Fibromiyalji

Fibromiyalji, vücudun farklı bölgelerinde ağrı olarak kendini gösteren kronik bir ağrı hastalığıdır. Etkilenenler ciltte, kaslarda ve eklemlerde ağrı yaşayabilir. Fibromiyaljili insanlara yardımcı olan şeyler kişiden kişiye büyük ölçüde değişir.

Bir bakışta

  • Fibromiyalji, vücudun farklı bölgelerinde kendini gösteren kronik bir ağrı hastalığıdır.
  • Fibromiyaljide beyindeki ağrı işleme süreci bozulur. Ağrı ciltte, kaslarda ve eklemlerde hissedilebilir.
  • Diğer tipik şikayetler uyku bozuklukları, bitkinlik ve konsantrasyon güçlüğüdür.
  • Klinik tabloyu kavramak çok zor olduğu için, fibromiyalji teşhisi konmadan önce genellikle birkaç yıl geçer.
  • Hastalık genellikle 40 ila 60 yaşları arasında teşhis edilir; kadınlar erkeklerden daha sık etkilenir.

Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.

Fibromiyalji: Bir kadın yatakta öne eğilmiş oturuyor. Bir eliyle sırtını tutuyor.

Fibromiyalji nedir?

Fibromiyalji, kronik bir ağrı hastalığıdır. Vücudun farklı bölgelerindeki ağrılarla kendini gösterir. Etkilenenler ciltte, kaslarda ve eklemlerde ağrı yaşayabilir. Ayrıca uykusuzluk, bitkinlik ve konsantrasyon sorunları gibi başka şikayetler de ortaya çıkabilir. Fibromiyalji, fibromiyalji sendromu olarak da adlandırılır.

Fibromiyalji tehlikeli değildir - organlar sağlıklıdır ve yaşam beklentisini etkilemez.

Önemli bilgi: Fibromiyalji 1990'lardan beri hastalık olarak kabul edilmiştir. Bugün bile, etkilenenler bazen sadece şikayetlerini hayal ediyor olmakla suçlanıyor. Bunun nedenlerinden biri klinik tabloyu sadece birkaç kişinin bilmesi ve semptomların anlaşılmasının zor olmasıdır. Bu durum genellikle ek bir yüktür. Hastalara bazen ağrılarının tedavisi olmadığı söylenir. Bununla birlikte, çalışmalar, tipik semptomları hafifletebilecek kesinlikle tedaviler olduğunu göstermektedir. Birçok hasta insan da zamanla ağrılarıyla daha iyi baş eder. Hangi aktiviteleri yapabileceklerini ve neyin çok fazla gelebileceğini öğrenirler.

Fibromiyalji semptomları nelerdir?

Fibromiyalji, vücudun çeşitli bölgelerinde kronik derin kas ağrısının birincil nedenidir. Ağrı genellikle kas gerginliği veya çok fazla ağrıyan kas gibi hissedilir.

Genellikle tahmin edilemez ve günden güne değişebilirler. Örneğin, ağrı şiddeti çok değişir veya ağrı vücudun farklı bölgelerinde ortaya çıkar. Bu, fibromiyaljisi olan kişilerin alışveriş veya gezi gibi günlük aktiviteler gibi herhangi bir şeyi bile planlamasını zorlaştırır.

Bazı insanlar için ağrı, bu süre içinde bir şeyler yapabilmeleri için gün içinde birkaç saatliğine azalır.

Diğer tipik semptomlar zayıf, dinlendirici olmayan uyku, yorgunluk ve bitkinliktir. Fibromiyaljisi olan birçok insan bazen net düşünmekte, bir şeyleri hatırlamakta, kelimeleri bulmakta veya konsantre olmakta güçlük çeker. Bu duruma "fibro fog" ("fibro sis" teriminin İngilizcesi) denir.

Fibromiyaljinin nedenleri nelerdir?

Fibromiyaljili kişilerde beyindeki ağrı işleme süreci bozulur. Bu nedenle, bir uyaranın ağrı olarak algılandığı eşik, etkilenenler için diğer insanlara göre daha düşüktür.

Hastalığa birkaç faktörün neden olduğu düşünülmektedir. Fibromiyaljinin hem genetik hem de fiziksel veya psikolojik faktörler tarafından tetiklendiğine inanılmaktadır. Bunlar daha sonra değişen bir ağrı işleme sürecine yol açar.

Fibromiyalji genellikle yumuşak doku romatizması olarak adlandırılır. Ancak ağrı yumuşak dokulardan (örneğin kaslardan) gelmediği veya romatizmal bir hastalıktan kaynaklanmadığı için bu tabir yanıltıcıdır. Yumuşak doku romatizması terimi aynı zamanda çeşitli hastalıklar için genel bir terim görevi görür ve kendi başına bir hastalık değildir.

Fibromiyalji hakkında daha ayrıntılı bilgiyi, örneğin gelişimi hakkında bilinenleri gesundheitsinformation.de sitesinde bulabilirsiniz.

Fibromiyaljinin görülme sıklığı nedir?

Temsili bir araştırmaya göre, Almanya'daki yetişkinlerin yaklaşık yüzde 2'si fibromiyaljiden mustarip.

Kronik kas ağrısı: Almanya'da yetişkinlerin yaklaşık %2'sinde fibromiyalji vardır.

Hastalık genellikle ilk kez 40 ila 60 yaşları arasında ortaya çıkar. Kadınlarda fibromiyalji olasılığı erkeklerden daha fazladır. Ancak çocukların, ergenlerin ve genç yetişkinlerin fibromiyalji semptomları göstermesi de mümkündür.

Fibromiyalji nasıl seyreder?

Fibromiyalji genellikle göze batmayan bir şekilde başlar ve uzun bir süre içinde gelişir. Birçok hasta, fibromiyalji teşhisi konmadan önce uzun süre yaygın ağrılar veya diğer ağrı hastalıkları yaşar. Olası semptomlar şunları içerir: irritabl bağırsak sendromu, sırt, boyun, çene ve baş ağrısı ve kadınlarda şiddetli adet ağrısı, endometriyoz veya kronik bir sistit formu (interstisyel sistit).

Bazı hastalar çocukluklarında veya ergenliklerinde sıklıkla baş ağrıları, karın, kas veya eklem ağrıları yaşadılar.

Fibromiyaljinin seyri ve semptomları çok farklıdır. Daha büyük ağrılar içeren evreler, neredeyse semptomsuz evrelerle yer değiştirebilir.

Büyük bir çalışma, 10 yıldan uzun bir süre fibromiyaljili insanları inceledi. Bu çalışmada, katılımcıların yüzde 25'inde semptomlar zamanla bir miktar azaldı ve yüzde 10'unda önemli ölçüde azaldı. Ancak çoğunluk için şikayetler uzun vadede benzer düzeyde kaldı.

Ek olarak, pek çok hasta, romatoid artrit gibi başka fiziksel hastalıklara veya anksiyete bozuklukları veya depresyon gibi zihinsel hastalıklara sahiptir.

Fibromiyalji nasıl teşhis edilir?

Klinik tablo çok karmaşık olduğu için fibromiyalji teşhisi konana kadar genellikle birkaç yıl geçer.

Ağrı, sinsi bir şekilde veya vücudun sadece bir bölümünde başlar - bu nedenle, genellikle ilk olarak başka bir hastalık düşünülür. Bir teşhis laboratuvar değerleri veya röntgenlerle doğrulanamadığı veya net bir şekilde belirlenemediği için birçok doktor tereddüt eder. Bu, yanlış teşhise ve eksik anlamaya yol açabilir.

Etkilenenler genellikle ciddiye alınmadıklarını hisseder. Birçok hasta ayrıca doktorun semptomların hayali olduğuna inandığı hissine sahiptir. Fibromiyalji genellikle sadece romatolojik veya ağrı kesici tıp uygulamalarında tanınır.

Teşhis koymak için detaylı bir doktor-hasta görüşmesi ve fizik muayene gereklidir. Muayeneye kadar geçen 3 ay içinde vücudunuzun belirtilen 19 bölgesinden en az 7'sinde ağrı olduysa fibromiyalji olabilir. Vücut bölgeleri arasında göğüs ve karın, sırt ve çene, omuzlar, üst ve ön kollar, kalçalar, üst ve alt bacaklar (vücudun her iki yanında) yer alır. Bir fibromiyalji semptom anketi, semptomları ayırmaya yardımcı olabilir.

Ayrıca, aşağıdaki gibi diğer şikayetlerde ortaya çıkmış olmalıdır:

Bu ek semptomlar fibromiyaljide belirli bir şiddet derecesine ulaşır. Bunlar, en az 3 ay boyunca ağrı ile birlikte devam etmiş olmalıdır.

Semptomların arkasında başka bir hastalık olup olmadığını netleştirmek için tıp uzmanları tıbbi öykünün kapsamlı bir analizini, çeşitli kan testlerini ve fizik muayeneyi önerir. Romatoid artrit, hipotiroid, kas hastalıkları ve psikolojik nedenler gibi diğer olası nedenler bu şekilde olasılık listesinden çıkarılabilir.

Fibromiyalji nasıl tedavi edilir?

Ağrıyı kötüleştirme veya kendine zarar verme korkusuyla birçok hasta fiziksel aktiviteden kaçınır. Ancak araştırmalar, bisiklete binmek veya yürümek gibi egzersizlerin ve hafif sporların sizin için iyi olduğunu, vücudunuzu güçlendirdiğini ve ağrıyı biraz hafiflettiğini gösteriyor. Bu nedenle hareket, tedavinin önemli bir yönüdür.

Bazı insanlarda fibromiyalji ağrısını önemli ölçüde azaltabilen ilaçlar vardır. Çalışmalar amitriptilin, duloksetin, milnasipran ve pregabalinin etkinliğini göstermektedir. Diklofenak, ibuprofen veya parasetamol gibi geleneksel ağrı kesiciler genellikle tavsiye edilmez.

Bazı fizik tedaviler, özellikle termal banyolar genellikle rahatlatıcı olarak algılanır. Bazı hastalar saunanın veya hafif masajların da faydalı olduğunu düşünür.

Multimodal ağrı tedavisi özellikle şiddetli şikayetlerde yardımcı olabilir. Bu tedavide bilişsel davranışçı terapiden (BDT) egzersiz, gevşeme ve ağrı yönetimi yöntemleri birleştirilir.

BDT ve diğer psikoterapötik prosedürler, etkilenenlerin hastalıklarıyla daha iyi başa çıkmalarına yardımcı olabilir. İlaç tedavisi ayrıca multimodal ağrı tedavisinin bir parçası olabilir. 

Fibromiyalji ile nasıl yaşanır?

Fibromiyaljili kişilerin neleri faydalı buldukları ve hastalıklarıyla nasıl başa çıktıkları kişiden kişiye çok değişebilir. Bu nedenle, hastalıkla başa çıkmak için kendi stratejilerinizi geliştirmeniz önemlidir. Her şeyden önce bu, hastalıkla savaşmak için enerji kullanmak yerine rahatsızlıkla başa çıkmanın yollarını bulmak anlamına gelir.

Örneğin, aşağıdakiler yardımcı olabilir:

  • Günlük yaşamda gerçekten neyin önemli olduğunu yeniden düşünün.
  • Mükemmellik için çabalamayın.
  • Kendi sınırlarınızı keşfedin ve bunlara uyun.

Bu, şu anlama gelebilir:

  • Başlangıçtan itibaren yorucu faaliyetler için daha fazla zaman planlayın.
  • Düzenli molalar verin.
  • Farklı rahatlama yöntemleri kullanın.
  • Stresle başa çıkmaya çalışın - örneğin otojenik eğitim veya ilerleyici kas gevşemesi.

Fibromiyaljiye rağmen pek çok şey mümkündür ve yine de zevk veren pek çok şey yapılabilir. Bu aynı zamanda sosyal ilişkiler ve faaliyetler için de geçerlidir. Bu aktivitelerden herhangi birinden caydırmamak önemlidir. Fibromiyaljiden mustarip diğer insanlarla fikir alışverişinde bulunmak da burada çok yardımcı olabilir, çünkü hastalığın beraberinde hangi sorunları getirdiğini bilirler. Bu, örneğin kendi kendine yardım grubunun bir parçası olarak mümkündür.

Fibromiyaljisi olan kişilerin deneyimlerine dair raporları gesundheitsinformation.de sitesinde bulabilirsiniz. 

Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır. Tarih:

Bu yazıyı faydalı buldunuz mu?