Çocuklar ve ergenler için sağlık muayeneleri

U ve J muayenelerde doktor çocuğun genel sağlık durumunu ve yaşa uygun gelişimini kontrol eder. İhmal ve istismar belirtilerine de dikkat edilir.

Bu, hastalıkların veya gelişim bozukluklarının tanınmasını mümkün kılar. Böylece tedavi ve hedefe yönelik destek erken bir aşamada başlatılabilir.

Randevularda doktor diğer şeylerin yanı sıra şunları soracaktır:

• Vücudun yaşa uygun gelişimi
• Kronik hastalıkların varlığı
• Görme veya işitme bozukluğu belirtileri
• Çocuğun zihinsel gelişiminin, dil gelişiminin ve sosyal ve duygusal becerilerinin yaşına uygun olup olmadığı
• Çocuk ve ebeveynler arasındaki ilişkide anormalliklerin varlığı
• Önceki muayenelerde tespit edilen anormalliklerde düzelme olup olmadığı
• Özellikle kişisel stres durumlarının veya yüksek sağlık risklerinin olup olmadığı 
• Ergenlerin sağlığında veya okul gelişiminde anormallikler olması ya da sigara, alkol ve uyuşturucu tüketimi gibi sağlığa zararlı davranışlarda bulunmaları

Ayrıca önleyici tedbirler ve daha fazla yardım hakkında bilgi sağlarlar.

Herhangi bir anormallik varsa, doktor size nasıl ilerleyeceğiniz konusunda tavsiyede bulunacaktır. Gerekirse, hastaları daha ileri teşhis ve tedavi için uzman muayenehanelere sevk ederler. Ayrıca aşılar konusunda tavsiyelerde bulunur ve tavsiye edilen aşıların tam olup olmadığını kontrol ederler.

Ebeveynler veya diğer destek sağlayanlar, kontrol randevularını çocuğun gelişimi hakkında sorular sormak ve örneğin medya tüketimi, beslenme veya ebeveynlikle ilgili herhangi bir zorluğu ele almak için kullanabilirler. Gerekirse doktor başka danışma merkezlerinin iletişim bilgilerini paylaşır. 

Tüm sağlık muayeneleri için, yapılmaları gereken belirli zaman aralıkları öngörülmüştür. Bunun, doğumdan ergenliğe kadar her çocuğun çok sayıda gelişimsel aşamadan geçmesi gibi iyi bir nedeni vardır. Örneğin, anaokulu ve okul öncesi çağında konuşmada, motor becerilerde ve akranlarıyla ilişkilerde önemli gelişmeler yaşarlar. Gelişimdeki bazı anormallikler ve ayrıca bazı hastalıklar sadece belirli bir yaşam süresi içinde en iyi şekilde tedavi edilebilir.

Prematüre bebekler için de anne babalar olağan muayene zamanlarına dikkat etmelidir. Tarihler gerçek doğumdan itibaren hesaplanır. Bununla birlikte, çocuk doktoru gelişimdeki farklılıkları dikkate alacaktır. 

Sağlık sigortaları, yeni doğan taramalarının ve 11 yasal U ve J sağlık muayenesinin masraflarını, bunların belirlenen süreler içinde yapılması halinde karşılamaktadır. Bazı sağlık sigortaları, ek U muayenelerini ve J muayenelerini de isteğe bağlı hizmet olarak sunar (U10, U11 ve J2). Sağlık sigortanızdan bununla ilgili önceden bilgi alın. Bu muayeneler sarı U kitapçığında değil, ayrı olarak belgelenir. 

Tarama muayenelerinin dönemleri ve odak noktası

U1: Doğumdan hemen sonra

Doktor, solunum, kalp ve dolaşım sistemi gibi yaşamsal fonksiyonları kontrol eder. Ayrıca cilt rengi, solunum, kas aktivitesi, kalp atışı ve refleksler muayene edilir.

Bunların yanı sıra kalp hastalıkları, hormonal ve metabolik hastalıklar, malformasyonlar veya işitme bozuklukları olup olmadığı da muayene edilir. Tehlikeli kanamayı önlemek için K vitamini verilir.

U1 ve U2 arasında, belirli kalp kusurlarını ekarte etmek için kandaki oksijen içeriği bir sensörle analiz edilir. 
Ayrıca "yenidoğan taraması" adı verilen tarama da yapılır. Her iki muayeneye de katılım gönüllü ve ücretsizdir.

U2: Doğumdan sonraki 3. ila 10. gün

Ayrıntılı fizik muayene yapılır: Kilo ve boy uzunluğu ölçülür ve cilt, organlar, duyu organları, kafa, iskelet sistemi ve refleksler muayene edilir. Doktor, malformasyonlara ve doğum kusurlarına özellikle dikkat eder. Çocuğa tekrar K vitamini verilir. Ebeveynlerle florür ve D vitamininin dişler ve kemikler için neden önemli olduğu tartışılır.

U3: Doğumdan sonraki 4. ila 5. hafta

U3'te doktor aileyle yenidoğanla ilgili konuşur: Çocuk emziriliyor mu ve annenin emzirme danışmanlığı gibi desteğe ihtiyacı var mı? Çocuk yeterince içiyor mu? Sindirim normal mi? Ne kadar uyuyor? Çok ağlıyor mu? Ve annede doğum sonrası depresyon belirtileri var mı? Ayrıca, doktor kilonun, motor becerilerin, reflekslerin ve tepkilerin yaşa uygun gelişiminin yanı sıra organları ve kalça eklemlerini kontrol eder. Bebeğin kalça eklemleri de ultrasonla incelenir, böylece herhangi bir yanlış hizalanma zamanında tedavi edilebilir. Bebeğe son kez K vitamini damlası verilir. Ebeveynlere önerilen aşılar hakkında bilgi verilir.

U4: Doğumdan sonraki 3. ila 4. ay

Bu muayenede ayrıca bebeğin uyku, emzirme, içme, sindirim veya diğer davranışlarındaki olası anormalliklere de odaklanılır. Doktor ayrıca vücudun yaşa uygun bir şekilde gelişip gelişmediğini de kontrol edecektir. Ayrıca çocuğun motor becerilerini ve sinir sistemini de kontrol eder.

U5: Doğumdan sonraki 6. ila 7. ay

Çocuk fiziksel olarak tekrar muayene edilir. Erkek çocuklarda inmemiş testislere özellikle dikkat edilir. Doktor, anne sütünden veya biberonla beslenmeden katı gıdalara yavaş geçiş konusunda ebeveynlere tavsiyelerde bulunacaktır. Florür tabletlerinden florürlü diş macununa geçiş de görüşülür. Diğer konular arasında güneşten korunma ve aşılama yer almaktadır.

U6: Doğumdan sonraki 10. ila 12. ay

Muayene sırasında doktor özellikle çocuğun ne kadar hareketli olduğuna ve vücudunu nasıl kontrol ettiğine bakar. Görme bozukluklarını tanımak için bir göz muayenesi yapılır. Ayrıca, konuşma ve etkileşim de ilk kez kontrol edilir. Süt ve yulaf lapası ile beslenmeden masada aile yemeklerine geçiş tartışılır. Doktor, önerilen aşılar ve dil gelişiminin nasıl destekleneceği konusunda tavsiyelerde bulunacaktır. Diğer konular arasında ağız hijyeni, florür ile çürüklerin önlenmesi ve kemik hastalıklarını önlemek için D vitamini alınması yer alır. Yaşamın ilk yılından sonra vitamin alımı durdurulabilir.

U7: Doğumdan sonraki 21. ila 24. ay

Bu muayene sırasında, serbest yürüme ve merdiven çıkmaya başlama, ince motor becerileri, konuşma ve diğer çocuklara olan ilgiye özellikle dikkat edilir. Çocuğa önerilen tüm aşılar henüz yapılmamışsa, bunlar daha sonra yapılabilir. Doktor ayrıca herhangi bir görme bozukluğu olup olmadığını da kontrol eder. 

U7a: Doğumdan sonraki 34. ila 36. ay

Bu yaşta gözlerin görme keskinliği belirlenir ve uzamsal görme test edilir. Muayene aynı zamanda zıplayarak ve merdiven çıkarak test edilen koordinasyon ve dengeye de odaklanır. Çocuğun ince motor becerilerine ve sosyal davranışlarına da dikkat edilir. Bu noktadan itibaren doktor medya tüketimi konusunda tavsiyelerde bulunacaktır. Ayrıca dilsel gelişimin yaşa uygun olup olmadığı da tekrar kontrol edilir.

U8: Doğumdan sonraki 46. ila 48. ay

İşitme testi, gelişim sırasında ortaya çıkan nadir işitme bozukluklarını tanımak için yapılır. Görme netliği ve uzamsal görme tekrar test edilir. Doktor çocuğun konuşma gelişimini, koordinasyonunu, hareketliliğini ve diş durumunu kontrol eder. Yine ebeveynlere dil gelişimi, medya tüketimi, beslenme ve yeterli egzersiz konularında tavsiyeler verilmektedir.

U9: Doğumdan sonraki 60. ila 64. ay

Okula başlamadan önce olası hastalıkları ve gelişim bozukluklarını özel olarak tedavi edebilmek için doktor motor becerilerin ve dil gelişiminin yanı sıra görme kabiliyetini kontrol eder. Renk görüşü de ilk kez test edilir. İdrar kronik böbrek hastalığı açısından analiz edilir.

Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung (BZgA) (Federal Sağlık Bilgi Merkezi) tarafından sağlanan bir hizmet olan kindergesundheit-info.de adresinde U1 ila U9 için bir randevu hesaplayıcısı bulunmaktadır.

J1: 12 ila 13 yaş

Bu muayene, okul sorunları, sigara veya alkol tüketimi gibi zihinsel ve sosyal risk faktörlerinin erken tespitine odaklanmaktadır. Doktor, ergenlere örneğin cinsellik ve doğum kontrolü, kilo sorunları veya yeme bozuklukları gibi sağlık konularında da tavsiyelerde bulunur ve özel kişisel stres durumunda veya psikolojik sorunlarda ilk başvurulacak kişi olabilir.

Doktor tansiyonu ölçer ve fiziksel muayene sırasında ergenlik gelişimi ve duruşun yanı sıra tiroid bezi, omurga ve kalça eklemi hastalıklarına özellikle dikkat eder.

Yasal muayene programının dışındaki ek önleyici muayeneler

U10, U11 ve J2 ek muayeneleri tüm sağlık sigortası şirketleri tarafından geri ödenmemektedir. Ancak, birçoğu poliçe sahiplerine bu muayeneleri ek bir hizmet olarak sunmaktadır.

U10: 7 ila 8 yaş

Fiziksel, zihinsel ve eğitimsel gelişim incelenir. İşitme ve görme duyuları da tekrar test edilir. Doktor ayrıca medya tüketimini ve çocuğun yeterince hareket edip etmediğini de soracaktır.

U11: 9 ila 10 yaş

Bu muayenede doktor, okulda veya sosyal çevrede herhangi bir sorun olup olmadığını kontrol eder. Ayrıca sorunlu medya izleme durumları veya bağımlılık yapıcı madde kullanımı olup olmadığını da soracaktır. U11 ayrıca fiziksel aktivite ve sporun yanı sıra sağlık bilincine sahip davranışların teşvik edilmesine yönelik tavsiyeler de içermektedir. Ergenliğin başlangıcına ve olası ergenlik sorunlarına da dikkat edilir.

J2: 16 ila 17 yaş

Ergenliğin sonunda fiziksel, zihinsel ve sosyal gelişim bir kez daha kontrol edilir. Çocuk yetişkinliğe ulaşmadan önce müdahale edebilmek için okul veya mesleki gelişimdeki sorunlar ve sağlığı tehdit eden davranışlar tespit edilmelidir. Doktor ayrıca görme veya işitme bozukluğu olup olmadığını da kontrol edecektir.

Ergenler ayrıca arkadaşlarıyla, aileleriyle veya kendi cinsellikleriyle ilgili herhangi bir sorun hakkında da doktorlarıyla konuşabilirler. Muayene ebeveynlerle birlikte veya ebeveynler olmadan gerçekleştirilebilir.

Yenidoğan taraması doğumdan 36 ila 72 saat sonra, bazen U2 ile birlikte gerçekleştirilir. Yenidoğanın damarından veya topuğundan birkaç damla kan alınır ve test için özel bir laboratuvara gönderilir.

Taramanın amacı, çok sayıda doğumsal hastalığı zamanında fark etmek ve erken aşamada tedavi edebilmektir. Analiz edilen hastalıkların çoğu tedavi edilebilir değildir. Bununla birlikte, etkilerin en aza indirilebilmesi veya hatta önlenebilimesi için genellikle iyi bir şekilde tedavi edilebilirler.

Yenidoğan taraması ve tarama sayesinde teşhis edilebilen çeşitli hastalıklar hakkında ayrıntılı bilgi Gemeinsamer Bundesausschuss'un (Federal Ortak Komite) (G-BA) online broşüründe bulunabilir.  

Ebeveynler, diş çürüğü gibi diş, ağız ve çene hastalıklarını erken aşamada fark edip tedavi edebilmek için çocuklarını 6 aylıktan itibaren diş muayenesine götürebilirler. Çocuk doktoru ayrıca U muayenelerin bir parçası olarak dişleri üç kez kontrol eder ve ebeveynlere diş sağlığı konusunda tavsiyelerde bulunur.  

Sonrasında 6 yaşa kadar diş hekimliği muayenehanesinde üç randevu planlanır. Her muayene arasında 12 ay olmalıdır. Randevular, ağız boşluğunun muayenesine ek olarak, ebeveynlere beslenme ve ağız hijyeni konusunda kişiselleştirilmiş bilgi ve tavsiyeler sağlamaya odaklanmaktadır. Ayrıca gerekirse diş minesi florür içeren bir vernikle sertleştirilebilir. Hassas dişleri olan çocuklarda ek olarak ilk daimi azı dişleri de kapatılabilir: Bunun için diş hekimi büyük azı dişlerini bir tür plastik kaplamayla kapatır. Bu sayede diş çürümesine neden olabilecek bakterilerin daha az birikmesi amaçlanır. Kapama işleminin ön şartı dişlerde çürük olmamasıdır.

6 yaşından itibaren, sağlık sigortaları altı ayda bir önleyici diş muayenesi masraflarını karşılar. Bu muayeneler 12 yaşından itibaren (elektronik) bir bonus kitapçığına kaydedilir. Tüm önleyici randevulara katıldığını kanıtlayabilen herkes, daha sonra protez takılması gerektiğinde daha yüksek sübvansiyon alacaktır.

Federal Sağlık Bakanlığı'nın (BMG) web sitesinde farklı yaş gruplarına yönelik koruyucu diş muayenelerinin bileşenlerine ilişkin genel bilgi bulabilirsiniz.

Kronik hastalığı olan veya engelli çocuklar, sağlıklı veya engelsiz çocuklardan farklı gelişebilir. Bununla birlikte, doktor çocuğun nasıl geliştiğini kontrol ettiği için ve daha ileri tedavi ve destek önlemleri konusunda tavsiyelerde bulunduğu için, düzenli tarama muayeneleri faydalıdır. Down sendromu gibi bazı engeller için, yaşa uygun gelişim için uyarlanmış kriterler vardır.

Doktor, her U muayene sonuçlarını "sarı kitapçık" veya "U kitapçığı" olarak da bilinen (elektronik) çocuk muayene kitapçığına kaydeder. Bu kitapçık doğumdan kısa bir süre sonra ebeveynlere verilir.

Sarı kitapçığa ek olarak, ebeveynler çocuk doktorundan beyaz ve yeşil PaedPlus kitapçığını da temin edebilirler. Bu kitapçık U10, U11 ve J2 ek muayenelerinin yanı sıra J1 ergenlik muayenesini de belgelemektedir.

Kayıtlı muayene sonuçları, özel veri koruma kapsamında olan gizli bilgilerdir. Anaokulu, okul veya yetkili kurum da dahil olmak üzere hiç kimse, ebeveynleri kabul etmedikçe kitapçığa erişim talebinde bulunamaz. Ebeveynler, 2017'den bu yana yayınlanan yeni pediatrik check-up kitapçıklarında, çocuklarının muayenelere katıldığını kanıtlamak için çıkarılabilir bir katılım kartı kullanabilmektedir.

Sarı kitapçık elektronik hasta dosyasına (ePA) da kaydedilebilir. Elektronik hasta dosyasının (ePA) çocuğunuza yaşamı boyunca nasıl eşlik edebileceği ve onu nasıl destekleyebileceği ePA konu sayfasında açıkça gösterilmektedir.

Tüm çocuklar ve ergenler, U1'den U9'a ve J1'e kadar 11 yasal muayene için yasal haklara sahiptir. Bunlar hem yasal hem de özel tüm sağlık sigortaları tarafından karşılanır.

Muayene tarihleri Baden-Württemberg, Bavyera ve Hessen hariç çoğu eyalette zorunlu değildir. Ancak diğer eyaletlerde bazı muayeneler için bağlayıcı bir davet ve kayıt sistemi mevcuttur. Çocuk doktorları, önleyici muayenelere katılım sağlanıp sağlanmadığını yetkili mercilere bildirir. Bildirim alınmazsa, yetkililer ebeveynlere soracaktır. Bildirim unutulmuşsa, kolayca yeniden bildirimde bulunabilinir. Muayene fiilen yapılmamışsa, sağlık dairesi veya gençlik dairesi genellikle çocuğun iyi bakıldığından emin olmak için aileyi ziyaret edecektir.

U ve J muayenelerle ilgili diğer bilgileri çocuk doktorunuzdan veya sağlık sigortanızdan edinebilirsiniz.

Kişisel muayene zamanlarını, Bundeszentrale für gesundheitliche Aufklärung'un (Federal Sağlık Bilgi Merkezi) web sitesi olan kindergesundheit-info.de adresinde hesaplayabilirsiniz.

Pediatristler Meslek Birliği bir hatırlatma hizmeti sunmaktadır. Aşılar ve önleyici tedbirlerle ilgili hatırlatmaları e-posta yoluyla almak için bilgilerinizi girebilirsiniz.