Plevral efüzyon
ICD kodları: J90 J91 ICD kodu nedir?
Plevral efüzyon nefes darlığı, öksürük ve göğüs ağrısı ile kendini gösterir. Göğüs duvarı ve akciğerler arasında ince bir boşluk olan plevral boşlukta sıvı birikiminin artmasına neden olan bazı hastalıklar tarafından tetiklenir. Gerekli durumlarda sıvı boşaltılabilir.
Bir bakışta
- Bir plevral efüzyon durumunda, plevra ile akciğerler arasındaki plevral boşlukta daha fazla sıvı toplanır.
- Plevra akciğerleri çevreler; plevra göğsün iç duvarını kaplar (göğüs duvarı).
- Plevral boşluğa sıvı dolması göğüs ağrısına ve solunum yetmezliğine varan nefes darlığına neden olur.
- Bu, kalp yetmezliği veya zatürre gibi diğer hastalıklardan kaynaklanır.
- Hafif plevral efüzyonlar sıklıkla kendi kendine düzelir.
- Akut şikayetler olması durumunda, doktorlar sıvıyı plevral boşluktan çekerek boşaltabilir.
Not: Bu yazıdaki bilgiler bir doktor muayenesinin yerini tutamaz ve kişinin kendi kendine teşhis yapabilmesi veya tedavi etmesi için kullanılmamalıdır.
Plevral efüzyon nasıl tedavi edilir?
Plevral efüzyon akut nefes darlığına veya akut kalp problemlerine yol açarsa acil durum oluşur. Böyle bir durumda 112'yi arayarak ambulans çağırmak önemlidir. Doktor daha sonra göğüs boşluğundaki basıncı azaltmak için fazla sıvıyı bir tüp kullanarak boşaltır. Buna drenaj da denir.
Sebep bakterilerin neden olduğu pnömoni ise, doktor antibiyotiklerle tedavi edebilir. Kalp yetmezliği, örneğin drenaj ilaçları (diüretikler) ile hafifletilebilir. Semptomlar daha sonra genellikle azalır.
Plevral efüzyonlar kanser durumunda tekrarlayabilir. Bu durumda düzenli ponksiyon gerekir veya fazla sıvının akabileceği bir plevra kateteri yerleştirilir. Sonrasında ameliyatla akciğer zarını plevraya bağlamak mümkündür. Doktorlar bunu plörodez olarak da adlandırır. Bu, sıvının tekrar birikmesini önler veya en azından olasılığı azaltır.
Plevral efüzyon nedir?
Plevral efüzyon durumunda, plevral boşluk olarak adlandırılan yerde fazlaca sıvı, irin veya kan birikir. Bu dar, sıvı dolu boşluk, akciğerleri ("pulmoner astar") ve göğsün iç duvarını ("plevra") kaplayan iki zar arasında yer alır.
Plevral efüzyon belirtileri nefes darlığı, öksürük veya göğüs ağrısı olabilir. Bununla birlikte, plevral efüzyonu olan bazı kişilerde hiçbir şikayet görülmez. Doktorlar göğüs röntgeni çektiklerinde plevral boşlukta sıvı birikimini görebilirler.
Bir plevral efüzyon oldukça yaygındır ve her zaman aşağıdaki gibi bir duruma eşlik eder:
- Kalp yetmezliği
- Zatürre (pnömoni)
- Pulmoner emboli
- Akciğer veya meme kanseri gibi kötü huylu tümörler
- Kaburga kırıkları
Mümkünse önce altta yatan hastalık tedavi edilir. Hafif plevral efüzyonlar sıklıkla kendi kendine düzelir. Şiddetli bir plevral efüzyon durumunda, doktor plevral boşluktaki fazla sıvıyı çekerek boşaltabilir.
Plevral efüzyonun semptomları nelerdir?
Biriken sıvının miktarına bağlı olarak, plevral efüzyon durumunda aşağıdaki semptomları yaşanır:
- Solunum yetmezliğine varan nefes darlığı
- Öksürük
- Göğüs ağrısı
Ateş, kanlı balgam ve kilo kaybı da görülebilir.
Artan sıvı birikiminin nedenine bağlı olarak başka belirtiler de ortaya çıkabilir, örneğin:
- Kalp yetmezliği nedeniyle, örneğin bacaklarda, oksijen eksikliği veya su tutma
- Zatürre durumunda ateş, titreme ve öksürük
- Pulmoner emboli nedeniyle nefes darlığı ve göğüs ağrısı
Bir plevral efüzyon sadece hafif şikayetlerle ya da tamamen semptomsuz geçebilir.
Plevral efüzyon nasıl oluşur?
Sağlıklı bir insanda, plevral boşlukta yeni oluşan sıvı miktarı kadar sıvı emilir - bir denge vardır. Bir plevral efüzyon durumunda, bu denge bozulur: emilebilenden daha fazla sıvı oluşur. Sonuç aşırı sıvı birikimidir.
Plevral efüzyonlar genellikle kalp yetmezliği veya pulmoner emboli gibi altta yatan hastalıklar tarafından tetiklenir. Kırık bir kaburga sonucu veya bir ameliyattan sonra da plevral efüzyon oluşabilir.
Ek olarak, akciğerlerin bakterilerle - daha nadiren virüslerle - enfekte olmaları da plevral efüzyona neden olabilir. Bunlar:
- Zatürre (pnömoni)
- Tüberküloz
- HIV enfeksiyonu
- Koronavirüs SARS-CoV-2 enfeksiyonu
Ek olarak, çeşitli kanser türlerinde plevral efüzyon meydana gelebilir, örneğin:
- Akciğer kanseri
- Meme kanseri
- Mide ve kolon kanseri
- Yumurtalık kanseri
Diğer olası ancak daha nadir nedenler şunlardır:
- Karaciğer sirozu
- Böbrek hastalıkları
- Akut veya kronik pankreas iltihabı (pankreatit)
- Kronik enflamatuar romatizma
- Çeşitli ilaçlar
- Asbest ve diğer akciğere zarar veren maddelerin solunması
Plevral efüzyonun görülme sıklığı nedir?
Plevral efüzyon diğer çeşitli hastalıklara eşlik edebildiği için nispeten yaygındır. Almanya'da yaklaşık her yıl 1000 kişiden 1 ila 5'inin plevral efüzyon geliştirdiği tahmin edilmektedir.
Plevral efüzyon nasıl teşhis edilir?
Bir plevral efüzyondan şüpheleniliyorsa semptomları netleştirmek için doktor önce şikayetler, geçmiş hastalıklar, ilaçlar veya son ameliyatlar hakkında ayrıntılı bir görüşme (anamnez) yapar.
Geçmiş hastalıklara ve semptomların tipi ve şiddetine bağlı olarak çeşitli muayeneler yapılır, örneğin:
- Akciğerleri dinlemek
- Göğüs röntgeni
- Örneğin kalp yetmezliğini tespit etmek için kalbin dinlenmesi veya ultrason muayenesi
Plevral boşlukta biriken sıvının daha sonra incelenmek üzere ince bir iğne (ponksiyon) ile alınması.
Bilgisayarlı tomografi (BT), genellikle net olmayan bulgular veya ciddi enfeksiyonlar durumunda daha az sıklıkla kullanılır. Plevral efüzyonun nedeni enfeksiyonsa, çekilen sıvı laboratuvarda olası patojenleri belirlemek için kullanılır.
- DynaMed [Internet], Ipswich (MA). Pleural Effusion. EBSCO Information Services. Record No. T474331. 2018 (1995). Aufgerufen am 11.03.2021.
- Jany B, Welte T. Pleural Effusion in Adults – Etiology, Diagnosis, and Treatment. Dtsch Arztebl Int 2019. Aufgerufen am 11.03.2021.
- UpToDate (Internet). Diagnostic evaluation of a pleural effusion in adults: Initial testing. Wolters Kluwer 2020. Aufgerufen am 11.03.2021.
- UpToDate (Internet). Management of nonmalignant pleural effusions in adults. Wolters Kluwer 2020. Aufgerufen am 11.03.2021.
- UpToDate (Internet). Management and prognosis of parapneumonic pleural effusion and empyema in adults. Wolters Kluwer 2020. Aufgerufen am 11.03.2021.
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit im Gesundheitswesen (Sağlık Hizmetlerinde Kalite ve Verimlilik Enstitüsü) (IQWiG) ile birlikte hazırlanmıştır.
Tarih: