulursa - örneğin antibiyotik kullanıldığında - C. difficile bakterileri üstünlük kazanabilir ve bağırsak iltihabına yol açabilir.

Bağırsak iltihabı, bakterilerin toksin üretmesi ve dolayısıyla bağırsak mukozasındaki hücrelere zarar vermesi nedeniyle oluşur. Bu, bazıları çok şiddetli olan ishallere yol açar.

Tetikleyici bir antibiyotikse, ishal genellikle ilacı alırken veya kısa bir süre sonra başlar. Ama bazen haftalar veya aylar sonra da başlayabilir.

Clostridioides difficile'nin (C. difficile) neden olduğu bağırsak iltihabı için en büyük risk faktörü antibiyotik kullanmaktır.

Bunun nedeni, antibiyotiklerin vücudun doğal bakteri topluluğunun, özellikle de bağırsak florası olarak da bilinen bağırsakların dengesini bozmasıdır. Bu bağırsak florasının bozulan dengesi, C. difficile gibi patojenlerin daha kolay yerleşebileceği ve hızla çoğalabileceği anlamına gelir.

Diğer risk faktörleri şunlardır:

• İleri yaş
• Gastrointestinal sistemin altta yatan hastalıkları
• Kronik karaciğer ve böbrek hastalıkları
• İmmünosupresan kullanımı: bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar
• Kemoterapi
• Uzun süre hastanede yatmak

Tüm küçük çocukların yüzde 80 kadarının bağırsaklarında clostridioides difficile (C. difficile) bulunur, ancak çoğu bunun farkında değildir.

Yetişkin nüfusun yüzde 5'e kadarı, çoğunlukla semptomsuz bakteri taşıyıcıdır. Hastanede kalış nedeniyle bu oran yüzde 40'a kadar çıkmaktadır. Bununla birlikte, çoğu semptomsuz kalır. 

C. difficile, antibiyotiğe bağlı tüm ishalli hastalıkların yaklaşık yüzde 15 ila 20'sinden sorumludur. Ortalama olarak, antibiyotik alan 100 kişiden 1'i C. difficile ile enfeksiyon kapacaktır.

Clostridioides difficile (C. difficile) ile kolonize olan bağırsak her zaman iltihaplanmaz: Bazı kişilerde hiç semptom görülmez, bazılarında ise hafif bir bağırsak iltihabı olur. Bununla birlikte, bazı insanlar doktorların psödomembranöz enterokolit dediği çok şiddetli bir bağırsak iltihabı geçirir.

Şiddetli vakalar ayrıca kalın bağırsağın tehlikeli bir şekilde büyümesine (toksik megakolon), bağırsak tıkanıklığına (ileus) veya kan zehirlenmesine (sepsis) yol açabilir.

Hastaların yüzde 5'e kadarı enfeksiyondan ölmektedir ve daha yaşlı ve önceden hasta olan kişiler özellikle risk altındadır. Komplikasyonlar varsa, ölüm oranı önemli ölçüde daha yüksektir.

Tedavi sonrası nüksler oldukça yaygındır. Hastaların yaklaşık yüzde 10 ila 20'sinde bağırsak iltihabı bir süre sonra tekrar patlak verir.

Clostridioides'in (C. difficile) neden olduğu sağlık sorunları, o an veya daha öncesinde antibiyotik kullanan kişilerde yaygındır. Bu nedenle antibiyotikler sadece tıbbi olarak acilen gerekliyse kullanılmalıdır. Antibiyotik direncinin yayılması da bu şekilde kontrol altına alınabilir.

C. difficile'nin daha fazla yayılması - özellikle tıbbi tesislerde ve bakım tesislerinde - hasta insanları erken bir aşamada tespit ederek, izole ederek ve tedavi ederek önlenebilir.

Bu kişilerle temas halindeyken sıkı hijyen önlemlerine uymak da önemlidir. Bu, örneğin koruyucu eldivenler ve koruyucu tulumlar gibi koruyucu giysiler giymeyi içerir.

Her şeyden önce, iyi el hijyeni önemlidir - ve sadece tıbbi tesislerde değil, günlük yaşamda da: her tuvalet ziyaretinden sonra ve her yemekten önce ellerinizi sabunla dikkatlice temizleyerek kendinizi ve başkalarını enfeksiyondan koruyabilirsiniz. Bu sadece enfekte kişiler için değil, herkes için geçerlidir.

Clostridioides (C. difficile) enfeksiyonunu güvenilir bir şekilde saptamak için, genellikle laboratuvarda hastadan bir dışkı örneği incelenir. Orada, bakterilerin kendilerini veya toksinlerini ve diğer bakteri bileşenlerini tespit etmek için çeşitli testler kullanılabilir.

Tedaviyi yapan doktor çok ağır bir seyir nedeniyle laboratuvar sonucunu bekleyemiyorsa veya sonuç net değilse genellikle tedaviye hemen başlar.

C. difficile'nin neden olduğu bağırsak iltihabı durumunda, doktorlar özel antibakteriyel ilaçlar reçete eder. Vankomisin, fidaksomisin veya metronidazol antibiyotikleri genellikle kullanılır. Doktorlar seçimlerini hastalığın ciddiyetine ve hastanın yaşı gibi mevcut risk faktörlerine göre yaparlar. Bağırsak delinmesi veya toksik megakolon gibi komplikasyonları olan ciddi vakalarda ameliyat gerekli olabilir.

Ek olarak, başka terapötik yaklaşımlar da vardır, örneğin:

• Bezlotoxumab antikoru ile infüzyon: Bu, bakteriyel toksinlere bağlanan ve onları zararsız hale getiren biyoteknolojik olarak üretilmiş bir ilaçtır.
• Dışkı nakli: Sağlıklı bir vericinin dışkısı, hasta kişinin bağırsağına nakledilir. Bununla birlikte, transfer diğer patojenleri bulaştırma veya alıcının vücudunda istenmeyen süreçleri tetikleme riskini içerir.