Evde bakım: Sunulan olanaklar

Evde yaşamaya devam etmek isteyen bakıma muhtaç kişiler, istedikleri desteği seçebilir: Parasal olmayan bakım yardımlarını seçme imkanı da vardır. Buna hem ayakta bakım hizmetleri hem de ayakta destek hizmetleri tarafından sağlanan yardımlar dahildir. Bakım sigortası şirketleri, masrafları belirli azami limitlere kadar karşılar.  

İkinci bir seçenek olarak bakıma muhtaç kişiler, bakım parası gibi nakdi yardımlar da talep edebilir. Bakım parası alan hastalar evde gerekli bakımı ve yardımı bu parayla uygun bir şekilde sağlamalıdır. 

Bakıma muhtaç kişiler ve yakınları evde yapılan bakım hizmetlerini kendileri tasarlayabilir ve birleştirebilir. Seçilen bakım hizmetini sunanlar veya bakım personeli, sözleşme imzalanmadan önce bir ön hesaplama yaparak beklenen maliyetler hakkında bilgi vermelidir. Her önemli değişiklikten sonra bile ilgili değişiklik hakkında derhal bilgi vermek zorundadır. Bakıma muhtaç kişiler böylece bakım düzenlemelerinin maliyetleri hakkında fikir edinir.  

Ayrıca, gündüz veya gece bakım için kısmi yatılı hizmetler ve kısa süreli bakım için geçici tam yatılı hizmetler düşünülebilir. Bakım amaçlı ev paylaşımı grupları için de ek hizmetler mevcuttur.

Evde bakım durumunda, bakıma muhtaç kişiler ayakta parasal olmayan bakım yardımlarından yararlanma hakkına sahiptir. Bu şu anlama gelir: Bakıma muhtaç kişiler, onaylanmış bir ayakta bakım veya destek hizmetinden ya da bireysel bakıcı yardımından da yararlanabilir. Bireysel bakıcılar, geriatri hemşireleri gibi serbest meslek erbabıdır. Bakım ve destek hizmetleri sunanlar veya bireysel bakıcılar, ilgili bakım sigortası ile bir sözleşme imzalamış olmalıdır. Sigorta, ayakta parasal olmayan tedavi yardımları için yasal olarak belirlenen azami tutarı öder. Tam olarak hangi masrafları ödediği bakım derecesine bağlıdır. Asgari şart, bakım derecesi 2'dir. 

Ayakta bakım hizmetleri 

Ayakta bakım hizmetleri, bakıma muhtaç kişilere ve evde bakım hizmeti veren yakınlarına destek olmaktadır. Bu şekilde, hastalar tanıdık çevrelerinde yaşamaya devam edebilmelidir. Bakımı üstlenen akrabalar da örneğin mesleki yaşamları ile bakım görevini birlikte daha iyi idare edebilmeleri için hizmetlerle desteklenmelidir.  

Ayakta bakım hizmetlerinde diğerlerinin yanı sıra aşağıdaki hizmetler sunulur: 

• Kişisel hijyen, beslenme ve egzersiz konusunda yardım 
• Oryantasyon yardımı, günlük yaşamı organize etme veya sosyal ilişkileri sürdürme desteği 
• İlaç, pansuman değiştirme ve enjeksiyon gibi bir sağlık sigortası hizmeti olarak evde sağlık hizmeti 
• Bakıma muhtaçlara ve yakınlarına danışmanlık hizmeti 
• Yardım hizmetlerinin sağlanmasında destek: örneğin yemek dağıtımı, sürücü veya ambulans hizmetleri 
• Ev işlerinde yardım: Örneğin yemek pişirmek veya temizlik yapmak 

Ayakta destek hizmetleri 

Ayakta destek hizmetlerinde de ayakta bakım hizmetleri gibi parasal olmayan bakım yardımları sağlanır. Geniş bir destek yelpazesi sunulur: Hastayla evde ilgilenmeye ek olarak, örneğin ev işlerinde de yardımcı olur.  

Ayakta destek hizmetlerinde aşağıdaki alanlarda yardım ve destek sunulur: 

• Oryantasyon 
• Günlük yaşamın planlanması 
• Ev işleri  
• Sosyal ilişkileri sürdürmek 
• Bakıma muhtaç kişinin sosyal becerilerinin geliştirilmesi 

Danışmanlık ziyaretleri, bakım hizmetlerini sunanların görevleri arasında yer almaz. Hem bakım hem de destek hizmetlerini kapsayan alanlarda bakım sigortası hizmetlerinin tabi olduğu kurallar geçerlidir. Bu, bakım desteği, yani oryantasyon yardımı, günlük yaşamı organize etme veya sosyal ilişkileri sürdürme desteği ve ev işlerinde yardım için geçerlidir. 

Bakıma muhtaç kişiler, akrabaları, arkadaşları veya gönüllüler tarafından bakılıyorsa bakım veya destek hizmetlerinden de vazgeçebilir. Bakım sigortası bu amaçla bakım ödeneği tutarını öder. 

Örneğin akrabalar veya diğer gönüllüler bakıma muhtaç kişinin evde bakımını kendileri üstleniyorsa ve bakım derecesi en az 2 ise bu kişinin bakım parası alma hakkı vardır. Bakım sigortası, bakım parasını doğrudan bakıma muhtaç kişiye aktarır: Kişi bunu serbestçe kullanabilir. Bakıma muhtaç kişiler genellikle bakım parasını kendilerine bakan insanlara teşekkür olarak verir. Bakım ödeneği aynı zamanda parasal olmayan ayakta bakım yardımları ile birleştirilebilir. Bakım ödeneğinin miktarı, tıpkı bakım yardımları gibi bakım ihtiyacı derecesine (bakım derecesi) bağlıdır.

Bakım ödeneği ve parasal olmayan ayakta bakım yardımları da birleştirilebilir ve aynı anda kullanılabilir. Bu, bakıma muhtaç kişilere bakımı mümkün olduğunca bireysel ihtiyaçlarına göre uyarlamalarında yardımcı olur. Bu durumda bakım ödeneği, talep edilen parasal olmayan ayakta bakım yardımlarının değeri ile orantılı olarak azaltılır. Böylece bakım ödeneğinin orana göre verilecek kısmı bakım sigortası tarafından her ay ilgili faturanın duruma göre kontrolü yapıldıktan sonra belirlenir. 

Bakıma muhtaç kişiler, evde bakım için ayda 125 avroya kadar destek ödeneği alma hakkına sahiptir. Bu, bakım derecesi 1 dahil olmak üzere tüm bakım derecelerindeki bakıma muhtaç kişiler için geçerlidir.  

Destek ödeneği belirli bir amaca yöneliktir ve bakıma katkıda bulunan aile bakıcılarını ve diğer yakın insanları rahatlatmak veya günlük yaşamda bakıma muhtaç kişilerin bağımsızlığını ve karar verme özgürlüğünü desteklemek için kullanılabilir.

Destek ödeneği bir takvim ayı içinde (tamamen) kullanılmazsa kalan tutar sonraki takvim aylarına devredilebilir. Devir işlemi, bir sonraki yılın Haziran ayının sonuna kadar mümkündür. 

Bakıma muhtaç kişiler destek ödeneğini aşağıdaki hizmetler için kullanabilir: 

• Gündüz veya gece bakımı 
• Kısa süreli bakım 
• Onaylı bakım hizmetleri (2'den 5'e kadar olan bakım dereceleri için geçerlidir, ancak kendi kendine bakım hizmetleri için geçerli değildir) 
• Günlük yaşamda destek için eyalet yasaları tarafından tanınan seçenekler (örn. bunama hastaları için bakım grupları veya ev işleriyle ilgili hizmetler).   

Destek ödeneğini ayakta bakım kapsamındaki hizmetler için kullanan herkes bakım desteğinden (oryantasyon yardımı, günlük yaşamda destek veya sosyal ilişkileri sürdürmek) yararlanabilir ve ev işlerinde yardım talep edebilir. Sadece bakım derecesi 1 olan bakıma muhtaç kişiler, bunu ayrıca kişisel hijyen, beslenme ve egzersiz konusunda yardım için kullanabilir. 

Destek ödeneğini alabilmek için, bakım sigortası şirketine veya özel sigorta şirketine uygun belgelerin ibraz edilmesi gerekir. 

Dönüştürme hakkı 

Parasal olmayan ayakta hizmet yardımı haklarını (tamamen) tüketmeyen herkes, kullanmadığı miktarı dönüştürebilir ve bu hakkını günlük yaşamda destek seçeneklerinden faydalanmak için kullanabilir. Bunların hangi seçenekler olduğu ilgili federal eyalete bağlıdır. Toplam tutarın en fazla yüzde 40'ı parasal olmayan ayakta hizmet yardımlarına dönüştürülebilir. 

Özel bakıcı tatildeyse, hastaysa veya başka nedenlerle bakıma muhtaç kişiye geçici olarak bakamayacak durumdaysa ek bakım düzenlemeleri geçerlidir. Bakıcı bakıma muhtaç kişiye ev ortamında en az altı ay baktıktan sonra bu hak talep edilebilir. Bakıcı örneğin düzenli randevular nedeniyle yalnızca saatlik olarak meşgulse ek bakım saatlik olarak alınabilir.  

Bakım sigortası, ek bakım için 2 ile 5 arasındaki bakım dereceleri için altı haftaya kadar gerekli ikame bakımın masraflarını takvim yılı başına 1612 avroya kadar karşılar. Ayrıca, kısa süreli bakım yardımlarının yarısı (yani takvim yılı başına 806 avroya kadar) ek bakım için kullanılabilir.  

Ön koşul, ek bakım sağlayanların:

• Bakıma muhtaç kişiyle kan bağı veya evlilik yoluyla akraba (ikinci dereceye kadar) olmamasıdır.
• Onunla aynı evde yaşamamasıdır. 

Ek bakımı üstlenen yakın akrabalar için özel düzenlemeler geçerlidir. Bakım sigortası şirketleri bu konuda danışmanlık hizmeti sunar. 

Bakıma muhtaç kişiler, ek bakım sırasında, takvim yılı başına altı haftaya kadar önceki (orana göre verilecek kısım) bakım ödeneğinin yarısını alır. Günde sekiz saatten daha az ek bakım alınması durumunda bakım sigortası tam bakım ödeneği verir.

Bakım derecesi 1 ile 5 arasındaki bakıma muhtaç kişiler, evlerindeki gerekli değişiklikler için bakım sigortasına 4000 avroya kadar bir hibe için başvurabilir. Uyum önlemleri, evde bakımı mümkün kılmaya veya kolaylaştırmaya ya da mümkün olduğunca bağımsız bir yaşamı yeniden tesis etmeye hizmet etmelidir. Ayrıca bakıcıların veya bakımı üstlenen yakınların bunalmamalarını sağlamaya yardımcı olmalıdır. 

Bakım amaçlı ev paylaşım gruplarında yaşayan bakıma muhtaç kişiler de sübvansiyon hakkına sahiptir. Ev paylaşım grubu üyelerinden en fazla dört bakıma muhtaç kişinin her biri 4000 avro alabilir, yani toplamda 16.000 avroya kadar almak mümkündür. Dörtten fazla yardım alan varsa toplam miktar sakinler arasında orantılı olarak bölünecektir.  

Konutun bakıma uygun hale getirilmesine yönelik ödenekler, binada yapılacak önemi değişiklikleri de kapsar. Bunlara örneğin kapıların genişletilmesi, bakıma uygun banyo tadilatları, rampa veya merdiven asansörlerinin montajı dahildir. Bakım için gerekli olan mobilyaların montajı­ ve tadilatı da maddi olarak desteklenmektedir.  

Bakım durumu yeni montaj ve tadilatlar gerektirecek şekilde değiştiyse, bakıma muhtaç kişiler evlerini ikinci kez bakıma uygun hale getirmek için de ödenek alabilir.

Bakım derecesi 1 ile 5 arasında bakıma muhtaç olan ve evde bakılan insanlar yardımcı bakım malzemelerinden yararlanma hakkına da sahiptir. Bunlar, evde bakımı kolaylaştıran, bakıma muhtaçların rahatsızlıklarını hafifleten veya daha bağımsız bir yaşam sürmelerini sağlayan cihaz ve malzemelerdir.  

Sağlık sigortası gibi diğer hizmet sağlayıcıların masrafları karşılaması gerekmedikçe bundan bakım sigortası sorumludur. Örneğin, bir hastalık veya sakatlık belirli yardımları gerekli kılıyorsa bu durum söz konusu olabilir. O halde bakım sigortası ilk başvuru için doğru yer değildir.  

Bakım sigortası, teknik yardımcı bakım malzemeleri ile tüketim amaçlı yardımcı bakım malzemelerini birbirinden ayırır. Teknik yardımcı bakım malzemeleri, diğer şeylerin yanı sıra bakım yataklarını, konumlandırma yardımcılarını veya acil çağrı sistemlerini içerir. Burada, 18 yaşından büyük bakıma muhtaç kişiler, yardımcı malzeme başına en fazla 25 avro olmak üzere yüzde 10'luk kendi katkı payını ödemek zorundadır. Daha büyük teknik yardımcı bakım malzemeleri genellikle kiralanabilir. O zaman ek ödeme yapılmaz. 

Tek kullanımlık eldivenler veya yatak pedleri tüketim amaçlı yardımcı bakım malzemelerine örnek olarak gösterilebilir. Bakım sigortası ayda 40 avroya kadar ödeme yapar. 

Bakım sigortası tarafından hangi yardımcı bakım malzemelerinin alınabileceğini GKV-Spitzenverband'ın (Yasal Sağlık Sigortaları Birliği) yardımcı malzeme listesinden öğrenebilirsiniz.

"Evde bakım" hakkında diğer bilgileri Federal Sağlık Bakanlığı'nın web sitesinde bulabilirsiniz.

Bakanlığın aşağıdaki yayınları da evde bakımla ilgili çok sayıda soruyu yanıtlamaktadır: 

Bakım kılavuzu

Bakım hizmetlerine göz atın